"Μπάιρον εναντίον Έλγιν". Τον τίτλο αυτό είχαμε χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά το 1998 ως θέμα ημερίδας που οργάνωσε η (νεοσύστατη τότε) "Επιτροπή για την προστασία της κληρονομιάς του Λόδρου Βύρωνα" στο πλαίσιο του αγώνα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Με τον ίδιο τίτλο στα αγγλικά - "Byron versus Elgin"- κυκλοφόρησε, λίγους μήνες μετά, μπροσούρα του βρετανού Ευρωβουλευτή Ken Coates από τις εκδόσεις του Ιδρύματος "Μπέρτραντ Ράσσελ" για την Ειρήνη, με αποδέκτες εκατοντάδες συναδέλφους του, ευρωβουλευτές και μέλη του Βρετανικού Κοινοβουλίου.
Μέσα από το "κοντράστ" της συμπεριφοράς των δύο Λόρδων το αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα αναδύεται όχι ως ένα στενά ελληνικό θέμα, αλλά ως ζήτημα σεβασμού σε οικουμενικές αξίες. Το πλαίσιο αυτό "δένει" αρμονικά και με την προσπάθεια για πιο έντονη προβολή του αιτήματος σε συνάρτηση με την πραγματοποίηση στη χώρα μας των Ολυμπιακών Αγώνων το καλοκαίρι του 2004.
Εκατόν ογδόντα χρόνια μετά το θάνατό του νιώθουμε περισσότρο από κάθε προηγούμενη φορά το "παρών" του Λόρδου Βύρωνα ως κορυφαίου φιλέλληνα και "πολίτη του κόσμου", όπως ο ίδιος συχνά αυτοπροσδιοριζόταν όσο ζούσε και πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου 1824 σε ηλικία μόλις 36 χρόνων.
[...] (Πάνος Τριγάζης)