Το Άγιον Όρος αποτελεί τη μεγαλύτερη ζώσα άθροιση ορθόδοξης κληρονομιάς, συγκεντρωμένο σε περιορισμένο χώρο, και μία από τις κυριότερες ζώνες στον κόσμο ιστορικής και πολιτισμικής σημασίας.

Είναι ένας χώρος με πολυσήμαντο ενδιαφέρον. Η λατρευτική δραστηριότητα, ο κειμηλιακός και αρχειακός πλούτος, η τέχνη, το φυσικό περιβάλλον αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν αστείρευτα αντικείμενα επιστημονικής έρευνας και είναι πολλαπλώς μελετημένα. Τα αντικείμενα που πραγματεύεται το βιβλίο αυτό διαφοροποιούνται από άλλες προσεγγίσεις κατά τη μεθοδολογία και τα εργαλεία ανάλυσης, δηλαδή αντιμετωπίζονται ως συνολικά φαινόμενα εξαρτώμενα από το χώρο με κλίμακες καταγραφής που υπαγορεύει η ανθρωπογεωγραφία. Η καλή γνώση του χώρου, η επιτόπια έρευνα και η επί μακρόν παρακολούθηση έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στην ανάλυση.

Οι έννοιες της άρθρωσης του χώρου, των οικονομικών μηχανισμών λειτουργίας, της γεωγραφίας του πληθυσμού, της κατανομής και της εξέλιξης του οικιστικού σώματος αποτελούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο εξετάζονται εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στο παρόν και στο παρελθόν και εκτιμάται η πορεία της στο μέλλον.