Η συνταγματική κατοχύρωση της αρχής της συνδικαλιστικής, ελευθερίας και ειδικά του δικαιώματος της απεργίας στη διάταξη του άρθρου 23, αποτελούσε αίτημα του κινήματος των 115 συνδικαλιστικών οργανώσεων με στόχο την ουσιαστικοποίηση της δημοκρατίας.
Πενήντα χρόνια Δημοκρατίας μετά τη χούντα, πενήντα χρόνια μη εφαρμογής του άρθρου 23. Αντίθετα, οι εκάστοτε κυβερνήσεις προσέδωσαν συνταγματική εγγύηση στον κυβερνητικό συνδικαλισμό, ο οποίος επιφυλάσσει στην παντοδυναμία του νομοθέτη, τόσο τις ρυθμίσεις για την ίδρυση οργανώσεων των εργαζομένων, όσο και τις ρυθμίσεις για τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Η αρχή της συνδικαλιστικής ελευθερίας είναι κατοχυρωμένη στο Καταστατικό της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και η τριμερής σύνθεση της Διεθνούς Συνδιάσκεψης Εργασίας δημιούργησε σε Διεθνής Συμβάσεις κανόνες για την προστασία των δικαιωμάτων που πηγάζουν από την αρχή αυτή, όπως π.χ. του δικαιώματος οργάνωσης των εργαζομένων και του δικαιώματος συλλογικής διαπραγμάτευσης των οργανώσεών τους. Τους κανόνες αυτούς, οι οποίοι ενισχύουν τη δημοκρατία στο εσωτερικό των κρατών-μελών, υποχρεούνται να εφαρμόζουν όλα τα κράτη-μέλη της ΔΟΕ στο νόμο και την πράξη της χώρας τους.
Οι κανόνες των Διεθνών Συμβάσεων, κατά την εφαρμογή τους στην πράξη, ερμηνεύονται από τα όργανα του ελεγκτικού μηχανισμού της ΔΟΕ, τα οποία προσδιορίζουν έγκυρα το περιεχόμενό τους. Το περιεχόμενο αυτό αποτελεί και το περιεχόμενο του άρθρου 23, που οφείλει να σέβεται ο νομοθέτης. Ο προσδιορισμός όμως του περιεχομένου αυτού επιτάσσει και ένα νέο παράδειγμα ερμηνείας του Συντάγματος.
Τα γεγονότα αυτά λειτουργούν θετικά για τη δημιουργία ελεύθερων και αυτόνομων οργανώσεων των εργαζομένων, τη μόνη ελπίδα για την ενίσχυση της δημοκρατικής αρχής και την υπέρβαση της κρίσης της δημοκρατίας που μαστίζει τη χώρα μας.