Στο βιβλίο αυτό δημοσιεύεται το στιχούργημα Πένθος θανάτου, ζωής μάταιον και προς Θεόν επιστροφή του Γιούστου Γλυκού, έργο του 16ου αι., ηθικοδιδακτικού περιεχομένου, με ευρύτατη διάδοση στους μεταβυζαντινούς χρόνους, και αποδίδεται στη σύγχρονη νεοελληνική γλώσσα. Στην Εισαγωγή και τα δύο Επίμετρα του βιβλίου εξετάζονται η λειτουργία του έργου μέσα στην κοινωνία της εποχής του, δηλαδή σε συνάφεια με την περιρρέουσα κοινωνική, πολιτιστική και θρησκευτική ατμόσφαιρα (όψιμος Μεσαίωνας, προμεταρρυθμιστική περίοδος), που επιτρέπει τη μεταφύτευση νέων ιδεών από την ετερόδοξη Δύση στον βενετοκρατούμενο Ελληνισμό ήδη από τις αρχές της μεταβυζαντινής περιόδου, αλλά και οι περίπλοκες σχέσεις που το έργο αναπτύσσει μέσα στη νεοελληνική, λαϊκή και λόγια, ποιητική παράδοση. Στο παρόν βιβλίο θα βρει ο σύγχρονος αναγνώστης δύο ιδιαίτερα ζητήματα πρόσφορα για σκέψη: αυτό των σχέσεων μεταξύ λόγιου και λαϊκού πολιτισμού και δεύτερο, αυτό των σχέσεων ανάμεσα στην κουλτούρα των κληρικών και τη λαϊκή κουλτούρα‧ ζητήματα ενός προβληματισμού ακόμη ανοικτού και ενδιαφέροντος.
Το βιβλίο φιλοδοξεί να συμβάλει στην ανανεωμένη θεώρηση της ελληνικής μεσαιωνικής ιστορίας, η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο τα παραδοσιακά στοιχεία, συμβάντα, θεσμούς, προσωπικότητες, αλλά και τις νοοτροπίες και τις αισθητικές αξίες. Επίσης προτείνει να καταργηθούν τα στεγανά μεταξύ της καθαρής ιστορίας, της ιστορίας της λογοτεχνίας και των γλωσσών, της ιστορίας της τέχνης‧ κάτι για το οποίο ο επιστημονικός κόσμος είναι από καιρό προϊδεασμένος. Απώτερος σκοπός η σύσταση μιας ιστορίας της μεταβυζαντινής λογοτεχνίας ως ιστορίας των ιδεών του Μεταβυζαντίου, η οποία μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο μιας πιο προωθημένης έρευνας. Η ελπίδα ότι δεν βρισκόμαστε πλέον τόσο μακριά από ένα τέτοιο εγχείρημα είναι διάχυτη σε ολόκληρο το βιβλίο.