1919 - 1922 Ο Ιωάννης Μεντζάλης υπηρετεί στο 5/42 Τάγμα Ευζώνων, στο ίδιο εκείνο Τάγμα που υπηρέτησε ο Γιάννης Σκαρίμπας. Ο Σκαρίμπας απιστρέφει στη Χαλκίδα και γράφει το "Φυγή προς τα Εμπρός". Ο Ιωάννης Μεντζάλης βρίσκει εκεί, "εις Κιρέζ Ογλού Ντάζ" "εις κάποιων Τούρκω φωνευθέντα" ένα άγραφο τετράδιο. Σε αυτό καταγράφει έκτοτε, μέρε με τη μέρα, τις κακουχίες του πολέμου, τις διαδρομές, τη ζωή του τάγματος, τους νεκρούς και τους τραυματίες, τις συνθήκες νοσηλείας, τις σκέψεις του για αυτόν τον πόλεμο, τα όνειρά του για ολιγοήμερη άδεια και τα τραγούδια του. "Ασματάκια", όπως τα τιτλοφορεί ο ίδιος, για τους πεσόντες, τις απόντες και τις όμορφες.
Ο Μεντζάλης επιστρέφει στο Ν.Ηράκλειο, Αττικής. "Ενθύμιον Πολέμου Εκστρατείας Μικράς Ασίας από 1919 έως 1922" γράφει στο εξώφυλλο του τετραδίου του και οι μνήμες γίνονται παραμύθι για τα παιδιά της γειτονιάς.
Η ιστορικός Βίκυ Θεοδωροπούλου εντοπίζει το 1985 το τετράδιο του Ιωάννη Μεντζάλη ύστερα από τη διήγηση ενός "παιδιού της γειτονιάς". Χρειάστηκε πολύς χρόνος και πολύ μεράκι για τη μεταγραφή του ιστορικού αυτού τεκμηρίου καθώς ο χρόνος είχε κάνει τα γράμματα δυσανάγνωστα και το χρώμα των σελίδων που έλιωναν στο ξεφύλλισμα, καφετί.
Η Εταιρεία Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Ελλάδας [Societe d’ Histoire Economique et Sociale de la Grece], γνωρίζοντας πως το γραμμένο εν θερμώ, χωρίς ορθογράφιση και με το ιδίωμα του λαϊκού ανθρώπου "Ενθύμιον Πολέμου" είναι σημαντικό τεκμήριο και πολύτιμη πηγή μιας δραματικής στιγμής της ελληνικής ιστορίας, το δημοσίευσε από τη σειρά Πηγές των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα.