"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι\' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη.
Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέραια ή αποσπασματική μορφή) από την τεράστια βιβλιογραφία για τον Παπαδιαμάντη. Προτάσσεται μια εισαγωγή στην πρόσληψη του έργου του καθώς και ένας σύντομος χρονολογικός δείκτης της ζωής του.
Η ανθολόγηση έγινε με βάση την αντιπροσωπευτικότητα των κειμένων (κριτικές που καλύπτουν όλο το διάνυσμα από το 1899 έως τις μέρες μας, ανήκουν σε όσο το δυνατόν περισσότερα είδη φιλολογικής και κριτικής προσέγγισης, περιλαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερους τύπους και τίτλους έργων του Παπαδιαμάντη κ.τ.λ.)· την συμπερίληψη θετικών και αρνητικών κρίσεων· την αξία και τη διαλογικότητα (όχι συμπαράθεση αντιμαχόμενων κειμένων, αλλά κειμένων που ευρύτερα διαλέγονται μεταξύ τους, συγκροτούν μια ενδεικτική ιστορία της πρόσληψης και αναδεικνύουν τα ερωτήματα που εγείρει σε διάφορες εποχές το παπαδιαμαντικό κείμενο). Επιτάσσεται ένας σύντομος χρονολογικός κατάλογος των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη και μια κατά το δυνατόν αναλυτική βιβλιογραφία των μελετών του παπαδιαμαντικού έργου κατά τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια.