Οι επαρχίες του Λιδορικίου και του Μαλανδρίνου ήταν από τις πρώτες της Στερεός που ξεσηκώθηκαν στα τέλη Μαρτίου του 1821 ακολουθώντας το παράδειγμα του Μοριά. Ήταν επίσης οι πρώτες που έδιωξαν ή εξόντωσαν τους κυρίαρχους Οθωμανούς και έως τον Απρίλιο του \'25 έμειναν απάτητες κι ελεύθερες· η θέση τους δε τις έκανε να είναι και πάλι, τον Αύγουστο του 1828, οι πρώτες οριστικά ελεύθερες επαρχίες της Ρούμελης.
Πώς έγιναν όμως όλα αυτά; Ποιοι τα πραγματοποίησαν;
Τι συνέβαινε στις επαρχίες λίγο πριν από τον Ξεσηκωμό και σε τι περιβάλλον ξέσπασε η Επανάσταση στις επαρχίες;
Τι καλλιεργούσαν οι άνθρωποί τους και ποιος όριζε τη γη και τη φορολογία;
Τι καταμαρτυρούν οι πηγές για τους τοπικούς ηγέτες της Επανάστασης; τί διηγούνται για τον απλό αγωνιστή ο οποίος ακολουθούσε τον μπουλουξή αρχηγό όπου η περίσταση κι οι ανάγκες του Αγώνα το όριζαν;
Πώς βίωναν τον πόλεμο οι άμαχοι, οι γυναίκες και τα παιδιά και που έβρισκαν καταφύγιο στη διάρκεια των επιδρομών;
Ποια ήταν η τοπική εκδοχή των εμφυλίων; Υπήρξαν πολιτικές αντιθέσεις; Γιατί υποτάχθηκαν οι επαρχίες τον Ιούνιο του \'26;
Για αρκετά από τα δύσκολα αυτά ερωτήματα βρήκαμε απαντήσεις, ενώ για ορισμένα άλλα, είτε εικάζουμε κάποια εκδοχή είτε απλώς διατυπώνουμε και εμείς νέα ερωτήματα, επειδή τα τεκμήρια δεν επαρκούσαν.