Η Ρωμαϊκή Δημοκρατία είναι πλασμένη από το υλικό των θρύ­λων — από την εκδίωξη των βασιλιάδων μέχρι τον Αννίβα και τη δι­ά­­βαση των Άλ­πεων, από τους ηρωικούς και αδικοχαμένους Γράκχους και την εξέγερση του Σπάρτακου, μέχρι τη δολοφονία του δικτάτορα Ιούλιου Καίσαρα στις Ει­δούς του Μαρτίου και τον τραγικό θάνατο του Κικέρωνα. Από την ταπεινή αφετη­ρία της Ρώμης ως ένα πό­λι­σμα επάνω σε επτά λό­φους πλάι στον πο­ταμό Τί­βε­ρη, μέ­χρι την κυ­ρι­αρ­χία της στον μεσογειακό κόσμο.
Ο θρίαμβος της Δημοκρατίας, ωστόσο, ήταν και η τραγωδία της. Οι ίδιες δυνάμεις που οδήγησαν στην ε­­πέ­­κτα­ση της Ρώμης και οι ανταμοιβές που επέφερε αυτή η ε­­πέ­κταση βύθι­σαν τη Δημοκρατία σε ένα καθοδικό σπι­ράλ εμ­­φυλίων συγ­κρού­σεων, με πρωταγωνιστές τους πάμπλουτους στρα­τη­­­γούς που είχαν αυ­το­νομηθεί από τους θεσμούς της Δη­μο­κρατίας. Οι θεσμοί δεν άντεξαν και η ε­ξου­σία, ύστερα από σχεδόν 450 χρόνια δημοκρατίας, πέ­ρα­σε τελικά στα χέρια του Αύγουστου, του πρώτου αυ­το­κράτορα της Δύ­σης.
Η Ρω­μαϊκή Δημοκρατία κα­τέχει ιδιαί­τε­ρη θέση στην ι­στορία της Ευρώπης, κι ακόμη και σήμερα η κληρονομιά της διαχέεται στον πολιτισμό μας και γοητεύει, προσ­φέ­ρο­­ντας στις κατοπινές γενιές ένα ιδεώδες αλ­λά και μια σοβαρή προ­ει­δοποί­η­ση.