Ναι, θα το πρότεινα σε φίλο-η μου
18-02-2019 15:23
Κάτι παραπάνω από μια ιστορία αγάπης. Ένα κλασικό, καλογραμμένο βιβλίο, με περίπλοκη ροή, που μετράει χιλιάδες θαυμαστές αλλά και όχι μόνο. Μια ιστορία για τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, ανεκπλήρωτο κι εκπληρωμένο. Περιγραφικό το στυλ που επιλέγει ο συγγραφέας, μα καταφέρνει να συγκινήσει με σουρεαλιστική και ιδιάζουσα απόδοση των συναισθημάτων των ηρώων. Με εικόνες, χρώματα και μυρωδιές Καραϊβικής, μέσα στη μεγάλη διάσταση της αξίας του έρωτα, χωρίς ψεύτικα όμως χαρακτηριστικά. Μια παρακαταθήκη λογοτεχνίας την οποία δε θα μπορέσει να σβήσει ποτέ ούτε ο θάνατος του συγγραφέα, ούτε ο χρόνος.
Το χρονικό μιας μακρόχρονης και υπομονετικής αναμονής, ενός πόθου που δεν σβήνει με τον καιρό, μα δυναμώνει και ξεπερνά όλα τα εμπόδια.
Ο Márquez ως λογοτέχνης στηριζόταν από τη μία στα ήθη και έθιμα της ιδιαίτερης πατρίδας του και από την άλλη σε ώμους προηγούμενων λογοτεχνικών γιγάντων που εισήγαγαν το στοιχείο του μαγικού ρεαλισμού, ένα είδος που συνδυάζει πιο συμβατικές μορφές αφήγησης με μια ζωντανή, πολυεπίπεδη φαντασία. Χειμαρρώδης γραφή, παραστάσεις και χαρακτήρες που στοιχειώνουν τη σκέψη του αναγνώστη. Εμπειρία ζωής…
Βάθος, αισθησιασμός και ειρωνεία. Έχετε παρατηρήσει πως οτιδήποτε κυανιούχο μυρίζει σαν πικραμύγδαλο;
Ήταν αναπόφευκτο: η μυρωδιά από πικραμύγδαλα του θύμιζε άτυχους έρωτες. Ο γιατρός Χουβενάλ Ουρμπίνο την ένιωσε από τη στιγμή που μπήκε μες στο σκοτεινό ακόμα σπίτι, όπου είχε τρέξει βιαστικά για ν' ασχοληθεί με μια περίπτωση που από χρόνια είχε πάψει να είναι επείγουσα. Ο Χερεμία δε Σαιντ Αμούρ, πρόσφυγας από τις Αντίλλες, ανάπηρος από τον πόλεμο, φωτογράφος για παιδιά κι ο πιο πονετικός του αντίπαλος στο σκάκι, είχε ξεφύγει μια για πάντα από τα βασανιστήρια της μνήμης, με αναθυμιάσεις από υδροκυανιούχο χρυσό.Βρήκε το πτώμα σκεπασμένο με μια κουβέρτα, στο ράντσο που κοιμόταν πάντα, κοντά σ' ένα σκαμνί με μια μικρή λεκάνη που ο νεκρός είχε μεταχειριστεί για να εξατμίσει το δηλητήριο. Στο πάτωμα, δεμένο στο πόδι του ράντσου, βρισκόταν το ξαπλωμένο σώμα ενός μεγάλου μαύρου δανέζικου σκύλου με χιονάτο στήθος κι από κοντά οι πατερίτσες. Το δωμάτιο, που χρησίμευε για κρεβατοκάμαρα και εργαστήριο ταυτόχρονα, πνιγηρό και στενάχωρο, μόλις είχε αρχίσει να φωτίζεται από τη λάμψη της αυγής μέσα από τ' ανοιχτό παράθυρο, αλλά το φως ήταν αρκετό για ν' αναγνωρίσει την εξουσία του θανάτου.
