Η συλλογή διηγημάτων της Αντωνίας Κώστα-Φώτη, με τον ευφάνταστο τίτλο "Σαρ Πούχι" και με το όμορφο, ασπρόμαυρο εξώφυλλο ενός γελωτοποιού, κυκλοφόρησε το 2023.

Η Αντωνία Κώστα-Φώτη γεννήθηκε στη Ρόδο. Σπούδασε Θεολογία στο ΑΠΘ. Έργα και άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ιστοσελίδες. Έχει διακριθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και έχει συμμετάσχει σε συλλογικές ανθολογίες διηγημάτων. Το 2018 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα «Ακόμη στον παράδεισο». Γιατί σας τα γράφω αυτά; Διότι στα διηγήματά της διαφαίνονται οι γνώσεις της για τη θρησκεία και τον κόσμο αλλά το κυριότερο είναι να σας δείξω ότι εκεί έξω κυκλοφορούν διαμαντάκια που τυχαία θα τα ανακαλύψουμε μόνο εάν τους δώσουμε την ευκαιρία. Να ξεφύγουμε επιτέλους από την επανάληψη των best sellers και την νοοτροπία ότι οι ξένοι λογοτέχνες είναι πάντα καλύτεροι!

Η γραφή της Αντωνίας με μάγεψε από την πρώτη σελίδα και όταν έφτασα στην τελευταία είπα αυθόρμητα ‘Μπράβο κορίτσι μου’ και ας μην τη γνωρίζω. 128 σελίδες που με κράτησαν στον κόσμο τους, έναν κόσμο που ξεφεύγει από τα στενά σύνορα της χώρας μας. 128 σελίδες που τις ένιωσα στο είναι μου και επιβεβαίωσαν το ανώφελο της ανθρώπινης κοπιαστικής εξάντλησης για τον κόσμο μας όταν λείπει η ενσυναίσθηση και η αγάπη.

« Ένα σώμα γοητευτικών κειμένων που διαπερνά με ευαισθησία, ομορφιά, ακρίβεια και έμπνευση όλα τα κοινωνικά ζητήματα, είτε με σύγχρονες περιγραφές είτε με αναφορές σε μύθους και περιβάλλοντα αλλοτινών εποχών. Ολοκληρωμένα αποσπάσματα ενός μεστού λόγου που αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση για τον έρωτα και τον θάνατο, τον ρατσισμό και την υποκρισία, το όμορφο και το φθαρτό, καθώς οι διάφοροι μικροί και μικρές ηρωίδες του κειμένου παρελαύνουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη προσομοιάζοντας στον θίασο των παλιάτσων του Σαρ Πούχι, του αντικαταστάτη βασιλιά...» αναφέρουν οι Εκδόσεις Ναυτίλος, και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη που ήθελα να σας το μεταφέρω ατόφιο.

Το βιβλίο ξεκινάει με το διήγημα ‘Λέβερκυν’, αναφορά στο κορυφαίο έργο του Τόμας Μάν «Ο Δόκτωρ Φάουστους», το οποίο εξιστορεί τη ζωή του συνθέτη Άντριαν Λέβερκυν. Γενικά, το βιβλίο είναι γεμάτο με λογοτεχνικές και όχι μόνο αναφορές. Εδώ λοιπόν, η τέχνη, η δημιουργία, η διαφορετικότητα, η τρέλα, το queer, οι δυστυχισμένες ταμπέλες της μονιμότητας, σε συνδυασμό με την εξαίρετη γραφή της συγγραφέως, μας ανταμείβει.

[ Οι άνθρωποι έχουν ιδιότυπη σχέση με τη λογική ξέρεις. Ιδιότροπη. Δεν την καταλαβαίνουν, αλλά δεν της αντιτάσσονται φανερά, από φόβο μην τους πουν τρελούς και αναγκαστούν κι εκείνοι να επιβιβαστούν στο κάρο που οδηγεί στο άσυλο. Κι έτσι απλώς την επικαλούνται εις μάτην, χωρίς να ξέρουν τι σημαίνει. Στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία επαφή με τη λογική. ]

Ακολουθεί η ιστορία ‘Τρόμος στο Λονδίνο’, όπου ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης συναντάει την κακοποιητική κρεατοφαγία, την ισλαμοφοβία, την υποταγή στο ύφασμα (μαντίλα), τη γυναίκα-πόρνη και ο θρησκευτικός παραλογισμός από τότε τρέφει το σήμερα.

