Μαλικιώσης, Θεόδωρος, 1932-2019
Εισηγητής (Introduction)
O Θόδωρος Μαλικιώσης υπήρξε στορικό στέλεχος της ΕΔΑ και συνιδρυτής, μαζί με τον Μίμη Δεσποτίδη, του εκδοτικού οίκου Θεμέλιο το 1963. Είχε προηγηθεί η εξορία και των δύο στη Μακρόνησο και η ίδρυση του μικρού εκδοτικού οίκου "Ο Κόσμος του Βιβλίου" το 1954. Οι εκδόσεις Θεμέλιο στεγάστηκαν σε όροφο επί της οδού Σταδίου, δίπλα στα γραφεία του περιοδικού "Επιθεώρηση Τέχνης" επιχειρώντας μια ριζοσπαστική παρέμβαση στον χώρο του βιβλίου, με βιβλία όπως "Τα λουλούδια της Χιροσίμα" της Εντίτα Μόρις, "Ένας έρωτας μια ζωή" της Μαρίνα Σερένι, "Νύχτες και αυγές" του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, "Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή" της Έλλης Αλεξίου, "Το σπίτι μου" της Μέλπως Αξιώτη, "Ημερολόγιο της Γιούρας" του Αντρέα Νενεδάκη, κ.ά. και με τις σειρές "Συγγραφείς για πάντα", "Ξένη πεζογραφία", "Ελληνική λογοτεχνία", "Μαρτυρίες", "Βιβλιοθήκη δημοκρατικού διαλόγου", "Βιβλιοθήκη Εθνικής Αντίστασης", "Μαρξιστική σκέψη". Το Θεμέλιο ήταν ο πρώτος εκδοτικός οίκος που έκλεισε η δικτατορία, το 1967. Συνέχισε όμως την πορεία του με καινούργια δυναμική μετά τη μεταπολίτευση, δημιουργώντας τη σειρά "Ιστορική Βιβλιοθήκη" υπό τη διεύθυνση του Νίκου Σβορώνου και εκδίδοντας βιβλία του Νίκου Πουλαντζά ("Το κράτος, η εξουσία, ο σοσιαλισμός", "Οι κοινωνικές τάξεις στον σύγχρονο καπιταλισμό", κ.ά.), του Λουί Αλτουσέρ ("Θέσεις"), του Ανδρέα Κέδρου ("Η ελληνική αντίσταση 1940-44"), του Σπύρου Λιναρδάτου ("Η 4η Αυγούστου", "Πώς φτάσαμε στην 4η Αυγούστου"), του Μάριου Πλωρίτη ("Πολιτικα"), του Ηλία Ηλιού ("Οι φάκελοι"), του Φραντς Κάφκα ("Η δίκη", "Αμερική", σε μτφρ. Τέας Ανεμογιάννη), του Μιχαήλ Μπουλκάκοφ ("Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα"), του Κούρτσιο Μαλαπάρτε ("Το δέρμα"), του Χόρχε Σεμπρούν ("Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ"), του Βάσκο Πρατολίνι ("Το χρονικό των φτωχών εραστών"), του Βασίλι Αξιόνοφ ("Οι συνάδελφοι"), κ.ά. Αργότερα, τη σκυτάλη του πατέρα τους στη διεύθυνση του εκδοτικού οίκου πήραν οι κόρες του, Άννα και Δέσποινα. Ο Θόδωρος Μαλικιώσης συμμετείχε στο συνδικαλιστικό κίνημα των εκδοτών. Έφυγε από τη ζωή στις 5 Ιουνίου 2019, σε ηλικία 87 ετών, μετά από ολιγόμηνη περιπέτεια της υγείας του.