Σοφία Βόικου-Η ερωμένη του πατέρα-εκδόσεις Ψυχογιός

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Την Σοφία Βόικου τη γνωρίζω αναγνωστικά από το ξεκίνημα της συγγραφικής της πορείας, από το 2009 με το «Κόκκινο σημάδι» Από τότε δεν έχω χάσει ούτε ένα βιβλίο της. Ενώ όλα τα βιβλία της έχουν ιστορικές αναφορές στο μακρύ παρελθόν, σε γεγονότα που δεν ζήσαμε, και μερικοί ίσως τα διάβαζαν ως παραμύθι, στο τελευταίο βιβλίο της «Η ερωμένη του πατέρα» μας φέρνει το κοντύτερο παρελθόν, τον πόλεμο του 1999 στο Βελιγράδι, στη Γιουγκοσλαβία, που οι περισσότεροι έχουμε μνήμες. Θυμόμαστε πολύ καλά τα κομβόι που πήγαιναν στον άδικο αυτό πόλεμο. Έστειλαν Αμερικάνους στρατιώτες να πολεμήσουν σε μια χώρα που ούτε ήξεραν πού βρίσκεται, όπως δεν ξέρουν οι Αμερικάνοι ότι ο Όλυμπος είναι αληθινός.

Πολύ χάρηκα που η Βόικου έβαλε τους ήρωες της να δρουν στον πόλεμο αυτό κι όχι σε κάποιο άλλο σημείο του πλανήτη. Μέσα από το μυθιστόρημά της, θα μάθουν οι νέοι που γεννήθηκαν την τελευταία εικοσαετία ότι έγινε αυτός ο πόλεμος. Πότε αλήθεια θα το μάθουν στα σχολικά βιβλία; Τη μιμήθηκα και το διάβασα με μουσικά ακούσματα του τσέλου και του βιολιού, να απορροφηθώ τελείως μέσα στον κόσμο της που έχτισε για όλους εμάς. Κατάφερα κι αυτή τη φορά να τελειώσω το βιβλίο των 414 σελίδων μέσα σε λίγες μέρες. Με ρούφηξε στη μηχανή του χρόνου, μου γνώρισε τους ήρωες, την αρχή και τις συνέπειες του τόσο άδικου πολέμου, μου γνώρισε τις μουσικές που ενώνουν τον κόσμο, πανκ, ροκ και κλασσικής με το τσέλο και το βιολί.

Κάθε αναγνώστης ξεχωρίζει τα μηνύματα που κρύβονται μέσα στις λέξεις, που η Βόικου γνωρίζει καλά να χειρίζεται και να χτυπά τους στόχους μέσα στη μνήμη, την καρδιά μας και φυσικά στη λογοτεχνία.. Συγκρούστηκαν κόσμοι, ανθρώπινες σχέσεις, έρωτες και αλήθειες. Περπατήσαμε χώρες όπως τη Σερβία, τη Γαλλία, το Σουδάν, το Αφγανιστάν, γνωρίσαμε κουλτούρες. Και φυσικά πήραμε τα αρώματα της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής.

Η συγγραφέας μας το συστήνει ως ένα μυθιστόρημα που δοκιμάζονται οι ανθρώπινες σχέσεις, ο έρωτας, η μητρική αγκαλιά, η ανθρώπινη υπέρβαση και βάζει το ερώτημα σε μας τους αναγνώστες εάν η αγάπη μοιράζεται στα τρία. Όπως καλά γνωρίζει να χειρίζεται τις λέξεις και τα συναισθήματα, μας συγκλονίζει και με κομμένη την ανάσα συνοδοιπορούμε με τους ήρωες Γνωρίζει καλά να χτίζει ήρωες ανθρώπινους, ευαίσθητους, σκληρούς, αποφασιστικούς. Ήρωες που τα έχουν όλα στη ζωή τους και ξάφνου ισοπεδώνονται όλα μέσα τους, χάνονται, βουτούν μέσα στην απογοήτευση. Όπως η Άρια και η Μάρω που μέσα από τις επιστολές της Λίλα, την ερωμένης του πατέρα απομυθοποιούν το πρότυπο του πατέρα.Οι δοκιμασίες πολλές, ανυπέρβλητες, αλλά όταν στη μέση υπάρχει ένας πόλεμος που οι συνεχόμενες σειρήνες σε προειδοποιούν ώστε να προλάβεις να ζήσεις, όλα σου φαίνονται μηδαμινά. «Εσύ είσαι ο στόχος». Οι λαοί είναι ο στόχος. Η Λίλα με το παρακάτω τραγούδι γύρισε όλη τη Σερβία για να δώσει δύναμη στον λαό της Σερβίας, να ξορκίσει, να αφανίσει τον ήχο των σειρήνων.

