Το ΕΣΥ αποτελεί αναποτελεσματική και κοινωνικά άνιση κρατική υπηρεσία, και όχι έναν σύγχρονο δημόσιο οργανισμό υγείας. Οι διαχρονικές παθογένειες του ΕΣΥ, και κυρίως η υποχρηματοδότηση, η υποστελέχωση, η ανεπαρκής διοίκηση, η έλλειψη σχεδιασμού και αξιολόγησης, επιδεινώθηκαν στα χρόνια της κρίσης λόγω της σημαντικής περιστολής της δημόσιας δαπάνης υγείας.
Η μείωση της δημόσιας δαπάνης σε ένα σύστημα το οποίο χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά υψηλές ιδιωτικές δαπάνες υγείας, όπως συμβαίνει στη χώρα μας, καθιστά ακόμα πιο προβληματική την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, με επακόλουθα τα χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης των χρηστών τους, καθώς και την περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.