Στην αγγλοκρατούμενη Κέρκυρα των αρχών του 19ου αιώνα φτάνει ο ψυχρός και απρόσιτος ταγματάρχης Άντριαν Λόρενς Μπερν, φορτωμένος από οικογενειακά βάρη και με μερική αμνησία. Το νησί καταφέρνει να τον ηρεμήσει και να τον γαληνέψει ενώ η γνωριμία του μ’ ένα αιθέριο πλάσμα στις Νυμφές θα τον κλονίσει. Ήταν αληθινή γυναίκα ή δημιούργημα της φαντασίας του; Τι συνέβη στην οικογένειά του και θέλησε να φύγει μακριά της, ρίχνοντας τον εαυτό του στη φωτιά της μάχης για να ξεχάσει; Πώς κυβερνά τα Επτάνησα ο Τόμας Μαίτλαντ και γιατί δε θέλει την ίδρυση του πανεπιστημίου που ονειρεύεται ο λόρδος Γκίλφορντ;

Η πρωτοεμφανιζόμενη Χρυσούλα Ζόγκαρη έγραψε ένα δυνατό ιστορικό και ρομαντικό μυθιστόρημα με πρωτότυπη πλοκή και ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Ο έρωτας φυσικά και υπάρχει, δεν είναι όμως το κυρίως θέμα του βιβλίου, μιας και αυτός έρχεται ως «τελειωτικό χτύπημα» στην ήδη μεταμορφωμένη προσωπικότητα του Άγγλου αξιωματικού για να ολοκληρώσει την ιστορία και ν’ απογειώσει τις ήδη καθηλωτικές εξελίξεις. Πρωταγωνιστής του βιβλίου λοιπόν είναι ο ταγματάρχης Άντριαν Λόρενς Μπερν, που αρχικά εγκαταστάθηκε στη Μάλτα μετά την ήττα του Ναπολέοντα μαζί με άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες ώσπου πέντε χρόνια μετά έρχεται το χαρτί της μετάθεσης για Κορφούς. Στο νησί έζησε πέντε χρόνια διακριτικότητας, αποχής, επισταμένης προσοχής, τον έβλεπαν και τον χαρακτήριζαν λιγόλογο και σχεδόν μονόχνοτο, τυπικό, κλεισμένο στον εαυτό του. Αυτός ο κατ’ επίφασιν άντρας χωρίς ψυχή θεωρείται μύθος για το αγγλικό στράτευμα, με υποδειγματική ανδρεία και με θάρρος στο πεδίο της μάχης, σε τέτοιο βαθμό που δείχνει σα να προκαλεί τον θάνατο. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως η ψυχή του για να τον προστατέψει έσβησε μέρος της μνήμης του και τον άφησε να κουβαλάει ένα βρόμικο και βίαιο μυστικό που τίποτα δεν μπορεί να το απαλείψει από το βάρος του. Τι άφησε πίσω του ο Μπερν; Γιατί κατατάχτηκε; Τι ήθελε να αποφύγει; Θα καταφέρει ποτέ να ησυχάσει, «να βρει χώμα να φυτέψει την αγάπη που έχει μέσα του»;

Μαγικός τόπος η Κέρκυρα, αρχίζει να τον μεταμορφώνει, να τον μαλακώνει κι ας αντιστέκεται σθεναρά στον εθισμό της πρωτόγνωρης ζεστασιάς που αναδύει το σπίτι όπου μένει, με την αγαπημένη μου σιόρα Λένη να τον φροντίζει και να του καθαρίζει μιλώντας με κελαηδιστή ντοπιολαλιά. Η συγγραφέας ξεδιπλώνει με μαεστρία και μεγάλη προσοχή την εποχή, τους ανθρώπους, τις συνθήκες που επικρατούσαν σ’ ένα μέρος όπου οι ευγενείς έχουν ταχθεί αναφανδόν με τις βρετανικές εντολές για να μη χάσουν τα προνόμιά τους κι ας έχει γίνει το νησί τους προτεκτοράτο. Λιστόν, Σπιανάδα, Καμπιέλο και το νέο μέγαρο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου που μόλις χτίστηκε κι ετοιμάζεται να εγκαινιαστεί με λαμπρές εκδηλώσεις αλλά και η βόρεια πλευρά του νησιού με τις ακτογραμμές της και το φυσικό της περιβάλλον μας ταξιδεύουν πίσω στο παρελθόν δημιουργώντας μια ρομαντική λόγω της φύσης και των στιγμών μα και σκληρή λόγω της κατοχής, μιας και κάθε προσπάθεια για εξέγερση ή ακόμη και για βοήθεια της επαναστατημένης Ελλάδας απέναντι τιμωρείται αυστηρά, ατμόσφαιρα.

