Μεσόγειος, 1829. 201 κατάδικοι, απατεώνες, εγκληματίες ποινικού δικαίου και διαβόητοι Έλληνες πειρατές (τα Γεράκια της Μεσογείου) οδηγούνται στο ιστιοφόρο Νόρφοκ που θα τους οδηγήσει στον τόπο της εξορίας, τη μακρινή Νότια Γη ή Terra Australis. Ανάμεσα τους βρίσκεται η μοναδική γυναίκα, Καρμέλα Μπουχάγιαρ, που έκλεψε πολύτιμα αντικείμενα από το αφεντικό της όταν ξεψυχούσε. Στο ίδιο ιστιοφόρο επιβαίνουν επίσης ελεύθεροι ταξιδιώτες και φρουροί και φυσικά το πλήρωμα. Ενενήντα έξι μέρες ταξίδι είναι μια μεγάλη πρόκληση για τον καθένα, πόσο μάλλον για ανθρώπους που έχουν τα δικά τους σχέδια, κρύβουν μυστικά ή θέλουν ν’ αποδράσουν και να καταλάβουν το πλοίο. Τι ρόλο θα παίξει στις εξελίξεις η Καρμέλα; Τι συμμαχίες θα συναφθούν; Γιατί και πώς έπεσε στη θάλασσα ένας κατάδικος; Ήταν αυτοκτονία ή δολοφονία; Θα καταφέρει ο κυβερνήτης να οδηγήσει το πλοίο του ως την Αυστραλία;

Η Κωνσταντίνα Μόσχου επέστρεψε μ’ ένα μυθιστόρημα-έκπληξη, γεμάτο αγωνία, ανατροπές, μυστικά και περικλεισμένο χώρο δράσης. Πήρε την πραγματική ιστορία του ιστιοφόρου Νόρφοκ και τη μετέτρεψε σ’ ένα μυθιστόρημα γεμάτο πρωτοτυπία, φρεσκάδα, διεισδυτικότητα, πραγματολογικά και καλολογικά στοιχεία και με ταξίδεψε στις άγριες θάλασσες της Μεσογείου, του νότιου Ατλαντικού και του Ινδικού ωκεανού. Το πλοίο είχε ναυπηγηθεί το 1815 στην Αγγλία και χρησιμοποιούνταν ως εμπορικό, όμως το 1825 ξεκίνησε να μεταφέρει καταδίκους στην Αυστραλία ως τόπο εξορίας τους από την αγγλική κυβέρνηση. Το δεύτερο ταξίδι του έγινε το 1829 (αυτό αποτελεί και το φόντο της ιστορίας μας) και σε αυτό είχαν επιβιβαστεί εννιά Έλληνες ναυτικοί καταδικασμένοι για πειρατεία, με αποτέλεσμα να αποτελούν και τους πρώτους Έλληνες μετανάστες στη μακρινή ήπειρο! Ακολούθησαν κι άλλα τέτοια ταξίδια ως το 1837, οπότε και βυθίστηκε.

Παρ’ όλο το κλειστό και μονότονο σε πρώτη ματιά περιβάλλον συμβαίνουν συνταρακτικά γεγονότα και μεγάλες ανατροπές. Το καράβι τέμνεται με δεξιοτεχνία και η συγγραφέας με οδήγησε από τα αμπάρια ως την κουβέρτα και το κάσαρο, με έκανε να νιώσω τη δυσωδία από τις ανήλιαγες φυλακές, να αισθανθώ τον φόβο για τρικυμία και ανταρσία, καθώς την αβεβαιότητα που χαρίζει ο ατέλειωτος υδάτινος ορίζοντας. Πόσο παραστατικά δόθηκαν οι άσχημες συνθήκες που επικρατούν στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, όπου συναντιούνται δύο ωκεανοί, δύο υδάτινες μάζες διαφορετικής θερμοκρασίας και τα ρεύματα έχουν τεράστια δύναμη! Περιορισμένη ναυτική ορολογία, οπότε δεν κουράστηκα, ενδιαφέροντες χαρακτήρες, που δημιουργούν απρόσμενες συμμαχίες ή έχθρες, ρεαλιστικές σκηνές, και προσεγμένη αναπαράσταση εποχής είναι μερικά μόνο από τα θετικά χαρακτηριστικά του κειμένου. Προσέξτε πόσο διαφορετικά μιλάνε οι μορφωμένοι ελεύθεροι ταξιδιώτες από τους Έλληνες πειρατές και το πλήρωμα, χωρίς όμως να καταφεύγουμε σε ακρότητες και βερμπαλισμό. Υποδόρια, διακριτικά σχεδόν, διαπίστωσα τις αλλαγές μέσα από ανεπαίσθητες διαφορές σε σύνταξη, λεξιλόγιο και τρόπο σκέψης, κάτι που ξεχωρίζει τους χαρακτήρες και το υπόβαθρο του καθενός χωρίς να βροντοφωνάζει όμως τις διαφορές αυτές κι έτσι δεν αποσπάστηκε η προσοχή μου ούτε ξένισε η ποικιλία των εκφράσεων. Η συγγραφέας τα έδωσε όλα με μέτρο, φροντισμένα και προσεγμένα.

