Ο παρών τόμος περιέχει τα, απολαυστικά στην ανάγνωση, έντεκα πεζά αφηγήματα του κερκυραίου δημοσιογράφου και λογοτέχνη του 19ου αιώνα, Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρετού, που η φιλολογική έρευνα έφερε στο φως: το απόκρυφο ημιτελές μυθιστόρημα "Ο πατροκατάρατος" (1845), το αποσπασματικό επιστολικό μυθιστόρημα "Μυθιστοριογράφος τις" (1848), και τα διηγήματα ή εκτενέστερα αφηγήματα "Ο Αρειάδης" (1848), "Ο κόσμος" (1848), "Ο εξωμότης" (1848), "Η υπνοβάτις. Επεισόδιον της εν Αθήναις διαμονής του Βύρωνος" (1849), "Το πρότυπον ο Σιλβέστρης" (1852), "Δύο τύποι περιηγητών εν Ελλάδι" (1867), "Αι αναμνήσεις μου" (1865/1868), "Ο Μαμμελούκος. Έρως προς κανάριον" (1870) και "Ελισάβετ ή Βίος Ελληνίδος" (1871). Δημοσιευμένα στην εποχή τους σε εφημερίδες και περιοδικά, τα αφηγήματα του Βρετού αποδεικνύουν ότι η νεοελληνική, πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή των μέσων του 19ου αιώνα είναι αρκετά πλουσιότερη από ό,τι νομίζεται, ενώ επιβεβαιώνουν απόψεις της νεότερης έρευνας σχετικά με την αυξημένη πραγματογνωσία των πεζογράφων αυτής της εποχής σε ό,τι αφορά τη σύγχρονή τους πραγματικότητα. Με το πρώτο από αυτά ("Ο πατροκατάρατος", 1845), η νεοελληνική πεζογραφία δείχνει να συντονίζεται, σχεδόν ακαριαία, με διάσημες, τότε, τάσεις στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία (επιφυλλιδικό, λαϊκό και απόκρυφο μυθιστόρημα: "Μυστήρια πόλεων"), ενώ πολύ νωρίς επίσης θέτουν το ζήτημα των σχέσεων και οσμώσεων δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας, και βεβαίως μας δίνουν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καθαρότερα άλλα, γνωστά από παλιά, πεζογραφικά έργα της ίδιας περιόδου. Η πρώτη αυτή συγκεντρωτική έκδοσή τους αποτελεί συμβολή στην έρευνα σχετικά με την προϊστορία της ηθογραφίας. Ο τόμος συμπληρώνεται από εκτενή εισαγωγή σχετικά με τον βίο και το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα καθώς και από αναλυτικό γλωσσάρι, που συνέταξε ο επιμελητής της έκδοσης, ερευνητής φιλόλογος Λάμπρος Βαρελάς.