Η έκθεση «1821 Πριν και Μετά» είναι μία από τις σημαντικότερες εκθέσεις που έχει διοργανώσει το Μουσείο Μπενάκη και η μεγαλύτερη έκθεση για το νεότερο Ελληνισμό που έχει παρουσιασθεί ποτέ.

Τα περισσότερα από 1.200 αντικείμενά της και οι 1.218 σελίδες του καταλόγου της παρουσιάζουν εκατό χρόνια ιστορίας του νεότερου Ελληνισμού, από το 1770 μέχρι το 1870. Πρόκειται για την εκατονταετία που ξεκινά με την ηθική και οικονομική προετοιμασία της απελευθέρωσης των Ελλήνων, κορυφώνεται με την Επανάσταση του 1821 και ολοκληρώνεται με τις πρώτες δεκαετίες της λειτουργίας και της ανάπτυξης του ελληνικού κράτους. Μέσα από σπάνια έργα τέχνης και από ξεχωριστά τεκμήρια της κάθε εποχής, οι τρεις ενότητες της έκθεσης και τα αντίστοιχα κεφάλαια του καταλόγου συνθέτουν ένα γοητευτικό ταξίδι ιστορίας και τέχνης, τα βήματα του οποίου μας εξηγούν γιατί αυτή η τόσο πλούσια εκατονταετία εξακολουθεί να μας συγκινεί τόσο έντονα, ακόμη και στον εικοστό πρώτο αιώνα.

Ο μνημειώδης κατάλογος 1821 Πριν και Μετά: Έλληνες και Ελλάδα, Επανάσταση και Κράτος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εκδόσεις των τελευταίων χρόνων για τη νεότερη Ελλάδα.

Πολυτελή τεκμήρια και ίχνη της καθημερινότητας της προεπαναστατικής περιόδου, κειμήλια πολέμου των χρόνων της Επανάστασης, αλλά και γραπτές μαρτυρίες της κάθε είδους διοίκησης των Ελλήνων, μαζί με έργα αστικής και λαϊκής τέχνης των πρώτων δεκαετιών του νέου κράτους συνδυάζονται με έργα τέχνης του 19ου, του 20ού και του 21ου αιώνα, τα οποία μαρτυρούν τον απόηχο και την πρόσληψη της Επανάστασης. Μαζί με τα έργα των συνδιοργανωτριών Τραπεζών, Οργανισμών και ιδιωτών συλλεκτών, παρουσιάζονται οι πλούσιες συλλογές που συγκέντρωσε ο Αντώνης Μπενάκης στο Μουσείο που προσέφερε στο ελληνικό έθνος. Το σύνολο αυτών των έργων δημιουργεί μια σύνθεση με βαθύ περιεχόμενο, που αποτυπώνει το γοητευτικό παρελθόν των νεοελλήνων και αναδεικνύει τους λόγους της ύπαρξής μας, την αντοχή μας και την πορεία μας: τα θετικά στοιχεία που δόμησαν τον νεότερο Ελληνισμό.