Οι πρώτες μορφές αθλητικής δραστηριότητας στο χώρο του Αιγαίου εμφανίστηκαν την προϊστορική εποχή, θέτοντας τις βάσεις για τη διαμόρφωση του κατοπινού αθλητικού ιδεώδους των κλασικών χρόνων. Αγώνες με λατρευτικό-θρησκευτικό χαρακτήρα τελούνταν στην Ολυμπία ήδη κατά την εποχή του Χαλκού. Οι εορτές αυτές αφιερώθηκαν στη συνέχεια στον Δία, ο οποίος λατρεύτηκε στην περιοχή από την 1η χιλ. π.Χ. Όταν το 776 π.Χ. οι Ολυμπιακοί Αγώνες αναδιοργανώθηκαν και επισημοποιήθηκαν, αποτέλεσαν το μεγαλύτερο γεγονός για όλες τις ελληνικές πόλεις, οι οποίες για τέσσερα ολόκληρα χρόνια προετοίμαζαν τους αθλητές τους για μια νίκη στην Ολυμπία. Εκεί, στο Ιερό του Δία, αθλητές και θεατές βίωναν μία ξεχωριστή εμπειρία. Ο εχθροπραξίες έπαυαν σε όλη την Ελλάδα (ιερή εκεχειρία) και μέσα σε ένα πνεύμα ειρήνης και συμφιλίωσης, σωματικές και πνευματικές δεξιότητες έφταναν στην κορύφωσή τους με μοναδικό στόχο ένα στεφάνι ελιάς, σύμβολο τιμής και αγωνιστικού πνεύματος. Μία αναδρομή στην ιστορία και στο μυθολογικό παρελθόν της Ολυμπίας και μία περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο και στο μουσείο της αποτελούν τον καλύτερο οδηγό για να προσεγγίσουμε το "Ολυμπιακό Πνεύμα" και να κατανοήσουμε τις ιδιαίτερες εκείνες συνθήκες στις οποίες οφείλεται η τεράστια φήμη των Αγώνων στην αρχαιότητα και η αδιάλειπτη διεξαγωγή τους μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ.
Μετά από διακοπή πολλών αιώνων, οι Ολυμπιακοί Αγώνες τελέστηκαν ξανά το 1896 στον τόπο που τους γέννησε, για να αποκτήσουν πλέον παγκόσμια εμβέλεια και να αποτελέσουν και στις μέρες μας σύμβολο ενότητας των λαών. Οι σύγχρονες Ολυμπιάδες, εμπλουτισμένες με καινούργια αθλήματα και διοργανώσεις (Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Παρολυμπιάδες, Πολιτιστικές Ολυμπιάδες), μολονότι εμφορούνται από ένα διαφορετικό πνεύμα, έχουν ωστόσο να επιδείξουν στιγμές μεγαλείου, που καθιστούν σαφές ότι, παρά τις όποιες αποκλίσεις, βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου παραμένει πάντοτε η ευγενής άμιλλα.