Δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τον θάνατο, ούτε τον δικό μας, ούτε των αγαπημένων μας. Δεν περιορίζεται με τον θάνατο το ανθρώπινο πρόσωπο σε ό,τι βλέπουμε. Είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερο και βαθύτερο απ’ ό,τι μπορούν να περιγράψουν οι λέξεις μας και να δουν τα μάτια μας. Δεν είναι ο θάνατος η τελευταία λέξη. Το ανθρώπινο πρόσωπο πάντα αναπτύσσεται και ολοκληρώνεται μέσα από τις κρίσεις και τις δοκιμασίες της ζωής του. Συνεπώς μπορούμε να κοιτάμε τον θάνατο κατάματα και να συνεχίζουμε να ζούμε δίνοντας νόημα στη ζωή μας. Το θέμα βέβαια είναι... “απαγορευμένο” σήμερα και με ελάχιστα πρόσωπα μπορείς να το συζητήσεις. Ζούμε σε ένα κόσμο που τρομάζει στην ιδέα του θανάτου και κρύβει τους ετοιμοθάνατους! Όπως έλεγε ο Hans Küng: “Ο προηγούμενος αιώνας είχε ταμπού το sex, ο δικός μας έχει τον θάνατο”!!

Το οδυνηρό του θανάτου, γίνεται στην αιφνίδια εκδοχή του σχεδόν ανυπόφορο. Η καλορρυθμισμένη καθημερινότητα συντρίβεται από μια “βλάβη”, που την αποδεικνύει ανίσχυρη σαν ιστό αράχνης. Οι αυταπάτες μας αποδεικνύονται όνειρα... Οι σιγουριές μας ψέματα... Ο θάνατος είναι μυστήριο και τί να εξηγήσεις; Το εξηγημένο πάντως μυστήριο, δεν είναι, ούτε μυστήριο, ούτε εξήγηση! Άλλωστε δεν υπάρχει τίποτε για να προσπαθήσουμε να ”καταλάβουμε” αφού όλα είναι μυστήριο! Πρέπει απλώς να ζήσουμε αυτό το μυστήριο! Είμαστε σε μια κοιλάδα μυστηρίου και δακρύων και ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτή εδώ η ζωή είναι ο προθάλαμος της αληθινής ζωής.

Το ζητούμενο βέβαια είναι όχι αν επιβιώνει του θανάτου... το “ποιοτικόν” (!) μέρος της ύπαρξής μας, η ψυχή, αλλά αν η ζωή συνεχίζεται ως ανθρώπινη ολότητα και όχι ως... αερικό πνεύμα! Για την Εκκλησία και τους χριστιανούς, ο άνθρωπος συναποτελείται από σώμα και ψυχή και το συναμφότερον είναι άνθρωπος. Η ψυχή χωρίς το σώμα είναι γυμνή. Το σώμα χωρίς την ψυχή είναι νεκρό. “Το συναμφότερον” λοιπόν άνθρωπος! Ο θάνατος είναι τραγωδία γιατί διασπά αυτόν τον άρρηκτον δεσμό και διαλύει τον άνθρωπο έστω και αν συνεχίζει υπάρχουσα η ψυχή του. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος για να διακόψει αυτή την τραγωδία... Πέθανε και ανέστη. Δεν επέστρεψε απλώς. Πέρασε μέσα από τον θάνατο, τον σύντριψε και δημιούργησε τα νέα ανθρώπινα δεδομένα. Έγινε για μας ΖΩΗ και ΑΝΑΣΤΑΣΗ.

Συνεκδίδουμε στο τεύχος αυτό των Φύλλων Κατήχησης τρεις ομοθεματικές ενότητες διδασκαλιών για την ζωή, τον θάνατο και την Ανάσταση. Οι δύο είναι σκέψεις που γράφτηκαν από τον Μακάριο Πατέρα μας Μελέτιο σε δύο τεύχη με τίτλους «Η εδώ ζωή και η εκεί ζωή» και «Η ανάστασις». Το τρίτο είναι σκέψεις για τον θάνατο του Μητροπολίτη Χερσώνος Ιννοκεντίου, τις οποίες μετέφρασε στα ελληνικά ο Μακάριος Πατέρας μας.