Μια κοπέλα παθαίνει ένα ατύχημα που θα αλλάξει για πάντα τη ζωή της και θα την οδηγήσει σε παραπληγία. Μια νέα ζωή ξεδιπλώνεται μπροστά της, γεμάτη φυσιοθεραπείες, αγώνα, κατάθλιψη, προβλήματα και προβληματισμούς. Θα καταφέρει να σταθεί ξανά στα πόδια της, μεταφορικά και κυριολεκτικά; Ποιος θα μείνει στο πλάι της ως το τέλος και τι χρειάζεται ουσιαστικά για να προχωρήσει μπροστά;

Ο Νίκος Μάντζιος, ένας άντρας συγγραφέας, κατάφερε να μπει ταυτόχρονα στην ψυχοσύνθεση μιας νέας γυναίκας με όνειρα, ελπίδες και προσδοκίες και σε αυτήν ενός ανθρώπου με παραπληγία, μετατρέποντας την εμπειρία που αποκομίζει καιρό τώρα από τις δομές Ειδικής Αγωγής όπου εργάζεται σε κατάθεση ψυχής. Ήταν ένα δύσκολο στοίχημα, πιστεύω όμως πως το κέρδισε γιατί από την αρχή ως το τέλος είχα μπροστά μου την Κορίνα, τα συναισθήματά της, τις εξομολογήσεις της, τις χαρούμενες αλλά και τις δύσκολες στιγμές της, την ψυχολογία της, τα στάδια που περνούσε στην προσπάθειά της για αποκατάσταση. Το κείμενο ρέει αβίαστα, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μας βάζει στην καρδιά της ιστορίας και δε μένει τίποτα κρυφό ούτε και ωραιοποιείται. Από την αρχή εξεπλάγην ευχάριστα μιας και αφήνουμε πίσω μας τα στερεότυπα, όπου συνήθως το ατύχημα είναι τροχαίο και η παράλυση είναι μόνιμη, και στρέφουμε τη ματιά μας σ’ ένα πλάσμα που έχει ελπίδες να ξαναπερπατήσει αλλά θέλει πολύ χρόνο και πολλή προσπάθεια, με το κάθε ανεπαίσθητο σημάδι βελτίωσης να θεωρείται επίτευγμα («Μικρές νησίδες κίνησης και αίσθησης μέσα σε μια μεγάλη θάλασσα παράλυσης και αναισθησίας», σελ. 57).

Η Κορίνα τραυματίζεται με έναν τρόπο που δεν περίμενα αλλά εντελώς ρεαλιστικά και το ατύχημα προκαλεί σοκ στον νωτιαίο μυελό, που αντιδρά με παροδική μυική παράλυση στα κάτω άκρα. Η ασθενής θεωρείται παραπαρεσητική και παρακολουθούμε τις φυσιοθεραπείες της, τα ιατρικά ανακοινωθέντα, τον χειρισμό του αμαξιδίου της, πώς δέχτηκε την αναπηρία της, πώς αντιμετώπισε τη σεξουαλικότητά της («Τα κινητικά νεύρα είναι εντελώς διαφορετικά από τα αισθητηριακά», σελ. 59) κλπ. Δεν έχουμε στείρα, μονοδιάστατη και αποστασιοποιημένη καταγραφή της αποκατάστασης και επανένταξης ενός ασθενούς αλλά την ευρηματική, λεπτομερή καθημερινότητα μιας κοπέλας που έχει έναν οικογενειακό και φιλικό κύκλο κι όλα αυτά καταγράφονται διανθισμένα με χιούμορ και συγκίνηση, μιας και γνωρίζουμε από κοντά παρελθόν και παρόν φίλων και γονιών. Άλλωστε, η Μιλένα από τη Βόρειο Ήπειρο που σχεδόν μεγάλωσαν μαζί από παιδιά και η πρώην πόρνη Κασσάνδρα, ο εκπαιδευτικός πατέρας που διορίστηκε σε νησί και τον τύλιξε η τωρινή του σύζυγος και μητέρα της Κορίνας δεν είναι και οι πιο βαρετές προσωπικότητες! Διάχυτο λοιπόν το έξυπνο χιούμορ, όπως τότε που η Κορίνα παρακολούθησε την παρέλαση της 25ης Μαρτίου: «Η δικιά μου απελευθέρωση αργούσε. Δεν ήμουν καν μέλος καμιάς Φιλικής Εταιρείας» (σελ. 86), υπάρχουν όμως και σκηνές όπου σπαράζεις στο κλάμα, όπως στη σελίδα 111 όταν και καταλαβαίνεις τι πραγματικά συμβαίνει στο σπίτι του Ελπιδοφόρου, ενός νεαρού παιδιού που γνώρισε η Κορίνα στο κέντρο αποκατάστασης. Είναι ένα άλλο παράδειγμα αναπηρίας, σκληρότερο κι όμως πάνω του θα ξεσπάσει η Πρόνοια, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο τέλος του κεφαλαίου με δάκρυα στα μάτια.