Τέλη 19ου αιώνα, αρχές 20ου. Με σκηνικό ένα μικρό λιμάνι της Καραϊβικής, η ιστορία του Φλορεντίνο Αρίσα, που περιμένει περισσότερο από πενήντα χρόνια για να εξομολογηθεί τον αιώνιο έρωτα του στην όμορφη Φερμίνα Δάσα, παντρεμένη εδώ και πολλά χρόνια με το γιατρό Χουβενάλ Ουρμπίνο, μας παρουσιάζεται μεθυστική και εκθαμβωτική σαν όνειρο, αληθινή και οικεία σαν τις πιο βαθιές επιθυμίες μας.
Ο πιο καρτερικός και βαθύς έρωτας στην ιστορία της λογοτεχνίας. Ένας ανεξίτηλος έρωτας στο φθοροποιό χρόνο.
Ο νεαρός Φλορεντίνο Αρίσα, σε μια από τις παραδόσεις εκ μέρους του τοπικού ταχυδρομείου, γνωρίζει και ερωτεύεται τη νεαρή Φερμίνα Δάσα. Αρχικά, η κοπέλα διστάζει, όμως η επιμονή και οι εξομολογήσεις του Αρίσα θα τη μαγέψουν και γρήγορα θα τον ερωτευτεί. Το ζευγάρι ανταλλάσσει μυστικά γράμματα αγάπης. Η θεία Εσκολάστικα παίζει καταλυτικό ρόλο καθώς προσπαθεί με κάθε τρόπο να συγκαλύψει τους δύο νέους. Όμως οι διαθέσεις του πατέρα της είναι διαφορετικές από τις επιθυμίες τους. Μετακομίζουν στην επαρχία και ο Αρίσα μένει μόνος σε μία πόλη που μαστίζεται από τη χολέρα. Οι ημέρες, οι μήνες, τα χρόνια περνούν δύσκολα για τον νέο. Μετά από καιρό, η Φερμίνα Δάσα επιστρέφει στην πόλη και ο Αρίσα τρέχει για να βρει την παλιά του αγαπημένη. Εκείνη, όμως, έχει παντρευτεί έναν γιατρό και, όπως κάθε σωστή κυρία και σύζυγος της εποχής, αρνείται την επαφή με τον αμφιβόλου διαγωγής Αρίσα. Με τον άντρα της, το γιατρό Χουβενάλ Ουρμπίνο περνούν μια ευτυχισμένη ζωή. Με την πάροδο του χρόνου, ο απογοητευμένος και μελαγχολικός Αρίσα ανεβαίνει στην ιεραρχία της εταιρείας με ποταμόπλοια του θείου του, ώσπου εκείνη περνάει ολόκληρη στα χέρια του. Ορμώμενος από άσβεστη επιθυμία για την πρώτη του αγάπη, βοηθάει ανθρώπους να εκφράσουν τον έρωτά τους, γράφοντας ερωτικά ποιήματα και γράμματα. Ακόμα και η κοινωνική ανέλιξη του Αρίσα, δεν είναι ικανή να κάμψει την αντίσταση της Φερμίνα Δάσα που πλέον έχει κάνει οικογένεια. Τα χρόνια περνούν και ο Αρίσα σβήνει προσωρινά την έλλειψη στις εφήμερες αγκαλιές περιστασιακών σχέσεων, ευχόμενος να πεθάνει ο γιατρός. Όταν ο γιατρός Ουρμπίνο πεθαίνει, ο Αρίσα θα κάνει την τελευταία προσπάθεια για να κερδίσει την Φερμίνα Δάσα. Έχουνε φτάσει και οι δύο σε μεγάλη ηλικία, όμως η επιθυμία του Αρίσα και η μοναξιά της Δάσα κάνουν τις επαφές τους πιο συχνές. Αποφασίζουν να πάνε ένα ταξίδι με πλοίο, όπου θα ολοκληρωθεί ο έρωτάς τους, για πρώτη φορά μετά από 51 χρόνια, 9 μήνες και 4 ημέρες.
Ένας έρωτας γεννιέται και προδίδεται, χωρίς ποτέ να πάψει να διακρίνεται από τη ρομαντική αιωνιότητα που τον δημιούργησε.
