Βάσω Ζαφειροπούλου-Μάγια, Σαν παραμύθι που σου ψιθυρίζουν τηνύχτα-Άνεμος εκδοτική

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Είναι το έκτο βιβλίο της συγγραφέως Βάσως Ζαφειροπούλου, που με καθήλωσε ακόμη μια φορά. Κοινωνικό, αλληλέγγυο, ψυχογραφικό το μυθιστόρημα, με τον τίτλο Μάγια και υπότιτλο Σαν παραμύθι που σου ψιθυρίζουν τηνύχτα.

Το εξώφυλλο είναι μια σύνθεση των εκδόσεων που πιστεύω πως του ταιριάζει. Όπως όλα τα βιβλία τους που έχουν την προσωπική τους πινελιά και αντικατοπτρίζουν το κάθε συγγραφικό έργο.

Μα είναι αλήθεια παραμύθι όταν οι ζωές των ηρωίδων και των ηρώων μπορεί να είναι της διπλανής πόρτας και πέρα για πέρα αληθινές; Όταν οι συγκρούσεις των παιδιών με τους γονείς κρατιούνται από μια κλωστή πριν να γίνει έκρηξη; Όταν οι λαοί ζουν κάτω από την εξαθλίωση και την προσφυγιά, τον φόβο για το αύριο; Όταν τα παιδιά στην Ταϋλάνδη αγοράζονται για μια κούπα ρύζι από πλούσιους Ευρωπαίους ικανοποιώντας τα άρρωστα παιδοφιλικά κτηνώδη ένστικτα;

Η Μάγια είναι η πρωταγωνίστρια, ένα κορίτσι που ζει μέσα στα πλούτη, που όλες οι υλικές επιθυμίες της γινόντουσαν πάραυτα πραγματοποιήσιμες από τον πατέρα της. Που δεν πείνασε ποτέ της, που ζούσε στα βόρεια προάστια, που μπαινόβγαιναν οι δάσκαλοι στο σπίτι της, αλλά της έλειπε η μητρική στοργή. Τα μόνα ηθικά της στηρίγματα ήταν η γιαγιά της η Αντελίνα, ο πατέρας της που είχαν αμοιβαία υπερβολική αδυναμία και θα σκότωνε όποια γυναίκα έμπαινε ανάμεσά τους αλλά και η οικιακή βοηθός η Ουρανία.

Στο κάδρο προστέθηκε και η γοητευτική Ρεβέκκα, μια ανύπαντρη καθηγήτρια γαλλικών, που ζει με τη μητέρα της στην Αθήνα, που μάχεται καθημερινά με τα τραύματα που έχουν χαραχτεί στην ψυχή της από ένα επώδυνο παρελθόν, διστάζοντας ναπάρει αποφάσεις για το μέλλον και να δεσμευτεί απέναντι στον αμερικανό σύντροφό της Τσαρλς.

Η νεαρή Μάγια αφήνει τα πάντα πίσω της όταν συναντά τον έρωτα στο πρόσωπο του Ζοζέφ και οδηγεί τη ζωή της μακριά από την οικογενειακή εστία,και μπλέκεται σε πολέμους στην Ανατολή, αφού ο Ζοζέφ είναι μέλος των Γιατρών του κόσμου και ζουν σε ένα συνεχόμενο κίνδυνο.

Στη Ταϋλάνδη, όπου βρίσκεται η Μάγια, γνωρίζει τη μικρή Μπαφ, ένα πλάσμα ταλαντούχο και ντελικάτο, μετά την τραγική κατάληξη της οικογένειάς της αφήνει για πάντα την ιδιαίτερη πατρίδα της, κυνηγώντας το όνειρό της.

Τρεις εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες που η Μοίρα και οι καταστάσεις θα διασταυρώσουν τις πορείες τους, δένοντάς τες με άρρηκτα δεσμά. Η περιπλάνησή τους από την Αθήνα της κρίσης, στοεκλεπτυσμένο Παρίσι, στην πολυτάραχη Βηρυτό και στην εξωτική Μπανγκόγκ των ακραίων αντιθέσεων, θα σμιλέψει τους χαρακτήρες τους και θα τις σημαδέψει για πάντα.

