Βανέσσα Λαμπροπούλου-Αγέλαστος πέτρα-εκδόσεις Πηγή

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Η Αγέλαστος Πέτρα ήταν, σύμφωνα με την μυθολογία, ένας βράχος στην Ελευσίνα πάνω στον οποίο κάθισε η Δήμητρα για να θρηνήσει για την Περσεφόνη την κόρη της που την άρπαξε ο Πλούτωνας. Ο μύθος αυτός συγκινούσε πάντα τους Έλληνες και οι λόγοι είναι πολλοί. Η μάνα που χάνει το παιδί της από τον θεό του κάτω κόσμου, ο συμβολισμός του θανάτου, ο χειμώνας που σκοτεινιάζει τα πάντα. Ποια κοινά στοιχεία όμως μπορεί να έχει όμως ο αρχαίος αυτός ελληνικός μύθος με το δεύτερο βιβλίο της συγγραφέως Βανέσσας Λαμπροπούλου «Αγέλαστος πέτρα» από τις εκδόσεις Πηγή; Το ωραίο εξώφυλλο αλλά και ο τίτλος είναι αυτά που μου τράβηξαν την προσοχή για να το επιλέξω. Καθώς και η περιέργεια της ευρηματικής σύνδεσης του μύθου με τις χώρες της Ταϋλάνδης και της Ινδίας.

Ένα μικρό συγκλονιστικό, καθηλωτικό βιβλίο 184 σελίδων που μας ευαισθητοποιεί για την παιδική πορνεία, τη γυναικεία κακοποίηση, τη σκλαβιά. Κι αν πιστεύουμε πως η Ταϋλάνδη και η Ινδία είναι πολύ μακριά από μας, κάνουμε λάθος. Το πρόβλημα είναι στην πόρτα μας αφού δυο χρόνια τώρα η ενδοοικογενειακή βία έχει γίνει καθημερινή είδηση. Όχι πως δεν γινόταν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά τώρα η πληροφορία έρχεται πιο γρήγορα και υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση. Όμως, πολλά χρόνια τώρα, αυτές οι ασιατικές χώρες γίνονται πόλης έλξης σεξουαλικού τουρισμού. Οι αγοροπωλησίες μικρών παιδιών από τους γονείς, προκειμένου να ζήσει η υπόλοιπη οικογένεια, οι καραβανιές Ευρωπαίων και Αμερικάνων πλουσίων διεστραμμένων τουριστών, που πηγαίνουν να ικανοποιήσουν τα σεξουαλικά τους απωθημένα με μικρά παιδιά, είναι λίγα από αυτά που έχει καταθέσει η συγγραφέας για να μας αφυπνίσει. Και τα κατάφερε. Ο άνθρωπος, αν έτσι ακόμη λέγεται, μεταμορφώνεται σε κτήνος τερατόμορφο.

Είναι σκληρό το βιβλίο, γροθιά στο στομάχι, κι αν δεν θέλουμε να διαβάζουμε τέτοια βιβλία, γιατί έχουμε αρκετά προβλήματα και δεν θέλουμε να φορτιστούμε με ξένα, μια στιγμή θα έρθουν στην πόρτα μας, και θα μείνουμε έκπληκτοι ως κοινωνία. Γιατί αυτά τα τέρατα, είναι πολίτες υπεράνω υποψίας.

Μικρά κεφάλαια, σύντομες προτάσεις, λέξεις που πονούν, μα είναι τόσο στοχευμένες, που μπορούν να δώσουν τον σπαραγμό και τον θάνατο, χωρίς να πλατιάζουν σε κεφάλαια χωρίς ουσία, μοναχά για να φανεί ένα ογκώδες βιβλίο, στα μάτια των αναγνωστών. Είναι τόσο όσο, να δημιουργείται μέσα σου η ικανοποίηση, ο θυμός, να τους δεις κρεμασμένους στην αγχόνη. Γιατί μόνο αυτή η ποινή τους ταιριάζει.

Οι ανάσες κόβονται συνεχώς, όταν γνωρίζεις τον πρωταγωνιστή, το εννιάχρονο αγόρι, τον Σαρούτ, που από τα πρώτα τρυφερά χρόνια της ζωής του, γίνεται μάρτυρας της ανθρώπινης ένδειας και θηριωδίας. Ζεις μαζί του όλα τα βιώματα της ενδοοικογενειακής βίας, το πορνείο, τη σκλαβιά, την ανάγκη της απόδρασης. Ο Σαρούντ νιώθει παγιδευμένος σε κοινωνικές προκαταλήψεις, σε μια κοινωνία που καταδυναστεύεται από τη σωματεμπορία και την παιδική εργασία σε συνθήκες σύγχρονης δουλείας. Εκπαιδεύεται να αντιλαμβάνεται ως φυσιολογική, την όποια βία και κακοποίηση του ασκείται. Μυείται στην ανοχή και σε μια αιώνια υποταγή, όπου κάθε σκέψη και ενέργεια, έχει μία και μόνο κατάληξη, «δεν μπορείς να γλυτώσεις». Δουλεύει μαζί με άλλα εκατομμύρια παιδιά με εξοντωτικά ωράρια, βλέπει δίπλα του τον θάνατο μικρών παιδιών για ασήμαντη αφορμή, ζει σε πορνείο που δεκάδες άντρες καθημερινά τον κακοποιούν, ανάμεσα τους και κληρικοί. Αλήθεια; Πού είναι ο ΟΗΕ που προστατεύει την παιδική εργασία; Να προστατέψει αυτούς τους αόρατους ανθρώπους, της γης τους κολασμένους; Η συγγραφέας, μέσα από την Αγέλαστο Πέτρα κάνει έμμεσα έκκληση σε όλες τις κοινωνίες των εθνών, να ενωθεί για έναν αληθινό, ειρηνικό και ανιδιοτελή κόσμο, μέσα από αγώνες προστασίας, σεβασμού, αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης. Πιστεύω πως δικαιολογημένα αυτό το βιβλίο τιµήθηκε µε βραβείο στο Ελληνικό Ίδρυµα Πολιτισµού και από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών.

Θα καταφέρει ο Σαρούντ να ορθώσει ανάστηµα στην εξουσία; Ανατρεπτικό το τέλος. Καλοτάξιδο να είναι!

«Η υπακοή έγινε σιγά-σιγά η δεύτερη φύση του, η προέκταση του εαυτού του. Δεν ήξερε καν αν δικαιούταν να είναι ζωντανός»

«Όσο κι αν παραπονιόντουσαν κάποιες φορές για τη βαναυσότητα του άντρα τους, το αποδέχονταν παθητικά. Το τρίπτυχο που κυριαρχούσε στη ζωή τους, υπακοή, σιωπή, ανοχή».

«Η ιδρωμένη αξιοπρέπεια δεν κρατιόταν άλλο με αλυσίδες»

«Και κατέληξε πως δεν είμαστε δούλοι επειδή υπάρχουν αφέντες, αλλά πως υπάρχουν αφέντες επειδή επιλέξαμε να μείνουμε δούλοι και επειδή το επιτρέπουν οι θεσμοί.»

«Η παραίτηση ήταν, η πηγή δυστυχίας και όχι η σκλαβιά. Γι αυτό τα μικρά παιδιά ήταν ο πρωταρχικός στόχος των αφεντάδων. Για να κοπεί η ελευθερία από τη ρίζα της. Να μάθουν από μικρά πως αυτή είναι η ζωή. Η σκλαβιά»