H παλικαρίσια αγωνιστική στάση του παπα-Νικόλα Ξενάκη και τόσων άλλων αγωνιστών αντανακλά μια ιστορική περίοδο στην Ελλάδα που η όξυνση της ταξικής πάλης οδήγησε στην ένοπλη αναμέτρηση του ΔΣΕ με την καπιταλιστική εξουσία και τους συμμάχους της.
Ο Άνθρωπος Νικόλας Ξενάκης έδρασε και αγωνίστηκε, δίδαξε και διδάχτηκε παλεύοντας –μέσα στις δοσμένες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες– για τις αξίες και τα δίκια των εργαζόμενων ανθρώπων.
Η υπέρτατη θυσία της γενιάς αυτής αποτελεί το διαχρονικό μήνυμα που πρέπει να οδηγεί τα βήματα των ανθρώπων…
Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά από τη θυσία του παπα-Νικόλα και των συντρόφων του, στη Χίο γίνεται μια συλλογική ιστορική προσπάθεια για να πάρει σάρκα και οστά η ιστορία της περιόδου εκείνης, απαλλαγμένη από τα σκοτάδια που έριξαν οι νικητές μέσα από τον τοπικό αστικό Τύπο και τη σχετική ιστοριογραφία για τον αγώνα του ΔΣΕ.