Δεν την άφησε να βγάλει ούτε τη νυχτικιά της, που είχε φορέσει όταν τα ξημερώματα άρχισε να φυσάει η αύρα κι η βιασύνη του, ίδια με αρχαρίου, της προκάλεσε από συμπόνια, μια ανατριχίλα. Όμως δεν την ενόχλησε αυτό, γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις δεν ήταν εύκολο να διακρίνεις ανάμεσα στη συμπόνια και τον έρωτα.
Η ελπίδα που ποτέ δεν πέθανε
Μια τρυφερή ιστορία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που κάποτε αγαπήθηκαν πολύ, αλλά βρήκαν διάφορα εμπόδια για να ζήσουν τον έρωτά τους. Ο συναισθηματικά ανάπηρος Φλορεντίνο έδινε την αίσθηση της σκιάς και κανείς δεν τον γνώριζε πραγματικά. Δεν ξεπέρασε ποτέ τη γυναίκα που αγάπησε. Και η Φερμίνα, αν και υποκύπτει στα θέλγητρα του γοητευτικού και έμπειρου γιατρού και εκλογικεύει την απώλεια του πρώτου άντρα στη ζωή της, κάποτε αποφασίζει πως πρέπει να ακολουθήσει το μεγάλο της έρωτα στο λίγο χρόνο ζωής που της μένει. Το πάθος και η εμμονή του Φλορεντίνο ήρωα να κερδίσει την Φερμίνα, το πείσμα και η προσκόλλησή του για να την αποκτήσει, αφήνει μια γλυκιά αίσθηση-άλλοθι σε εκείνους που θυσιάζονται για ένα ιδανικό, ένα συναίσθημα ή μια ιδέα.
Γιατί είχαν ζήσει αρκετά για να καταλάβουν πως ο έρωτας είναι έρωτας σ΄ οποιαδήποτε εποχή και σ΄ οποιοδήποτε τόπο, αλλά γινόταν πιο έντονος όταν βρίσκονταν κοντά στο θάνατο.
Οι πολέμιοι του βιβλίου κάνουν λόγο για έλλειψη ευθυνών του εγωιστή πρωταγωνιστή με στοιχεία ζήλειας, εμμονής, επιθυμίας και εκδίκησης. Για κατάρρευση του σώματος, απελπισία, σκλαβιά/δουλεία, φτώχεια, κλεμμένα πλούτη, υποταγή, ασθένειες, για σεξουαλική κακοποίηση με το πρόσχημα της γονικής καθοδήγησης. Για ναρκισσισμό, για σαπίλα, για εναλλαγές ερωτικής συντροφιάς, για ψήγματα παιδοφιλίας(;), για λαχτάρα, για πάθος, για αδημονία, για αιδημοσύνη, για δίψα για ηδονή, για κλοπές, για όλα τα γνωρίσματα της νιότης και όλα αυτά μέσα σε ένα βιβλίο. Εγώ, απεναντίας, λάτρεψα τον αιώνιο έρωτα, τον χρόνιο σαν τη χολέρα, που αφήνει στο πέρασμά της ένα ασταμάτητο πένθος… Περιηγήθηκα στην αλήθεια του γήρατος με χιούμορ και σοφία. Ο συγγραφέας επιδεικνύει τόσο επιδέξια εδώ τα ανθρώπινα πάθη σε όλη τους τη γύμνια, έτσι που κανείς δεν μπορεί παρά να ταξιδέψει μαζί με το βιβλίο, σε οποιαδήποτε κατεύθυνση παρασέρνει η αφήγηση. Ένα άκρως λυρικό μυθιστόρημα με τεράστιες δόσεις ρομαντισμού, χωρίς να γίνεται ιδιαίτερα μελοδραματικό. Απουσιάζει η τραγικότητα στη σχέση Φλορεντίνο-Φερμίνα.
Αγάπη σε όλες τις εκφάνσεις της. Χωρίς ανταπόκριση, συζυγική, πλατωνική, οργισμένη, ζηλόφθονη, νεανική, εφήμερη, επικίνδυνη, παράνομη, πληρωμένη, αγνή, από απόσταση, ηλικιωμένη. Η αγάπη στο σκοτεινό υπόβαθρό της.
