Στο βιβλίο αυτό περιέχονται μελέτες σχετικές με την ιστορία και την ιστορική δημογραφία περιοχών της ελληνικής χερσονήσου. Συγκεκριμένα, πρόκειται για μελέτες που αφορούν στη χερσόνησο της Μάνης και σε νησιά του Αρχιπελάγους (Σάμος, Χίος, Σίφνος).

Αντικείμενο του βιβλίου είναι τόσο οι οικονομικοί και κοινωνικοί μηχανισμοί όσο και το δημογραφικό καθεστώς, παράγοντες, ούτως ή άλλως, σε στενή σχέση αλληλεξάρτησης. Ειδικά ως προς το δημογραφικό, μελετώνται παράμετροι όπως: συνολικό ύψος πληθυσμού, οικιστικό δίκτυο, μέσο μέγεθος νοικοκυριών, σύνθεση κατά ηλικία και φύλο και πληθυσμιακές μετακινήσεις. Γενικώς, διαπιστώνεται η ύπαρξη επιμέρους τοπικών ιδιαιτεροτήτων, διόλου ανεξάρτητων από τον γεωγραφικό παράγοντα και τις ιστορικές συγκυρίες. Παράλληλα, όμως, οι ιδιαιτερότητες αυτές υπακούουν στους γενικούς μηχανισμούς κυριαρχίας του παρελθόντος, επιτρέποντας την άντληση γενικών συμπερασμάτων.