«Ο Φροντιστής»: γιατί τα Χριστούγεννα εκτός από φως, έχουν και φόνους…«Είναι Χριστούγεννα κι ένας σίριαλ κίλερ αφήνει ανθρώπινα μέλη παντού στην Κάμπρια. Και κάθε φορά υπάρχει το ίδιο, περίεργο μήνυμα: #ΠΜΚ6»Αυτή είναι η πρώτη πρόταση του οπισθόφυλλου του τρίτου βιβλίου του M.W. Craven με πρωταγωνιστή τον Ουάσινγκτον Πόου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Bell. Και σαν να μην έφθανε αυτό, κομμένα δάκτυλα βρίσκονται σε διάφορα σημεία, πχ στο δώρο των Χριστουγέννων, στην ετησία γιορτή των υπαλλήλων μιας εταιρίας.Ο ντετέκτιβ Ουάσινγκτον Πόου και η Τίλι Μπράντσο πάλι στην πρώτη γραμμή προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις κινήσεις του δολοφόνου, ώστε να φθάσουν στην αποκάλυψη και τη σύλληψή του.Τα θύματα έχουν άραγε κάτι κοινό; Και ο μοναδικός ύποπτος είναι άραγε ο άνθρωπός τους;Εκείνος απτόητος, συνεχίζει τη δράση του αυτοαποκαλούμενος «Φροντιστής». Γιατί άραγε θεωρεί κατάλληλο αυτόν τον τίτλο;Εκτός από τη δράση, η ιστορία είναι απολαυστική, αφού διαθέτει χιούμορ, αλλά και ωραίες περιγραφές τοπίων, για παράδειγμα των νησιών Φερνές. Οι ήρωές μας Ουάσινγκτον Πόου και η Τίλι Μπράντσο, εδραιωμένο πλέον δίδυμο, έχουν δέσει και επικοινωνούν άψογα μεταξύ τους.Τελικά ποιος είναι και γιατί σκοτώνει;Γιατί για κάποιους σαν εμάς Χριστούγεννα σημαίνει ζεστό ρόφημα, τζάκι και βιβλίο με δράση, που μας «ρουφά» στις σελίδες του…

Πόσο εύκολος είναι ο χειρισμός των ευάλωτων ατόμων και ποιος τρόπος είναι ο πιο ενδεδειγμένος; Ποιος ακρωτηριάζει τα θύματα όσο είναι ζωντανά αλλά και μετά τον θάνατό τους; Γιατί τα βασανίζει; Πώς τα επιλέγει; Ποιος είναι ο Φροντιστής και πώς μπορεί να στήνει μια τόσο μεγάλη πλεκτάνη; Τι σημαίνει το hashtag ΠΜΚ6; Όλα δείχνουν πως έχουμε να κάνουμε με ψυχρό εκτελεστή, οπότε ο αρχιφύλακας Ουάσινγκτον Πόου πρέπει να περιορίσει τον αυθορμητισμό του. Θα αλλάξει τρόπο δράσης ή θα κάνει του κεφαλιού του; Θα γλυτώσει κι αυτήν τη φορά από τον νέο θανάσιμο αντίπαλό του;