Οι βόμβες σας είναι η γιορτή μας!

Οι σειρήνες είναι η μουσική μας!

Εμείς είμαστε ο στόχος σας!

Shoot!

Δυνατός ο λόγος της, στήνει σκηνικά, γκρεμίζει και ανεβάζει συναισθηματικά τους ήρωες, δεν γράφει περιττά χωρίς να έχουν λόγο ύπαρξης Δεν λείπουν οι σκηνές αλληλεγγύης όπως η φιλοξενία των ορφανών του πολέμου από τη Βεατρίκη, ούτε οι αποστολές της Άριας στο Σουδάν με τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα. Ιδιαίτερα στις σκηνές του πολέμου στη Σερβία, ένιωθα πως είμαι μαζί με τη Λίλα, τον Γκόραν που έχασε χέρι και πόδι στον πόλεμο αλλά δεν σταμάτησε να παίζει βιολί. Θαύμασα πραγματικά τη δύναμη αυτού του ανθρώπου που μας δίνει μαθήματα ελπίδας. Συμπόνεσα τη μάνα της Λίλα, τη Κατρίνα, για το πώς άντεξε η ψυχή της όλα όσα συνέβησαν στην πατρίδα αλλά και στην ανεμοδαρμένη ζωή της. Θα στενοχωρήσω τους άλλους ήρωες μα τον γερό Ντράγκο τον παππού της Λίνας, τον παρτιζάνο, τον αγάπησα πιο πολύ. Παρά τα ογδόντα χρόνια που κουβαλά στην πλάτη του, διατηρεί την αγέρωχη ψυχή και το θάρρος του Σέρβου παρτιζάνου που υπήρξε. Η συγγραφέας του έδωσε, συνειδητά ή υποσυνείδητα, όπως διάβασα στο διαδίκτυο, τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του παππού της του Χαρίδημου, ο οποίος ήταν στην Αντίσταση. Η Βόικου έκανε μεγάλη έρευνα για τον άδικο πόλεμο στη Σερβία, μελέτησε κι έγραψε το απόσταγμα της φρίκης.

Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμη, αφού σημάδεψα τις σελίδες που ήθελα να σας γράψω, αλλά καλύτερα να το αφήσω σε σας αυτό το ταξίδι.

Καλοτάξιδο Σοφία Βόικου

"Ο έρωτας πάει παρέα ακόμη και με τις σκιές της ιστορίας ή ο έρωτας είναι άφιλτρος και φτύνει ακόμη και τις βόμβες".

«Μόνο σε δυο πράγματα δεν θα σταματήσω να πιστεύω ποτέ. Στη μουσική και στον έρωτα. Στον έρωτα και στη μουσική. Γιατί ο έρωτας και η μουσική είναι η ζωή.»

«Για ποια νίκη μιλάς; Για τα σπίτια που καταστράφηκαν, Για τον κόσμο που χάθηκε; Για τον σταυρό που θα κουβαλήσετε στην πλάτη σας εσείς, και τα παιδιά σας και τα παιδιά των παιδιών σας για να στήσετε ξανά τη χώρα από την αρχή;»