Ο James N. Butcher γεννήθηκε στην πόλη της West Virginia. Κατατάχθηκε στο στρατό σε ηλικία 17 ετών και υπηρέτησε στην αεροπορία στρατού για 3 έτη, συμπεριλαμβανομένου 1 έτους σε αποστολή στην Κορέα κατά

τη διάρκεια του πολέμου στην Κορέα. Μετά τη λήξη της στρατιωτικής θητείας του, φοίτησε στο Guilford College, από το οποίο αποφοίτησε το 1960 με πτυχίο BA στην Ψυχολογία. Έλαβε πτυχίο MA στην Πειραματική Ψυχολογία το 1962 και Διδακτορικό PhD στην Κλινική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο της North Carolina στο Chapel Hill. Έλαβε Διδακτορικό Τιμής Ένεκεν (Doctor Honoris Causa) από το Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών του Βελγίου, το 1990, και τον τίτλο του Επίτιμου Διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, στην Ιταλία, το 2005. Σήμερα διδάσκει ως ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Minnesota.

Διετέλεσε υποδιευθυντής και διευθυντής του προγράμματος Κλινικής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο για 19 έτη. Υπήρξε μέλος του Γραφείου Τύπου της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Πολυφασικού Ερωτηματολογίου Προσωπικότητας του Πανεπιστημίου της Minnesota (MMPI), η οποία ανέλαβε την αναθεώρηση του MMPI, το 1989.

Είχε προηγουμένως διατελέσει επιμελητής του Psychological Assessment, επιστημονικού περιοδικού της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχολογίας, και σήμερα εκτελεί χρέη επιστημονικού επιμελητή και διορθωτή για πολλαπλά άλλα επιστημονικά περιοδικά ψυχολογίας και ψυχιατρικής. Ο Δρ. Butcher ασχολούνταν ενεργά με την ανάπτυξη και την οργάνωση προγραμμάτων αντιμετώπισης καταστροφών όσον αφορά τη διαχείριση ανθρωπίνων προβλημάτων μετά από αεροπορικά δυστυχήματα κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Οργάνωσε πρότυπη παρέμβαση κρίσεων για την αντιμετώπιση καταστροφών στο Αεροδρόμιο της Minneapolis-St. Paul Airport ενώ επίσης επιθεώρησε τις ψυχολογικές υπηρεσίες που προσφέρθηκαν μετά από δύο σοβαρά αεροπορικά δυστυχήματα: στην Πτήση Northwest Flight 255 στο Detroit του Michigan, και στην πτήση των αεροπορικών γραμμών Aloha Airlines στο Maui. Είναι μέλος της Ένωσης Αξιολόγησης της Προσωπικότητας, ενώ έχει δημοσιεύσει 60 βιβλία και περισσότερα από 250 άρθρα στα πεδία ψυχοπαθολογίας, διαπολιτισμικής ψυχολογίας και αξιολόγησης της προσωπικότητας.