Στον συλλογικό αυτό τόμο συγκεντρώθηκαν μελέτες που βασίζονται σε πρωτότυπο αρχειακό υλικό, φωτίζοντας άγνωστες πτυχές της κρητικής ιστορίας, ή επιχειρούν να θέσουν νέα ερευνητικά ερωτήματα με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της επανάστασης και τον προβληματισμό των ιστορικών και των αναγνωστών/ αναγνωστριών μέσα από λιγότερο γνωστές ή προβεβλημένες μορφές.

Μανόλης Α. Βουρλιώτης, Η βίωση της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη από τον Ζαχαρία Πρακτικίδη σ. 15- 50
Μανόλης Α. Βουρλιώτης, Το Καστέλι Κισάμου την περίοδο 1828-1830. Η διαμόρφωση ενός διοικητικού κέντρου στη βορειοδυτική Κρήτη σ. 51-91
Μανόλης Γ. Δρακάκης, Από τη Βασιλεύουσα στην Κάνδια της Κρήτης. Κι από τον Αλή στον Αντώνη. Τεκμήρια μιας «άλλης» Ιστορίας του κρητικού 21 σ. 93-167
Γιώργιος Λιμαντζάκης, Η συνέλευση των Αρμένων και το «Προσωρινό Πολίτευμα της Νήσου Κρήτης», ένα σημαντικό πολιτικό κεκτημένο για την επαναστατημένη Κρήτη σ. 169-206
Γιάννα Πατρουδάκη, Ο Μανούσος Δασκαλάκης και η δράση του στην επανάσταση του 1821 σ. 207-263
Γιάννης Πετρόπουλος, Τέσσερις μικρές ιστορίες μουσουλμάνων στο πλαίσιο του κρητικού 21 σ. 265-282
Αντώνης Χουρδάκης – Μανόλης Γ. Δρακάκης, Πρόσωπα και συναισθήματα της ατελέσφορης συμπερίληψης (1828-1830) σ. 283-301