Από τη μια λοιπόν επικεντρωνόμαστε στη νέα καθημερινότητα της πρωταγωνίστριας κι από την άλλη επιστρέφουμε στο χτες ή στο σήμερα των ανθρώπων που την περιστοιχίζουν και την αγαπούν κι όλο αυτό δημιουργεί ένα κείμενο μεστό και συμπυκνωμένο, ισορροπημένο και υποδειγματικό. Πώς ήταν και πώς εξελίχθηκαν οι σχέσεις των γονιών, γιατί ετοιμάζεται να παντρευτεί η Μιλένα και ποιος είναι ο άντρας που τη βοήθησε να πάρει τη μεγάλη απόφαση, γιατί αποκόπηκε η Κασσάνδρα από το παρελθόν της, ποιος είναι ο γοητευτικός νεαρός του χωριού όπου παραθερίζει η Κορίνα και τι απέγινε μετά το ατύχημα, πώς πήγε η αναζήτηση της ηρωίδας μας για δουλειά («Καρέκλα γραφείου δεν θα τους χρεώσω. Έχω δικιά μου, μόνιμη», σελ. 138), πώς και πότε αποφάσισε να βγει έξω από το σπίτι κ. π. ά. Η κοπέλα περνάει όλα τα στάδια που έχει και ένα πένθος, έχει όμως και τις οάσεις της όπου κάθεται και δροσίζεται: «Και δώστου να μπαινοβγαίνω σε βραχυχρόνιες οάσεις (λιγοστές) και σε μακροχρόνιες κολάσεις (άπειρες). Τη γη της επαγγελίας δεν τη συνάντησα ακόμα» (σελ. 21). Είναι ένα κορίτσι που με αφορμή την αναπηρία της πάλεψε, μίσησε, ζήλεψε, έπαθε κατάθλιψη, στάθηκε στα πόδια της, ένα παιδί ακόμη που αγάπησε τα Μικρά μου Πόνυ και σε αυτές τις θύμησες καταφεύγει για να γεμίσει όρεξη και αντοχή για παρακάτω. Είναι ειλικρινής με τον εαυτό της και με τους άλλους: «Όταν δεν δείχνω στρίγγλα, νιώθω ανυπεράσπιστη. Είναι η πανοπλία μου. Γίνομαι ωμή από άμυνα» (σελ. 199). Δεν υπεκφεύγει, δεν αδρανεί: «Ακόμα και η αναμονή, είναι μια απασχόληση. Με τρομάζει να μην περιμένω τίποτα» (σελ. 170). Κάποιες φορές όμως τα παρατάει: «Ο φόβος είναι θηρίο κι ένας σίγουρος τρόπος για να το κάνω να ηρεμήσει είναι να το αφήσω να με φάει» (σελ. 231). Η ειλικρίνεια των σκέψεων και η αμεσότητα της γραφής προβληματίζουν και γεννούν σκέψεις: «Είμαι πολύ οργισμένη με το σώμα μου κι αυτήν την οργή άργησα αρκετά να την αποβάλλω… Το ανάπηρο κορμί επιβάλλεται στο μυαλό και το υποδουλώνει, γίνεται δυνάστης, το υπνωτίζει και του υπαγορεύει τους δικούς του νόμους» (σελ. 55).

«Η λίμπιντο των αγγέλων» είναι ένα δυνατό, ενδιαφέρον, συναρπαστικό και γεμάτο δάκρυ και γέλιο μυθιστόρημα που πραγματεύεται θέματα-ταμπού γύρω από τη ζωή των αναπήρων. Έχουμε ακριβοδίκαιη καταγραφή όλου του ψυχολογικού φάσματος (θυμό, απογοήτευση, κατάθλιψη, το κορίτσι ξεσπάει σε αυτούς που το αγαπάνε), υπάρχουν λεπτομέρειες και πληροφορίες που δε γνώριζα αλλά ούτε και είχα σκεφτεί ποτέ και οι οποίες παρατίθενται όχι για να λυπηθούμε την Κορίνα ή για να την ηρωοποιήσουμε αλλά για να γνωρίσουμε πλήρως την καθημερινότητά της και να κατανοήσουμε τις αλλαγές που επέρχονται ψυχολογικά και σωματικά στους ανθρώπους με αντίστοιχα προβλήματα. Από τις δυσκολίες στις επιτυχίες, από την κατάθλιψη στο χιούμορ, από τα εμπόδια στο χαμόγελο, από τα καλά νέα στα αποθαρρυντικά κι έτσι δεν μπόρεσα να σταματήσω να το διαβάζω ούτε λεπτό, αφήνοντας πίσω εκκρεμότητες και υποχρεώσεις της ζωής μου. Δεν είναι ένα κείμενο αυτολύπησης ούτε και φθηνού εντυπωσιασμού ή κούφιας αυτοβοήθειας αλλά ένα μυθιστόρημα που σφύζει από ζωή και θέληση, είναι γεμάτο αισιοδοξία παρά τις δύσκολες στιγμές που θα συναντήσουμε κι έχουμε ρεαλιστικά παραδείγματα, γνήσια συναισθήματα κι ένα τέλος γερό, σωστό, σημαντικό και ουσιαστικό. Συγκινήθηκα, προβληματίστηκα, κατάλαβα και είμαι ευγνώμων απέναντι στον συγγραφέα για το απρόσμενο ταξίδι που μου χάρισε. «Σήκω, λοιπόν, στάσου όρθια κι ας τρεκλίζεις, σήκωσε τα χέρια σου να μεγαλώσεις, να φοβηθεί ο φόβος και να φύγει» (σελ. 174). Πάμε λοιπόν;