Δύο κομμένα δάχτυλα μέσα σε κούπα που έχει αποτυπωμένους τους χαρακτήρες #ΠΜΚ6 είναι το χριστουγεννιάτικο δώρο μιας υπαλλήλου στην ετήσια γιορτή του γραφείου της, ένα ζευγάρι ακόμη περιμένει ανάμεσα σε μαγειρεμένα κρέατα ενός καταστήματος τροφίμων στο Γουαϊτχέιβεν και άλλα δύο ανακαλύπτει ένας νεωκόρος στην εκκλησία του Αγίου Λουκά στα περίχωρα του Μπάροου-ιν-Φέρνες. Αυτή η υπόθεση είναι αρκετά δύσκολη να επιλυθεί και θα ρίξει τον Ουάσινγκτον Πόου με την καλύτερή του φίλη, Τίλι Μπράντσο, και πάλι στα αχαρτογράφητα νερά της ανθρώπινης ψυχής αλλά και στον σκοτεινό, αφανή κόσμο του διαδικτύου. Η ιστορία εκτυλίσσεται έξι μήνες μετά το προηγούμενο βιβλίο της σειράς «Μαύρο καλοκαίρι» και διαδραματίζεται αρχικά στην Κάμπρια και στη συνέχεια στα σχετικά απομονωμένα νησιά του Φέρνες. Η πλοκή είναι πιο στατική συγκριτικά με τα προηγούμενα δύο, ειδικά όταν τα ίχνη οδηγούν τους δύο πρωταγωνιστές στα νησιά, κατάλαβα σχεδόν αμέσως όμως πως αυτό είναι ένα ήρεμο μεσοδιάστημα ανάμεσα σε δύο κορυφώσεις: τη διάπραξη των φόνων στην αρχή, όπου ένιωσα τα πρώτα κύματα αδρεναλίνης, και τη μεγάλη ανατροπή όσο πλησιάζαμε στο τέλος. Χάρη στις γλαφυρές περιγραφές ταξίδεψα και έμαθα σχεδόν εκ των έσω πώς είναι να ζεις στα νησιά του Φέρνες, μια συστάδα που επισήμως είναι η πιο ανεμοδαρμένη στη Βρετανία και η οποία, με το Κανάλι του Γουόλνι, του μεγαλύτερου από αυτά, προστατεύεται από τη φουρτουνιασμένη Θάλασσα της Ιρλανδίας. Όταν έχει άμπωτη τα περισσότερα είναι προσβάσιμα με τα πόδια, πότε το νησί Πίελ έγινε αγαπημένος και δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Χάζεψα λοιπόν τους γλάρους, ένιωσα το θαλασσινό νερό στα χέρια και στο πρόσωπο, απόλαυσα τη σχετική ηρεμία, κι αμέσως, χωρίς προειδοποίηση, έρχεται μια συγγραφική πλημμυρίδα που με παρέσυρε σε μια δίνη γεγονότων ως τη φριχτή αλήθεια και το πραγματικό κίνητρο των φόνων!

Ο αρχιφύλακας Ουάσινγκτον Πόου, ντετέκτιβ του SCAS (Τομέα Ανάλυσης Σοβαρών Εγκλημάτων, που υπάγεται στην NCA, την Εθνική Υπηρεσία Δίωξης Εγκλήματος), έχει αποσυρθεί και μένει μόνιμα στην Κάμπρια, ζητώντας από την υπηρεσία του να δουλεύει από το σπίτι αν δεν είναι απαραίτητος σε κάποια υπόθεση. Ο Τομέας είναι πραγματικά ενδιαφέρων, μιας και ο ρόλος του είναι να αναγνωρίζει κατά συρροή βιαστές και δολοφόνους και να παρέχει αναλυτική υποστήριξη σε κάθε αστυνομική υπηρεσία που είχε να ερευνήσει περίπλοκους φόνους δίχως φανερό κίνητρο. Τα πάντα πλέον έχουν αλλάξει στην προσωπική ζωή του Πόου: έχει μάθει την αλήθεια για τη γέννησή του και τώρα ψάχνει γεμάτος αγωνία τον βιολογικό του πατέρα. Στο πλάι του είναι η Τίλι Μπράντσο, με προβληματικές κοινωνικές δεξιότητες, που έχει μεγαλώσει αποκομμένη από τον κόσμο αλλά με πτυχίο από την Οξφόρδη στα 16 της, που «παίρνει τα πάντα τοις μετρητοίς και πιστεύει όλα όσα της λένε», που πέφτει θύμα συναδελφικού bullying, αλλά είναι τρομερή στον προγραμματισμό των υπολογιστών και στις τεχνολογίες. Αγαπημένη μου κακή της συνήθεια είναι το γεγονός πως λέει πάντα αυτό που σκέφτεται, χωρίς να έχει συναίσθηση πως έτσι ίσως προσβάλλει ή σοκάρει τον συνομιλητή της (κάποια περιστατικά όμως με έκαναν να γελάσω ηχηρά). Θα μπορούσε να την πει κανείς και αυτιστική, μόνο που πολλές αντιδράσεις της δεν ανήκουν σ’ έναν τέτοιο χαρακτηρισμό.