Το παρελθόν των χαρακτήρων εμφανίζεται όταν πρέπει και με όση έκταση χρειάζεται, ώστε να κουμπώσει σωστά πάνω στα γεγονότα του καραβιού και να αποδοθεί πιο ολοκληρωμένα η πλοκή. Στρεψοδικίες και κακοδικίες, ληστείες, αρπαγές, ακόμη και φόνοι είναι τα βάρη που κουβαλούν οι ήρωες του βιβλίου (μέχρι και η δυσαρέσκεια του ναυάρχου Κόδριγκτον για την κατάσταση με την πειρατεία στη Μεσόγειο έδωσε την πρώτη κίνηση στην ανέμη της πλοκής). Ένα καράβι που κουβαλά καταραμένες ψυχές δεν μπορεί παρά να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον περιβάλλον δράσης και καταιγιστικών εξελίξεων. Και πώς να γίνει αλλιώς, όταν έχουμε τον κυβερνήτη, σερ Αλεξάντερ Γκρέιγκ, με ευγενικούς τρόπους και τιμή, κάτι που δεν του επιτρέπει να ρίξει στο αμπάρι την Καρμέλα μαζί με τους άλλους κατάδικους κι ο οποίος δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο τους κινδύνους της θάλασσας αλλά και την ομαλή διαβίωση των επιβατών, οπότε αναγκάζεται να κρατά τις λεπτές και επικίνδυνες ισορροπίες βασισμένος στην εμπειρία και το ένστικτό του. Δίπλα του είναι ο λοχαγός Χένρι Χιλ, αρχηγός της φρουράς των καταδίκων, ο οποίος αυτήν τη φορά θα μείνει στη Νέα Νότια Ουαλία ώστε οι σκλάβοι που εγκαταστάθηκαν εκεί αλλά και οι ντόπιοι που έχουν αντιρρήσεις για τη βρετανική πολιτική επί του θέματος να τον έχουν πάνω από τα κεφάλια τους και να κάτσουν φρόνιμα. Είναι η προσωποποίηση της σκληρότητας και το άκρως αντίθετο του Γκρέιγκ: «Ο ένας γάβγιζε, ο άλλος επιβαλλόταν με ευγένεια» (σελ. 23).

Από την άλλη έχουμε την Καρμέλα, μια πανέξυπνη γυναίκα, που αγωνίζεται να κερδίσει τη συμπάθεια των επιβατών για να μην τη ρίξουν τελικά στο αμπάρι. Η μαγειρική της και οι φροντίδες της σε όσους έχουν τραυματιστεί από διάφορους λόγους αρχίζουν να δημιουργούν συμπάθειες και αγάπη μεταξύ κάποιων που δε θα έπρεπε να νιώσουν έτσι. Όταν το παιχνίδι χοντραίνει, η Καρμέλα πρέπει να παίξει πολύ καλά το παιχνίδι της, γιατί αν καταφέρουν οι κατάδικοι να προκαλέσουν ανταρσία η μοίρα της είναι προδιαγραμμένη. Ο Αντώνης Τουμανόλι, Έλληνας πειρατής, τυχοδιώκτης, υπερηφανεύεται πως είναι γραμματιζούμενος που σπούδασε στο Παρίσι, είναι όμως αυτό αλήθεια; Οι δικοί του άνθρωποι είναι όλοι Υδραίοι ναύτες που θα κάνουν τα πάντα για να απελευθερωθούν και να αποκτήσουν τον έλεγχο του πλοίου, θα τα καταφέρουν όμως με τόσα μέτρα ασφαλείας; Και γύρω τους εξίσου ενδιαφέροντες «δεύτεροι» ρόλοι που συμπληρώνουν άψογα τον καλοδουλεμένο και μελετημένο καμβά της πλοκής.

Τι γινόταν στη Μεσόγειο στις αρχές του 19ου αιώνα; Πόσο σκληραγωγεί η θάλασσα τους ναυτικούς και πώς μπορεί κανείς να τους πείσει να δουλέψουν σε ένα τόσο μεγάλο και επικίνδυνο ταξίδι σαν αυτό του Νόρφοκ; Ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος κάποιων από τους ήρωες του βιβλίου; Πώς θα καταφέρει να επιβιώσει η Καρμέλα μέσα σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον; Αναπάντεχες συμμαχίες, απρόσμενες εξελίξεις, μυστικά από το παρελθόν, λαχτάρα για ανταρσία, κρυφά σχέδια, άνθρωποι με διπλές ταυτότητες και μια αυτοκτονία (ή μήπως δολοφονία; ) συγκροτούν ένα διαφορετικό μυθιστόρημα «κλειστού δωματίου» που δεν μπόρεσα να το αφήσω από τα χέρια μου.

Πρωτότυπο! Μαθαίνει κανείς αρκετά για τη ζωή πάνω σε πλοίο τον 19ο αιώνα!