Το παρόν σύγγραμμα περιλαμβάνει στη μεθοδολογία του στοιχεία της εννοιολογικής ιστορίας (Conceptual History), κυρίως στη διαχρονική εξέλιξη των διαφόρων στρατιωτικών εννοιών.

Η χρονική περίοδος που καλύπτει το παρόν ακαδημαϊκό βοήθημα έχει ως αφετηρία την Κλασική Ελλάδα έως την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους. Περιλαμβάνει τρεις ενότητες. Στην ανάλυση των μαχών αναζητούνται τέσσερις σημαντικοί παράμετροι: α. Η εξέλιξη της πολεμικής τεχνολογίας β. η καινοτομία στην πολεμική τέχνη γ. Η δομή (οργάνωση) των δυνάμεων και δ. Ο τρόπος άσκησης της στρατιωτικής διοίκησης.

Στο εγχειρίδιο αυτό παρουσιάζονται οι σημαντικότερες μάχες της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου. Πολλές από αυτές υπήρξαν αποφασιστικές για τις πολιτικές εξελίξεις, αν και δεν παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο στρατιωτικό ενδιαφέρον, ενώ αντίθετα υπάρχουν μάχες, οι οποίες δεν υπήρξαν καθοριστικές, αλλά με εξαιρετικό στρατιωτικό ενδιαφέρον (π.χ. η μάχη της Παραιτακηνής), με συνέπεια να αποτελεί επιβεβλημένη ανάγκη η ανάπτυξή τους.

Χρονικά, το παρόν (πρώτο) βιβλίο καλύπτει την ύλη από την ομηρική περίοδο έως τη θηβαϊκή ηγεμονία. Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει στοιχεία της πολεμικής τέχνης και γενικά περί της διοίκησης και ελέγχου. Η δεύτερη αναφέρεται στη φάλαγγα οπλιτών, στον οπλισμό τους και στην τακτική που χρησιμοποιούσαν. Ως τεκμηρίωση της περιγράφονται τρεις μάχες και δυο ναυμαχίες. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει την εξέλιξη της τακτικής μέχρι την εμφάνιση του Φίλιππου. Σε αυτήν περιγράφονται δυο μάχες σταθμοί στην εξέλιξη της πολεμικής τέχνης

Πρέπει να επισημανθεί ότι η συγγραφή αυτής της μονογραφίας οικοδομήθηκε κυρίως με βάση την Ελληνική Γραμματεία (αρχαία και βυζαντινή). Η αναφερόμενη βιβλιογραφία χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την επεξεργασία και εκμετάλλευση της Ελληνικής Γραμματείας και δευτερευόντως για την άμεση αξιοποίησή της.