33 μικρά διηγήματα για το 1821 γραμμένα από καταξιωμένους Έλληνες συγγραφείς. Ο καλύτερος τρόπος για να εντρυφήσει κανείς στην ιστορία της καθημερινοτητας του 1821.

Η κοινή ελπίδα όλων των δημιουργών του βιβλίου “33 ιστορίες για το 1821” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις GEMA ήταν να φωτίσουμε, από τη δική μας οπτική, το άγνωστο 1821, αλλά και να εκφράσουμε την αμφιβολία ή ίσως το παράπονο για όλα όσα συνέβησαν πριν από διακόσια χρόνια, πίσω από το φως των επώνυμων αγωνιστών. Ξεδιπλώνοντας το ταλέντο του, ο κάθε δημιουργός έγραψε τη δική του ιστορία με αληθινούς ή μυθοπλαστικούς ήρωες. Η πλειονότητα των συγγραφέων έγραψε γι’ αυτές τις κρυφές προσωπικότητες, τις ανώνυμες που προσέφεραν το ελάχιστο ή μέγιστο σ’ αυτόν τον Αγώνα. Γι αυτό το βιβλίο ήρθε στο φως πιο δυνατό. Αλλά και οι ιστορίες για τον Αθανάσιο Διάκο ή τον Καραϊσκάκη, τον «γιο της Καλογριάς», για τον Κωνσταντίνο Κανάρη, τη Μαντώ Μαυρογένους είναι εξίσου ενδιαφέρουσες αφού διεισδύουν στον ψυχισμό των καπεταναίων αλλά και της γνωστής καπετάνισσας που ενώ έδωσε όλη την περιουσία της στον Αγώνα, με το γνωστό άδοξο τέλος. Γνωρίζουμε αυτούς που θυσιάστηκαν με τη ζωή τους, ή έμειναν χωρίς περιουσίες για τη λευτεριά της πατρίδας. Αυτούς που δεν τους έδρεψαν με δάφνες και σελίδες στην ιστορία αλλά τους αγνόησαν, τους περιφρόνησαν, τους ανάγκασαν να φτάσουν στην επαιτεία. Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις την καλύτερη ιστορία, τον πιο αγαπημένο ήρωα και να λυπηθείς για την ελληνική πολιτεία του τότε, για την αγνωμοσύνη και την αδιαφορία για την τύχη των πραγματικών ηρώων. Με το βλέμμα του αναγνώστη, διακόσια χρόνια μετά τον ξεσηκωμό για τη λευτεριά της χώρας, διαπιστώνεις διαβάζοντας αυτές τις υπέροχες ιστορίες ότι δεν μας τα έμαθαν σωστά οι δάσκαλοι. Ήθελαν να μας τονίσουν το εθνικό φρόνημα για ν’ αντέξουμε τη συνέχεια των αγώνων. Για να παλέψουμε τους κατακτητές. Τελικά ήταν επανάσταση ή ξεσηκωμός; Άλλαξε ριζικά την κοινωνία όπως θα περιμέναμε από μια επανάσταση; Οι γυναίκες είχαν ίση αντιμετώπιση με τους άντρες αφού διώξαμε τους κατακτητές; Πήραν τιμητική σύνταξη και εθνικά κτήματα όπως έδωσαν τους άντρες αγωνιστές; Πόσο πιο εξευτελιστική συμπεριφορά θα μπορούσαν να δείξουν στη Μαντώ Μαυρογένους;

Ο κάθε ήρωας, είτε είναι μυθοπλαστικός είτε πραγματικός, τσιγκλά με τον τρόπο του τον αναγνώστη ώστε να προβληματιστεί και να διεισδύσει στις κρυφές σελίδες αυτού του ξεσηκωμού. Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, πολυγραφότατος και βαθύς γνώστης επιμέλειας ανάλογων συλλογικών τόμων, μας εξέπληξε μ’ αυτή τη σοβαρή δουλειά που επιμελήθηκε αλλά και με το διήγημά του «Ζητείται ελπίς». Οφείλω ένα ευχαριστώ στις εκδόσεις GEMA που, στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, αποφάσισε την έκδοση αυτού του τόμου καθώς και για το εξώφυλλο που σχεδίασε.

Στο βιβλίο συμμετέχουν οι: Έρικα Αθανασίου, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Παναγιώτης Γούτας, Γεράσιμος Δενδρινός, Χρήστος Δεσύλλας, Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Κατερίνα Καριζώνη, Νίκος Κατσαλίδας, Δημήτρης Κωστόπουλος, Τηλέμαχος Κώτσιας, Ανδρέας Μήτσου, Γιάννης Δ. Μπάρτζης, Βαγγέλης Μπέκας, Γιώργος Μπλάνας, Κωνσταντίνος Μπούρας, Κατερίνα Παναγιωτοπούλου, Γιώργος Παπαδάκης, Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη, Γιάννης Πατσώνης, Μίτση Πικραμένου, Γιώργος Πύργαρης, Δήμητρα Πυργελή, Γιάννης Ράγκος, Λιάνα Σακελλίου, Λεύκη Σαραντινού, Ντίνος Σιώτης, Μαρία Σκιαδαρέση, Κώστας Στοφόρος, Ευαγγελία Τότσκα, Φίλιππος Φιλίππου, Άγγελος Χαριάτης, Χρήστος Χαρτοματσίδης.

Διαβάζοντας όλα αυτά τα υπέροχα κείμενα αναρωτιόμουν αν θα μπορούσε το Υπουργείο Παιδείας να αγοράσει αυτόν τον συλλογικό τόμο για τις βιβλιοθήκες των σχολείων, αλλά και οι δήμοι για τις δημοτικές τους βιβλιοθήκες. Θα μπορούσε να γίνει ένα παράπλευρο εργαλείο με το μάθημα της ιστορίας. Θα μπορούσε να γίνει η αφορμή να διδαχτούν οι μαθητές μέσα από τη λογοτεχνία και τη φαντασία, την ιστορία που δυστυχώς δεν αγαπούν, με τον τρόπο που διδάσκεται. Είναι ευκαιρία για όλους εμάς τους ενήλικες, διακόσια χρόνια μετά, να ρίξουμε φως στο σκοτάδι. Η ιστορία πρέπει να γίνει κτήμα μας, οδηγός μας, γιατί αν δεν γνωρίζουμε το παρελθόν, το μέλλον πατά σε πήλινα πόδια.

Η Ιστορία του έπους του 1821 συναντά τους 33 συγγραφείς που με τη λογοτεχνική τους πένα υφαίνουν το χαλί για να πατήσουν πάνω του οι ερχόμενες γενιές. Καλοτάξιδο και συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές και δημιουργούς αυτού του πονήματος.

Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη