O John Boswell (1947-1994) ήταν διακεκριμένος Αμερικανός ιστορικός με ειδίκευση στην ομοφυλοφιλία συγκριτικά με τη θρησκεία και αυτό είναι το τέταρτο και τελευταίο βιβλίο που εξέδωσε πριν πεθάνει. Ήταν πολύγλωσσος και τα έργα του επέφεραν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο πρόσληψης και ερμηνείας της δυτικής παράδοσης. Παρ’ όλα τα βραβεία τους πάντως, πολλά από τα θέματα που θίγουν δεν έχουν γίνει αποδεκτά από επίσημες πηγές ούτε έχουν αποδειχθεί, όπως επιμένουν οι επιστήμονες, ενώ τίθενται υπό αμφισβήτηση από σημαντικούς ιστορικούς μελετητές της εποχής του Μεσαίωνα. Οι διφορούμενες εργασίες του πάντως εγείρουν ένα σωρό ενδιαφέροντα ερωτήματα που ο καθένας από μας μπορεί να τα ψάξει περαιτέρω και το πιο σημαντικό είναι ότι έφεραν το ζήτημα κυρίως των ομόφυλων σχέσεων στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Ο εκδοτικός οίκος Ζαχαρόπουλος μετέφρασε στα ελληνικά το πιο σημαντικό έργο του συγγραφέα και επιτρέπει στον μελετητή αλλά και στον απλό αναγνώστη να εντρυφήσει στις διαπροσωπικές σχέσεις κυρίως μεταξύ ανδρών από την αρχαία Ελλάδα ως τη μεσαιωνική Ευρώπη. Εύληπτη και κατανοητή γλώσσα, ξεκάθαρα δομημένη ροή αφήγησης, υποσημειώσεις που εμπλουτίζουν το κείμενο χωρίς να το βαραίνουν ή να καθυστερούν την ανάγνωση με βοήθησαν να εντρυφήσω σ’ έναν κόσμο, σε μια εποχή και σ’ έναν χώρο ουσιαστικά άγνωστα ή τουλάχιστον ποτισμένα με τις σημερινές θέσεις, προκαταλήψεις, αντιλήψεις και απόψεις, οπότε μπήκαν αρκετά πράγματα στη θέση τους. Το βιβλίο ξεκινάει με διασάφηση των όρων «γάμος», «έρωτας», «ερωτευμένος» κλπ., συνεχίζει με τα ήθη και τα έθιμα του γάμου ετεροφύλων στον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο πριν αναπτυχθούν οι ενώσεις ατόμων του ιδίου φύλου την ίδια εποχή και φτάνουμε στη νέα θρησκεία, στον θρίαμβο του χριστιανισμού, όπου τα πάντα αλλάζουν, στα παραδείγματα στρατιωτών αγίων που πέθαναν μαζί λόγω της αφοσίωσής τους στον Θεό, στην εξέλιξη της τελετής του γάμου από κει και πέρα και στη σύγκριση τελετών ένωσης ομοφύλων και ετεροφύλων για να καταλήξουμε στις ενώσεις ομοφύλων στη μεσαιωνική Ευρώπη.