[ Ίσως η πραγματική δύναμη του τρόμου να έγκειται όχι στην ίδια την φρικώδη πράξη, όχι στον θάνατο και στον ήδη τετελεσμένο φόβο, όχι στον δολοφόνο που παραμονεύει υπομονετικά σε κάποιο σκοτεινό σοκάκι, όχι στα ανοιχτά στόματα των πτωμάτων που χάσκουν με μια σπηλαιώδη μομφή, έρμαια των μυγών που λιμπίστηκαν το φρέσκο αίμα. Η πραγματική δύναμη του τρόμου βρίσκεται στη στυγνή υπολογιστηκότητα του σχεδίου, στις προσεκτικά υφασμένες λεπτομέρειες μιας παγκόσμιας γενοκτονίας, στην κανονικότητα της βίας εντός του πολιτισμού, στην μετατροπή ενός φορτηγού ή ενός μολυβιού σε όπλο θανάτου.]

Πώς δένει το πανεπιστήμιο με την αυτοχειρία, τη γυναικοκτονία, τις τύψεις, την ανημπορία, και την αποβλάκωση; ‘Οι καμπάνες του Κορνέλ’ πελεκίζουν τα κρανία σε έναν αγώνα δρόμου όπου η απόγνωση θεριεύει.

[ Απελπισμένοι φοιτητές που δεν άντεχαν την πίεση βουτούσαν στα φυλλώδη κενά των πανεπιστημιακών εκτάσεων. Ως μέτρο προφύλαξης είχαν τοποθετήσει προστατευτικά δίχτυα στους παγωμένους καταρράκτες και σε όλα τα υψώματα της υπέροχης φύσης που τύλιγε το campus. Αλλά αυτό δεν γιάτρευε τις πληγές, απλώς τις κάλυπτε ώστε να μένουν αφανείς και προστάτευε πρόσκαιρα τα μαραμένα πορσελάνινα σώματα από το να θρυψαλιαστούν στο έδαφος.]

‘Οι χειρότεροι από εσάς’, όπως και εγώ, δεν έχουμε μέλλον. Κάποιοι ακολουθούν με θρησκευτική ευλάβεια τις επιταγές της σωστής ζωής και άθλησης για να καλύψουν μια εσωτερική ανεπάρκεια. Μια λίβρα σάρκας, κρυφοναζί, η κόλαση, η ζωή και οι λέξεις.

[ Προχώρησε προς τη ζητιάνα. Ήταν ακόμα εκεί, σκελετωμένη, με τη βενιζελική χούφτα της να κείτεται στο βρώμικο πάτωμα, ολότελα άδεια από μεγάλες ιδέες. Σε άλλες εποχές δεν θα την έβγαζε καθαρή η γριά. Το ότι ζούσε στο σήμερα, ήταν κατά κάποιον τρόπο μια συμπαντική παραχώρησηŸ όπως και το ότι ζούσε ο ίδιος, έχοντας το προνόμιο να απαρνιέται τις αφορμές του σφαγιάσματος που στο παρελθόν ξεπάστρεψαν ανθρώπους σαν κι εκείνον]

Διαβάζω για τις προκαταλήψεις σε μια στερεοτυπική κοινωνία, για την αποδοχή που δεν έρχεται και θυμάμαι το επεισόδιο που έγινε στην Θεσσαλονίκη. Πόσο δύσκολο είναι να αγαπήσουμε όλα τα χρώματα; Γιατί το φύλο πρέπει να έχει όνομα;

[ Άφηνε πίσω του αποτυπώματα για πρώτη φορά, και κοιτώντας ψηλά, τα ακατάληπτα γεννητικά όργανα των αστερισμών, κατάλαβε πως η ζωή δεν έρχεται με οδηγίες χρήσης, τα σωθικά δεν περιχαρακώνονται, το αίμα δεν μαζεύεται όταν ξεχειλίζει σαν ποτάμι, κι όλα τα χρώματα που δεν μπορούμε να δούμε επειδή το βλέμμα μας τα αγνοεί, δεν περνάνε στην ανυπαρξία, απλώς καταδεικνύουν τη δική μας τυφλότητα.]

Ο φόβος για την διακόρευση της αστικής σιγουριάς μας, το ένστικτο που πυροδοτεί το έγκλημα που δεν έγινε ή που θα γίνει, η ξενιτιά, η πίστη, η τέχνη που μετατρέπεται σε ευσέβεια, η εκπαίδευση χωρίς νόημα, η αγάπη ως αφοσίωση και η θρησκεία ως πόλεμος.