Στην αγαπημένη Κέρκυρα γνωρίζουμε εξίσου ενδιαφέροντες χαρακτήρες, ντόπιους και αξιωματικούς. Ο λόρδος Ύπατος Αρμοστής Ιονίων Νήσων Τόμας Μαίτλαντ ζήτησε κοντά του τον Μπερν λόγω των ικανοτήτων του στη μάχη και των προσόντων του στα οικονομικά. Ο διοικητής της Ιονίου Πολιτείας σκιαγραφείται σωστά, με ανθελληνική στάση και σνομπισμό: «Οι Επτανήσιοι είναι ατίθασοι και απείθαρχοι. Μια μάζα από… πώς να το πω… μη Βρετανούς»! (σελ. 21). Η θέση του βρίσκεται επί ξυρού ακμής: πρέπει να κρατήσει ισορροπίες όσο απέναντι υπάρχει ένα καζάνι που βράζει και δε θέλει να εμπλακεί στις υποθέσεις των Οθωμανών. Παρ’ όλ’ αυτά, κάτω από τη μύτη του συγκεντρώνονται χρήματα, περιθάλπονται πρόσφυγες, κυκλοφορεί ξεσηκωμός για ένωση της Ιονίου Πολιτείας με το ελληνικό κράτος. Ο Μαίτλαντ τοποθετεί τον Μπερν στο πλάι του λόρδου Φρέντερικ Γκίλφορντ που έχει αναλάβει τη δημιουργία του Ιόνιου Πανεπιστημίου ώστε να τον περιορίζει στα έξοδα, μιας και εξανεμίζει τα κονδύλια της Αυτοκρατορίας για μια ουτοπία! Άκου κει Πανεπιστήμιο με έδρα τους Κορφούς και μάλιστα προσβάσιμο σε όλους! Γνωρίζουμε όμως και τον λοχαγό Τζόζεφ Φίνλεϊ, που κρύβει κι αυτός τα δικά του μυστικά, μιας και η άφιξη του Μπερν τον φέρνει πίσω στο δικό του παρελθόν. Είναι ένας άνθρωπος-κλειδί που φαίνεται να γνωρίζει πολλά, να είναι καλά δικτυωμένος, τι πραγματικά όμως συμβαίνει στην ψυχή του, ποιος είναι ο πραγματικός του ρόλος στην ιστορία και πώς συνδέεται με κάποια γεγονότα στα οποία δεν περίμενα να είναι ανακατεμένος;

Ο Μπερν καταλύει στης χήρας Λένης Κάντηλα που του νοικιάζει ένα δωμάτιο κι έτσι γνωρίζουμε μια αυστηρή αρχοντική γυναίκα που πάει η γλώσσα της ροδάνι και δεν προλάβαινα να σημειώνω άγνωστες λέξεις (που επεξηγούνται στο κάτω μέρος της σελίδας) και να απολαμβάνω τη ρυθμικότητα της ντοπιολαλιάς της, όπως έγραψα και πριν. Ο ήχος του βιολιού που συντροφεύει τις νυχτερινές περιπλανήσεις του Μπερν στα καντούνια ανήκει στη δεκαεννιάχρονη Δάφνη, κόρη της κοντέσας Αυγουστίνας και του κόντε Σπυρέτου Πιερρίνη, που έχουν και παραθεριστική κατοικία στις Νυμφές, Ο πατέρας της δε θέλει να την παντρέψει ακόμη και ειδικά με τον ηλικιωμένο, κακό και αγενή κόντε Ρουτσίνο, που προσπαθεί να καταστρώσει ξανά και ξανά σχέδια εκδίκησης για να τον τιμωρήσει. Ο γιος της οικογένειας, Αλέξανδρος, λείπει στην Ευρώπη για σπουδές, αν και οι φήμες λένε πως ξεσηκώνει τον κόσμο και μιλάει σε σημαντικά πρόσωπα για τον ελληνικό επαναστατικό αγώνα. Μιας και είναι ιδιαίτερα δεμένα τα δύο αδέλφια, η απουσία του στοίχισε και στους δύο. Να όμως που ο νεαρός θα επιστρέψει σε κρίσιμη φάση της ζωής της αδελφής του κι η υπόθεση θα πλεχτεί λίγο ακόμη, αφού φέρνει μαζί του και τη δική του ιστορία που θα εμπλουτίσει την πλοκή!

