Χρόνο με τον χρόνο η Μακεδονία συνεχίζει να μας ξαφνιάζει τόσο στο επίπεδο του πολιτισμού όσο και σε αυτό της πολιτικής. Αλλεπάλληλα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν συνεχώς την πρόβλεψη του Μανώλη Ανδρόνικου, ανασκαφέα, της Βεργίνας, ότι η Μακεδόνων χώρα έχει ακόμα πολλά μυστικά να μας αποκαλύψει.
Αρχαιολογικές ανασκαφές, ιστορικές και άλλες μελέτες αναδεικνύουν τον χαρακτήρα της ως κεντρικό μέρος του πολιτισμού και της πολιτικής του Ελληνισμού –πριν ακόμα από την στιγμή που ο Αλέξανδρος τους προσδώσει έναν πανελλήνιο και οικουμενικό χαρακτήρα– μέχρι και σήμερα. Η ελληνική Μακεδονία είναι λοιπόν συνεχώς παρούσα και τα όσα συνεχίζουν να συμβαίνουν εντελώς πρόσφατα στα Βαλκάνια σχετικά με το Μακεδονικό βεβαιώνουν τον ρόλο που παίζουν η Ιστορία και ο Πολιτισμός –αλλά και η αμφισβήτησή τους από κάποιους– σχετικά με αυτή την παρουσία. Παρουσία του μακεδονικού ελληνισμού και της παγκόσμιας επιρροής του που αναγνωρίζεται από την Ινδία, το Πακιστάν και τόσες άλλες χώρες του πλανήτη και που, εμπνέοντας την σκέψη, την λογοτεχνία, και την τέχνη, αντιστέκεται στις συγκρούσεις που σήμερα χωρίζουν όλο και πιο πολύ τον κόσμο σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα.
Πέντε ερευνητές προσεγγίζουν την Μακεδονία από διαφορετικές σκοπιές συμπίπτοντας στο ότι αυτή παραμένει κεντρικό θέμα για τις πολιτικές της μνήμης. Ο Γιάγκος Ανδρεάδης, ανατρέχει διαχρονικά στην πολιτική και την πολιτισμική Ιστορία της και διερευνά την σημασία της για το αύριο της Ελλάδας και του Ελληνισμού. Ο Άγγελος Συρίγος παρουσιάζει τους όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών με έμφαση στην εθνότητα και την γλώσσα και μιλά για τις πιθανές προοπτικές ανάλογα με τις μελλοντικές εξελίξεις. Ο Κώστας Μητράκας φωτίζει τις δύσκολες συνθήκες μέσα στις οποίες βιώνουν την σχέση τους με την μνήμη και με τους γείτονες οι άνθρωποι από τις δύο πλευρές των συνόρων. Η Πέπη Ρηγοπούλου, εκκινώντας από το θάμβος και το «σοκ» των ευρημάτων στην Αμφίπολη, μιλά επιμένοντας στην Αρπαγή της Περσεφόνης για την τέχνη και τον μύθο στην αρχαία Μακεδονία, και την πρόσφατη πολιτιστική και πολιτική διαχείρισή τους στην Ελλάδα και στην Βόρεια Μακεδονία. Τέλος, ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους ερμηνεύει αισθητικά και πολιτικά τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους σκηνοθέτες του κινηματογράφου, από τον Αγγελόπουλο μέχρι τον Μαντσέβσκι, τον Όλιβερ Στόουν και άλλους, ερμήνευσαν αυτό που αποκαλεί «το βλέμμα του Αλέξανδρου».