Στο βιβλίο αυτό με έντονο το βιογραφικό και το κοινωνιολογικό στοιχείο ο Ερνστ Μάυρ παρουσιάζει το πως αναδύθηκε η σύγχρονη εξελικτική σκέψη μέσα από την ιδεολογική περιπέτεια του ίδιου του Δαρβίνου και τη μετέπειτα πορεία των ριζοσπαστικών του θεωριών. Ναι, θεωριών και όχι θεωρίας, αφού, όπως με πειστικό τρόπο δείχνει ο συγγραφέας, η "δαρβινική θεωρία" είναι στην πραγματικότητα πέντε διακριτές και, εν πολλοίς ανεξάρτητες μεταξύ τους θεωρίες: για την εξέλιξη των οργανισμών, την κοινή τους προόελευση, τον πολλαπλασιασμό των ειδών, τη βαθμιαία μεταβολή τους και τη φυσική επιλογή. Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό κατανοεί κανείς τι ακριβώς είναι-και τι δεν είναι- ο Δαρβινισμός, τη σημασία της φυσικής επιλογής, την ουσία της επιστημολογικής αντιπαράθεσης με τους Φυσικούς και τους Φιλοσόφους, καθώς και την καινοτομία της πληθυσμιακής σκέψης. Ο Μάυρ παρουσιάζει με αδιαμφισβήτητο τρόπο την οριστική νίκη της φυσικής επιλογής επί της τελεολογίας και του φιναλισμού και εντοπίζει τα νέα μέτωπα που έχει να αντιμετωπίσει η ώριμη, πλέον, εξελικτική βιολογία.