Στρωτή αφήγηση, με παρομοιώσεις και μεταφορές, με όμορφες περιγραφές της πόλης και των κατοίκων της, με ντοπιολαλιά, με πρωθύστερα μας ταξιδεύουν στα παιδικά και στα εφηβικά χρόνια του Μπερν, καταγράφοντας μια τρυφηλή ζωή που τινάζεται στον αέρα όταν αρχίζουμε να μαθαίνουμε περισσότερες λεπτομέρειες από την οικογένειά του και το τοξικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε. Οι σκληρές αυτές στιγμές αντιδιαστέλλονται με τις ξένοιαστες κι ευτυχισμένες που ζει με τον φτωχό Τζόι δίπλα στο ποτάμι και με τον οποίο χάθηκαν μετά. Προσεγμένα ψυχογραφήματα, ωραία, αληθοφανής πλοκή, γεμάτη ρεαλισμό και τεκμηριωμένα γεγονότα, όλα αυτά συγκροτούν ένα κείμενο που ρέει αβίαστα σαν το νερό στις Νυμφές, με τα μυθικά πλάσματα να στέκονται στο πλάι του Μπερν και να σημαδεύουν τη ζωή του σ’ ένα υποδειγματικό πάντρεμα φαντασίας και πραγματικότητας. Ο έρωτας έρχεται την κατάλληλη στιγμή, όταν πια έχουμε μπει για τα καλά στο «ζουμί» της ιστορίας, μόνο και μόνο για να απογειωθεί η δράση και να σκαφτεί προσεκτικά ο κάθε χαρακτήρας, μιας και αλλιώς ξεκινάει η σχέση και αλλιώς καταλήγει. Μου άρεσε που έχουμε ένα δίπολο εντελώς διαφορετικών σε προσδοκίες, θέσεις, απόψεις ερωτικών σχέσεων, κάποιες απ’ αυτές γεμάτες εμπόδια και προκαταλήψεις και κάποιες στερεωμένες σε άμμο, κάτι που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον ως το τέλος,. Τα καλολογικά στοιχεία είναι αρκετά, χωρίς όμως να βαραίνουν το κείμενο ή να καθυστερούν τη δράση: «…η Μεσόγειος χουζούρευε τεμπέλικα κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο» (σελ. 17), «…ένας ήλιος μορόζος γλύκαινε με το χάδι του τη χρωματιστή πόλη…» (σελ. 156), «…ο ουρανός τέντωνε το απογευματινό γαλάζιο του ρούχο απ’ άκρη σ’ άκρη, χωρίς ν’ αφήνει ούτε μια ζάρα να φανεί» (σελ. 269).

Στις «Νυμφές» η Χρυσούλα Ζόγκαρη ξεδιπλώνει μια τρυφερή μα και σκληρή ιστορία με ήρωα έναν ψυχρό κι απρόσιτο Άγγλο αξιωματικό που φτάνει στην κατεχόμενη Κέρκυρα, φορτωμένο με μια οικογενειακή τραγωδία που φαίνεται να έχει ξεχάσει. Το νησί, οι άνθρωποι και φυσικά ο έρωτας θα αρχίσουν να σκάβουν την ψυχή του και να τον μεταμορφώνουν ενώ γύρω του εξυφαίνονται δολοπλοκίες και ετοιμάζονται εξεγέρσεις. Ωραίες ανατροπές, ενδιαφέρουσα και πλούσια πλοκή όπου δεν μπορούσα να μαντέψω τι θα γίνει παρακάτω, φωτεινές και κρυφές πλευρές στους ολοκληρωμένους χαρακτήρες, ποικίλα συναισθήματα και πολλά άλλα είναι τα θετικά χαρακτηριστικά ενός κειμένου που με ταξίδεψε και με ξενύχτησε. Υπάρχουν νύμφες στη ζωή μας που μας βοηθάνε την κατάλληλη στιγμή ή είναι παιχνίδια της φαντασίας; Θα καταφέρει ο Μπερν να θυμηθεί το παρελθόν του και να το αντιμετωπίσει; Θα επιστρέψει σε αυτό; Θα δεχτεί τη θαλπωρή και τη ζεστασιά μιας αγάπης; Και με τι τίμημα; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται στις σελίδες αυτού του υπέροχου μυθιστορήματος.