Η συναναστροφή της Μπράντσο με τον Πόου σταδιακά την έχει αλλάξει εσωτερικά και εξωτερικά, της έχει δώσει περισσότερο θάρρος και αυτοπεποίθηση, πλέον αρχίζει να νιώθει φιλικά απέναντί του και γενικότερα να συνειδητοποιεί πώς είναι να έχεις κάποιον να σε νοιάζεται και να σε βοηθάει. Τώρα μάλιστα που έχει υπό την επίβλεψή της ένα ολόκληρο σώμα αναλυτών, τους «Τυφλοπόντικες», η δράση της απογειώνεται. Η κοπέλα μαλακώνει την αψύτητα του Πόου κι εκείνος τη βοηθάει να προσανατολιστεί στον έξω κόσμο, οπότε συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον χωρίς τη χιλιοειπωμένη ερωτική αίσθηση της χημείας που έχω σε χιλιάδες άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα με πρωταγωνιστές άντρα και γυναίκα ντετέκτιβ. Και σε αυτό το βιβλίο η πορεία της επίλυσης επήλθε από μικρές, σχετικά τυχαίες λεπτομέρειες, που έδωσαν το έναυσμα στον συγγραφέα να ξεδιπλώσει ολοζώντανα τα στάδια της έρευνας καθαυτά, γεμίζοντάς με αγωνία για το αποτέλεσμα της αναζήτησης και όλων των ιχνών που έβρισκαν όσο σκάλιζαν την υπόθεση. Η επίλυση του μυστηρίου σχηματίζεται κυρίως μέσα από τα ευρήματα κι ένιωσα σα να ήμουν παρών στις εναλλακτικές οπτικές γωνίες που χρησιμοποιούσαν η Μπράντσο και ο Πόου για να βρουν την αλήθεια.

Γύρω τους υπάρχουν συνάδελφοι και συνεργάτες του SCAS, όπως η ντετέκτιβ επιθεωρήτρια και διευθύντρια του SCAS Στέφανι Φλιν, που πήρε τη θέση του Πόου (είναι ακριβώς εκείνη η αξιωματικός που ακροβατεί ανάμεσα στο καθήκον και το ένστικτο, όταν η κρισιμότητα μιας κατάστασης απαιτεί παράκαμψη της γραφειοκρατίας), η οποία τώρα είναι έγκυος κι έχει μεταμορφωθεί συμπεριφορικά προς το χειρότερο, με τη σύντροφό της να μην ξέρει πώς να τη χειριστεί. Η αδερφή της, Ζόι, προσπαθεί να την πείσει να εγκαταλείψει την καριέρα της γιατί πλέον έχει ανθρώπους που βασίζονται πάνω της και η δουλειά της δεν της επιτρέπει να παίρνει τις σωστές αποφάσεις. Επιπλέον, έχουμε τον διευθυντή, Έντουαρντ βαν Ζάιλ, τον ντετέκτιβ αστυφύλακα Ντέιβ Κάφλαν, την ειδική πράκτορα του FBI Μέλοντι Λι, την υπαστυνόμο Τζο Νάιτινγκεϊλ, την παθολογοανατόμο Εστέλ Ντόιλ, με περιθωριακή εμφάνιση, ντυμένη σαν αφέντρα σε σαδομαζοχιστικό κλαμπ, με γνώσεις εγκληματολογίας και ιατροδικαστικής και αγαπημένο της αυτοκόλλητο αυτό στην πόρτα του νεκροτομείου που γράφει «Όλοι ψοφάνε να έρθουν εδώ» και άλλους, οι οποίοι είτε εμποδίζουν την πορεία της έρευνας από πίστη στο γράμμα του νόμου ή από προσωπικό όφελος είτε αναγνωρίζουν το ένστικτο και την εμπειρία του Πόου και της Μπράντσο και τους στηρίζουν στον αγώνα δρόμου που έχουν μέχρι να βρουν τον ένοχο.

