[...] Ήδη από διετίας είχαν συμφωνήσει ο κύριος Βρυώνης με τον αξέχαστο Νίκο Οικονομίδη να οργανωθεί η επιστημονική αυτή συνάντηση και να αφιερωθεί στον 11ο αιώνα. Η αρχική σκέψη ήταν να συμπεριληφθεί και η μακρά βασιλεία του Αλεξίου Κομνηνού. Ωστόσο, κατά την περαιτέρω μελέτη των σημαντικότερων ζητημάτων της περιόδου, αποφασίστηκε να περιορίσουμε τη θεματική στην πεντηκονταετία 1025-1081 και να δώσουμε στο πρόγραμμα έναν χαρακτηριστικό τίτλο: "Η αυτοκρατορία σε κρίση".
Βέβαια, η έννοια της κρίσης προσφέρεται για πολλαπλές χρήσεις και ερμηνείες, είναι δε στους ειδικούς ιστορικούς γνωστή η επιστημονική διαμάχη για τη φύση και το μέγεθος των θεσμικών και άλλων αλλαγών, που εμφανίστηκαν την εποχή εκείνη, πριν και μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Κομνηνούς και έχουν προταθεί διάφορες ερμηνείες για το πώς έφτασε η αυτοκρατορία από το ύψος της πολεμικής εποποιίας των χρόνων του Βασιλείου Β΄ στο απόλυτο βάθος της καταστροφής του Μαντζικέρτ, του Μπάρι και του Βελιγραδίου το 1071. Έτσι, όταν άρχισε να παίρνει πιο συγκεκριμένη μορφή το πεδίο της έρευνας, προσθέσαμε στον τίτλο και το ερωτηματικό. Οι εισηγήσεις και η συζήτηση επί των θεμάτων αυτών επιβεβαιώνουν τελικά την εικόνα της κρίσης. Μια πρώτη αλλά ουσιαστική γεύση προσφέρεται με την εναρκτήρια διάλεξη του κυρίου Βρυώνη για το πώς αξιολογούσαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης τα φαινόμενά της. [...]
(Από τον πρόλογο του βιβλίου)