Η Βάσω Ζαφειροπούλου μας περπατά στην Ελλάδα των μνημονίων, των συσσιτίων, στις ουρές έξω από τις εκκλησίες και τα κοινωνικά παντοπωλεία, στην εργασιακή κόλαση όπως σωστά γράφει στη σελίδα 70. Αν και δεν πέρασαν πολλά χρόνια, αφού και σήμερα βλέπουμε ανθρώπους με απλωμένο χέρι να επαιτούν, έχουμε αρχίσει να συμβιβαζόμαστε με αυτή την εικόνα.

Στην Ανατολή, στη Βηρυτό, η Μάγια έζησε την ανθρώπινη απαξίωση, την αυτοκαταστροφή, τη γύμνια, τον εξευτελισμό της προσωπικότητας. «Γιατί οι άνθρωποι να αυτοκαταστρέφονται; Πόση οδύνη μου προκάλεσαν οι εικόνες καταστροφής…; Όποιος έχει έστω μια ιδέα από φτώχεια και δυστυχία μπορεί να φανταστεί την απερίγραπτη φρίκη στη ζωή των ανθρώπων..». Οι περιγραφές της μέσα στο μυθιστόρημα είναι τόσο δυνατές που ο αναγνώστης φορτίζεται συναισθηματικά, ζώντας όλη τη προσφυγική διαδρομή, και δεν μπορεί να μη γίνει κομμάτι του.

Η συγγραφέας κεντά τις ψυχές, διεισδύει και τις μπολιάζει με αγάπη, με νοιάξιμο, αλληλεγγύη, τρυφερότητα. Η Μάγια καταλαβαίνει πλέον μετά από όλα όσα έζησε, ότι τα πλούτη δεν έχουν τόση αξία αν δεν έχεις αξίες, ιδανικά, ανθρωπιά μέσα στην ψυχή.

Συγκινητικό είναι το ημερολόγιο, ως επιστολή που γράφει η Μάγια προς τη Ρεβέκκα, που ανακαλύπτει τη μαθήτριά τηςπου καταλαβαίνει τον πόνο, το αιώνιο πένθος των άλλων ανθρώπων, μια Μάγια που από την ψυχή της χάθηκε το Εγώ και αντικρίζει τη ζωή κατάματα. «Χωρίς σκοπό, τι νόημα είχε η ζωή; Όταν δεν ορίζεις εσύ η ίδια τη ζωή σου, γιατί αξίζει να ζεις;» σελ.345.Πολύ όμορφο είναι το αναγνωστικό ταξίδι που μας κάνει η συγγραφέας στην Ταϋλάνδη, στα ποτάμια όπου οι άνθρωποι ζουν στις παράγκες,αλλά έρχεται η φτώχια, η αγορά μικρών παιδιών από τους γονείς, για μια κούπα ρύζι από τους πλούσιους λευκούς και νιώθεις σιχασιά για το ανθρώπινο είδος. Παππούδες πλαδαροί και ανοιχτόχρωμοι που πηγαίνουν στα μπαρ για να αγοράσουν τα εγγόνια τους και να τα πάνε στις χώρες τους, για εκμετάλλευση. Αλήθεια; Πόσο ακόμη θα ξεπέσει ο άνθρωπος;

Διαβάζοντας το βιβλίο, συνειρμικά μου ήρθε το απόφθεγμα του Καζαντζάκη «Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει». Και συμπληρώνω: Η Μάγια κατάφερε πολλά, η κάθε Μάγια, ο καθένας από εμάς μπορεί να αλλάξει τη ζωή του και να φέρει τις ανατροπές, αρκεί να το θέλει και να το τολμήσει. Αυτό το μήνυμα εισέπραξα ως αναγνώστρια γνωρίζοντας τις τρεις δυναμικές γυναίκες, τη Μάγια, τη Ρεβέκκα, τη Μπαφ, αλλά και όλους τουςάλλους ήρωες που δεν τους αδίκησε. Καλοτάξιδο να είναι κυρία Ζαφειροπούλου κι ας κρατήσουμε τα μηνύματα του βιβλίου.