Δεν ξέρω γιατί αλλά λάτρεψα το επάγγελμα του Όουεν Ντεντ, στον οποίο προσφεύγει κάποια στιγμή ο Πόου: ειδικεύεται στο νομικό ναρκοπέδιο των ενταλμάτων, «ειδικά σε όσα ήταν άσχημα διατυπωμένα ή ξεκάθαρα αδικαιολόγητα, εντάλματα που έδιναν πάτημα σε μελλοντικές εφέσεις». Η αξιολόγησή τους γίνεται με την μέθοδο 5 x 5 x 5, δηλαδή ένα σύστημα με πέντε στάδια: την αξιολόγηση της πηγής (έμπιστη ή όχι), της πληροφορίας (έμμεση ή άμεση), τη διασπορά των πληροφοριών σε λοιπές αστυνομικές υπηρεσίες. Παιχνίδια με τις λέξεις, προσεκτική διατύπωση, έρευνα, τι υπέροχα! Επίσης έμαθα περισσότερα για τον τρόπο που εντοπίζουν τις κεφαλές εκτυπωτή ώστε να ανακαλύψουν από πού προέρχονται τα χαρτιά που χρησιμοποιεί ο δολοφόνος: κάθε κεφαλή έχει τις δικές της μικροσκοπικές ατέλειες που είναι μοναδικές ακριβώς σαν τα δακτυλικά αποτυπώματα! Ακόμη πιο συναρπαστική, αν και περίπλοκη, είναι η ενεργητική ταυτοποίηση εκτυπωτή ή «εντοπισμός κίτρινης κουκκίδας», επομένως, όπως προτείνει ο ίδιος ο συγγραφέας στο σημείωμά του, καλύτερα να χρησιμοποιήσετε τον εκτυπωτή κάποιου άλλου για τα απειλητικά σας μηνύματα! Πίσω απ’ όλα αυτά κρύβεται κάτι που φυσικά δεν μπορώ να αναφέρω, ο συγγραφέας όμως με βοήθησε να καταλάβω πώς επηρέασε τις ζωές κάποιων ευάλωτων ατόμων, άλλωστε πρόσφατα είχε ακουστεί και στις ειδήσεις μια τέτοια μέθοδος, απλώς τώρα κατανόησα τα διαδοχικά στάδια ένταξης, συνήθειας και προετοιμασίας που αφορούν το όλο concept. «Για ένα ευάλωτο άτομο, ειδικά για κάποιο που δε δέχεται συχνά ενθάρρυνση στη ζωή του, το κίνητρο αυτό μπορεί να αποδειχτεί πανίσχυρο και πολλές φορές εθιστικό» (σελ. 190). Η επιλογή των ατόμων είναι προσεκτική: άσχημες εμπειρίες, ακούσια απομόνωση, κατάθλιψη και διαταραχή οριακής προσωπικότητας.

«Ο Φροντιστής» είναι μια αδίστακτη προσωπικότητα που καταφέρνει να χειραγωγεί ευάλωτους χαρακτήρες και να τους οδηγεί στα άκρα με μια μέθοδο ανατριχιαστική και καλοσχεδιασμένη. Η περίπλοκη υπόθεση που απασχολεί όμως τον Ουάσινγκτον Πόου και την Τίλι Μπράντσο έχει πολλές περισσότερες παραμέτρους και αλήθειες που οδηγούν σε υψηλά επίπεδα παράνοιας. Απανωτές εκπλήξεις και ανατροπές, σταδιακές αποκαλύψεις που οδηγούν αργά και βασανιστικά στο τέλος και μια ιστορία που με έκανε να δω εντελώς διαφορετικά το διαδίκτυο και τη χρήση του είναι μερικά μόνο από τα γνωρίσματα ενός βιβλίου που με ξενύχτησε όπως και τα προηγούμενα της σειράς.