Από την αρχή ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει πως θα αναφερθεί σε μια εποχή εντελώς διαφορετική από τη δική μας, όπου κυριαρχούσαν η εξύμνηση των ηρωικών μορφών, οι παρατηρήσεις για την επιτυχία ή μη των αγροτικών κύκλων, η μελέτη θρησκευτικών και πολιτικών παραδόσεων, θέματα που δεν έχουν καμία σχέση με το σήμερα, όπου στα λογοτεχνικά έργα κυριαρχεί ο ρομαντικός έρωτας και η αναπόσπαστη σύνδεσή του με τον γάμο. Επίσης στην περίοδο όπου αναφέρεται το βιβλίο η έννοια «γάμος» έχει πολλές αβέβαιες ερμηνείες και μη ηθικές εφαρμογές ενώ δε λείπουν οι περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν παντρευτεί αλλά όχι για αναπαραγωγή, όπως έχει καθιερωθεί αυτό ως στερεότυπο στη χριστιανική παράδοση. Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως τον 14ο αιώνα η ομοφυλοφιλία είχε αναχθεί σε κυρίαρχο ταμπού της δυτικής κοινωνίας, άκρως απαγορευμένο και υπό διωγμό, όχι τόσο λόγω της ηθικής βαρύτητας όσο λόγω της συναισθηματικής της φύσης. Έτσι λοιπόν ο συγγραφέας λαμβάνει υπ’ όψιν τις διαστρεβλωτικές επιρροές που εμποδίζουν τις απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα της μελέτης του για τα πρώιμα στάδια του δυτικού πολιτισμού και ταυτόχρονα προσπαθεί να μην παρασυρθεί σε πολλά επιχειρήματα που ίσως βρουν αντίθετους τους περισσότερους αναγνώστες και να περιοριστεί στην εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων εικοτολογώντας όσο γίνεται λιγότερο. Επίσης, σημαντικό είναι να κατανοήσουμε πως οι όροι «γάμος», «γαμήλιος», «συζυγικός» κλπ. χρησιμοποιούνται με τη σημασία εκείνης της περιόδου, δηλαδή με τον τρόπο που καθόριζαν τον γάμο τότε και πάλι βάσει συμπερασμάτων, επομένως όχι με τη σύγχρονη σημασία. Για άλλη μια φορά ο συγγραφέας, φοβούμενος τις αντιδράσεις λόγω προσωπικής απέχθειας ή προκαταλήψεων τονίζει πως χρησιμοποιεί όσο πιο ευρεία φρασεολογία γίνεται («ένωση», «σύζευξη» κλπ.) και ταυτόχρονα δεν αποκλείει τη χρήση της λέξης «γάμος» όπου αυτό του φαίνεται η πιο ακριβής περιγραφή.

Κύριος στόχος της μελέτης είναι να καθοριστεί αν οι διάφορες μορφές ομοφυλοφιλικών σχέσεων αποτελούσαν γάμους εφόσον δεν υπάρχει ιστορικός λόγος να συμπεράνουμε ότι δεν αποτελούσαν κάτι τέτοιο. Επίσης, ξεκαθαρίζεται η έννοια της «αδελφοποίησης» που είναι κάτι πιο κοντά στον σύγχρονο γάμο όπως τον ορίζει η βιομηχανική κοινωνία, ως μια ενότητα αμοιβαίας εμπιστοσύνης είτε ικανοποιείται το συναισθηματικό ή ερωτικό περιεχόμενο της ένωσης είτε όχι. Οι ενώσεις ομοφύλων ήταν ευρύτατα διαδεδομένες στον αρχαίο κόσμο, όπου ο γάμος ετεροφύλων ήταν κυρίως ένας επιχειρηματικός ή δυναστικός διακανονισμός. Σε κάθε εποχή και τόπο η τελετή του γάμου πληρούσε αυτό που οι περισσότεροι σήμερα θεωρούμε ως πεμπτουσία του γάμου: μια μόνιμη ρομαντική δέσμευση μεταξύ δύο ανθρώπων, με μάρτυρες να την πιστοποιήσουν και αναγνωρισμένη από την κοινότητα. Ο συγγραφέας καταφέρνει να μεταδώσει με σαφήνεια, εμβριθή γραφή και πάρα πολλά παραδείγματα και πηγές την έννοια των ομοφυλοφιλικών ενώσεων από την αρχαιότητα ως τη μεσαιωνική Ευρώπη, να την αναπτύξει ιστορικά και θρησκειολογικά, να την αντιπαραθέσει με τις βασικές αρχές και τις έννοιες του χριστιανισμού και όλο αυτό να αποτελέσει ένα όμορφο, διαφορετικό και πλούσιο σε ιδέες και νοήματα ταξίδι για όποιον θέλει να γνωρίσει καλύτερα το σχετικό παρελθόν ώστε να δει με ανοιχτά μάτια την εξέλιξή του στη σημερινή εποχή. Παραρτήματα με μεταφράσεις πηγών και με άλλα έγγραφα που τεκμηριώνουν αδιάψευστα τα γραφόμενα του βιβλίου συμπληρώνουν την εργασία.