[..τι αξία θα είχε ένας παράδεισος εγκαθιδρυμένος στο στερέωμα μιας αποχαυνωτικής ευδαιμονίας, ενώ κάποιοι άλλοι θα υποφέρουν σε μια κόλαση; Τι θα απογίνει τότε η δήθεν χριστιανική μας αλληλεγγύη, η αυτοθυσιαστική μας επίταση; Ένας παράδεισος που στήνεται πάνω στις έννοιες της τιμωρίας και της επιβράβευσης, δεν μπορεί παρά να είναι ένας τόπος γεμάτος υποκριτές. Και τι αξία θα έχει αυτός ο παράδεισος μετά από τόσο πόνο στην ιστορία της ανθρωπότητας; Τι αξία θα έχει η ευδαιμονία μπροστά στις κραυγές των απαγχονισμών, στους λυγμούς της αδικίας, στα αποτεφρωμένα πτώματα των ολοκαυτωμάτων, στα σβησμένα χαμόγελα των Ανθρώπων που υπέφεραν.]

Μια δυστοπία που δεν αργεί, ίσως την ζούμε ήδη διαφορετικά, και οι ανείπωτες λέξεις που μένουν εγκλωβισμένες γιατί δεν υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι να μας καταλάβουν.

[ Το να ξέρεις ότι η καρδιά σου χτυπάει, θεωρητικά δεν σου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση. Χτυπάει ακούραστα από την κοιλιά της μάνας σου και συνεχίζει να χτυπά σε όλη τη ζωή σου. Είναι διαφορετικό όμως να την νιώθεις κάθε δευτερόλεπτο. Να σου φωνάζει, να την έχεις στο αυτί σου, ένας σφυγμό σχεδόν εριστικός, ένα πολεμικό ταμπούρλο που παίζει ρυθμικά στο στήθος, στο στομάχι, στο λαιμό σου και σου θυμίζει την μάχη που πρέπει να δίνεις για να ζεις.]

Τι γίνεται όταν δίνεις εξουσία σε έναν παράταιρο; Πόσο κρατάει το όνειρο της αποδοχής; Η αποστροφή για τους φτωχούς, η περιφρόνηση και η αξία της ζωής.

Αγάπησα τις ‘Εξομολογήσεις ενός ιδεοψυχαναγκαστικού’, σημείωσα 11 σελίδες μόνο από το συγκεκριμένο διήγημα και τώρα που γράφω αμφισβητώ την ικανότητα μου να το τιμήσω δεόντως. Ίσως για αυτό δίνω χώρο στους συγγραφείς να ‘μιλάνε’ περισσότερο από ότι εγώ.

[ Το μόνο που ξέρω είναι πως σ' αγάπησα επώδυνα, χωρίς να περιμένω τίποτα, κι όταν όλα τελείωσαν το μόνο που απέμεινε ήταν αυτός ο διαρκής θάνατος. Πώς να στο περιγράψω; Ας πούμε πως ήσουν μια ξένη γη, ένας πλανήτης που κάποτε προσγειώθηκα. Εντάξει; Ήσουν ένας πλανήτης. Εγώ ήμουν ένας φοβισμένος κοσμοναύτης, δειλός, πρώτη φορά έξω στο διάστημα. Πρώτη φορά ταξίδευα στ’ αστέρια. Αλλά μέρα με τη μέρα άρχισα να εξερευνώ. Κι έτσι κατάφερα να μάθω τόσο καλά τα εδάφη και τους ουρανούς σου και τα μικρά αστέρια πάνω από τα σύννεφα σου. Έμαθα για τις βροχερές σου μέρες αλλά και τις ηλιόλουστές σου. Έμαθα πως να προστατεύω τον εαυτό μου από τις ξαφνικές σου καταιγίδες και προσπαθούσα να προστατεύω κι εσένα, ή τέλος πάντως τα κομμάτια σου εκείνα που μπορούσα να προστατεύσω με το πρωτόγονο παράπηγμά μου, τις λιγοστές μου φλόγες και μερικά αρχαία εργαλεία. Έφτασα σε ένα στάδιο όπου ένιωσα ασφαλής. Ξάπλωνα στη γη σου σαν να ήμουν κομμάτι σου και εσύ κομμάτι μου. Μα ίσως η αρχή της οικειότητας είναι κατά κάποιον τρόπο ένα τέλος.]

Με πυκνή αφηγηματική ροή, μεταφορές που δημιουργούν ένα ωραίο αισθητικό περιβάλλον και ευφάνταστη χρήση της γλώσσας που μας μεταφέρει στο κλίμα των ιστοριών. Χάρηκα που το διάβασα και θα περιμένω με λαχτάρα το επόμενο πόνημα της συγγραφέως!

[ Θα υπάρξει μια εποχή που το μόνο που θα έχει απομείνει από την ανθρωπότητα θα είναι τα υπολείμματα των σκουπιδιών της, διαβρωμένα, φαγωμένα από τους κοσμικούς ανέμους και τους καταρράκτες που πέφτουν από τα αστέρια. Τα σκουπίδια μας θα είναι η κληρονομιά που θα αφήσουμε.]