Όταν την Ευρώπη κάλυπτε το σκοτάδι του Μεσαίωνα, Άραβες αστρονόμοι ερευνούσαν τους ουρανούς από αστεροσκοπεία στη Σαμαρκάνδη, τη Βαγδάτη, τη Δαμασκό, το Κάιρο και την Κόρδοβα, ενώ μουσουλμάνοι φυσικοί, φιλόσοφοι, μαθηματικοί, γεωγράφοι και αλχημιστές εργάζονταν ακατάπαυστα, διατηρώντας και επεκτείνοντας τις γνώσεις που είχαν κληρονομήσει κυρίως από τους αρχαίους Έλληνες. Μέσω αυτών των αφοσιωμένων στην επιστήμη ανδρών, η γνώση που κληρονόμησε ο ισλαμικός κόσμος πέρασε ξανά στην Ευρώπη και έδωσε τη σπίθα για την επιστημονική επανάσταση του 16ου και του 17ου αιώνα, με τις θεωρίες και τις ανακαλύψεις του Κοπέρνικου, του Κέπλερ, του Γαλιλαίου και του Νεύτωνα. Παρ\' όλα αυτά, η Ευρώπη σταδιακά φάνηκε να ξεχνάει το χρέος της στο Ισλάμ.

Σήμερα πολλοί ιστορικοί έχουν αρχίσει να πιστοποιούν τον σημαντικό ρόλο που έπαιξαν οι Άραβες επιστήμονες και φιλόσοφοι στην ευρωπαϊκή αναγέννηση και στην επακόλουθη επιστημονική επανάσταση. Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη προσπάθεια να περιγραφεί συνοπτικά η ιστορία των ισλαμικών επιστημών για το ευρύ κοινό. Ο Freely απαντά επίσης σε ενδιαφέροντα ερωτήματα, όπως: Τι οδήγησε τον ισλαμικό κόσμο να αφομοιώσει την επιστήμη και τη φιλοσοφία τόσο των Ελλήνων όσο και άλλων πολιτισμών; Εμπλούτισαν καθόλου οι Άραβες επιστήμονες και στοχαστές την επιστημονική γνώση που παρέλαβαν και διαφύλαξαν; Ποιοι παράγοντες οδήγησαν τελικά στην παρακμή των αραβικών επιστημών στα περισσότερα πεδία, και γιατί συγκεκριμένοι κλάδοι, όπως η φιλοσοφία, η αριθμητική και η αστρονομία, συνέχιζαν να ανθίζουν για αρκετό καιρό μετά τον μαρασμό άλλων κλάδων;