Όπως πάντα στα βιβλία του Μάρκες, δίπλα στη βασική ιστορία εκτυλίσσονται κι άλλες, μικρότερες αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρουσες, στο παρελθόν και το παρόν, και η μυρωδιά της Λατινικής Αμερικής είναι έντονη κι εθιστική. Κι εδώ γίνονται αναφορές στους ατέλειωτους εμφύλιους πολέμους μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικών. Διακρίνεται καθαρά η ικανότητα του Gabriel José García Márquez να φτιάχνει νέους κόσμους, να σκιαγραφεί όμορφα κάθε χαρακτήρα του, να γράφει με τόση τρυφερότητα και να παρατηρεί καταστάσεις, όπως τον έρωτα, το πάθος, την αγάπη, τον θάνατο, τα γηρατειά, τον γάμο και τη μοναξιά με τέτοια φαντασία, λογική και σοφία παράλληλα.
Ο έρωτας γίνεται μεγαλύτερος και πιο ευγενικός μέσα στις καταστροφές.
Ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Φλορεντίνο, παρουσιάζεται σχεδόν περιθωριακός, εν μέρει συμπαθητικός, πειθαρχημένα κολλημένος στον έρωτά του. Άσχημος και θλιβερός αλλά γεμάτος έρωτα.. Καθορίζεται από τις απώλειες, χωρίς να εξαφανίζεται. Ζει με μοναδικό στόχο την Φερμίνα Δάσα, ενώ η ίδια ανακαλύπτει ταραγμένη ότι μπορεί να ζήσει ευτυχισμένη και χωρίς έρωτα ή ενάντια σε αυτόν.
Περνούσαν τη ζωή τους διαδηλώνοντας την περηφάνια για την καταγωγή τους, την ιστορική αξία της πόλης, τ’ ανεκτίμητα κειμήλια της, τον ηρωισμό και την ομορφιά της, αλλά ήταν τυφλοί στο χρόνιο καρκίνωμα.
Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Με την μυθιστορηματκή του τεχνική μετέτρεψε τα βιβλία του σε μικρά θησαυροφυλάκια όπου μέσα τους χώρεσε ολόκληρος ο κόσμος και το μαγικό νόημά του.
Πέταξε την κουτάλα που κρατούσε και προσπάθησε να τρέξει όσο μπορούσε με το ακατανίκητο βάρος της ηλικίας, φωνάζοντας σαν τρελή, χωρίς να ξέρει ακόμα τί συνέβαινε κάτω από το φύλλωμα του μάνγκο κι η καρδιά της έγινε κομμάτια όταν είδε τον άνθρωπό της ξαπλωμένο μπρούμυτα μες στη λάσπη, μισοπεθαμένο, αλλά ν’ αντιστέκεται το τελικό χτύπημα του θανάτου για να της δώσει χρόνο να προλάβει να φτάσει. Πρόλαβε να την αναγνωρίσει μες στη φασαρία, μέσα από τα δάκρυα του ανεπανάληπτου πόνου, που πέθανε χωρίς αυτήν, και την κοίταξε για τελευταία φορά, ποτέ πια ξανά, με τα μάτια πιο φωτεινά, πιο θλιμμένα κι όλο ευγνωμοσύνη, όπως εκείνη ποτέ δεν είχε δει μέσα σε μισό αιώνα κοινής ζωής και πρόλαβε να της πει με την τελευταία αναπνοή: «Μόνο ο Θεός ξέρει πόσο πολύ σ’ αγάπησα».
Άγνωστο tip; Το βιβλίο αυτό βασίστηκε εν μέρει στο φλερτ των γονιών του συγγραφέα.
Ακόμα, έγινε και ταινία (χλωμή προσπάθεια άνευ λάμψης και σημασίας) το 2007. Εν αναμονή της νέας, ανανεωμένης έκδοσης και μετάφρασης.
Ήταν χρήσιμο αυτό το σχόλιο;
Ναι
/
Όχι
Το Κοινωνικό Δίκτυο για τον Αναγνώστη και τα Βιβλία του
Κοινοποίηση
4
