πολύ ενδιαφέρον σε κάθε σειρά, μια ιστορία που πρέπει όλοι να διαβάσουμε!

Διαβάζοντάς την ιστορία του Λευτέρη Ματζίκα νιώθεις και διδάσκεσαι τι πάει να πει να είσαι άνθρωπος δυτικός εκει που άλλοι μπορεί να μην είναι.

Η προσφώνηση Ακάκιε σημάδεψε γενιές και γενιές ανθρώπων. Ανάμεσα σε αυτούς και εμένα. Ήταν το σλόγκαν μιας διαφήμισης, που σε εμένα εκεί στα παιδικά μου χρόνια είχε δημιουργήσει μια αίσθηση πραγματικότητας καθώς βάδιζα στις διακοπές μου, νωχελικά μέσα σε πραγματικούς σιτοβολώνες του Θεσσαλικού κάμπου. Όταν είσαι παιδί δεν καταλαβαίνεις τις πραγματικές ιστορίες που κρύβονται πίσω από κάθε κομμάτι γης ή κάθε κομμάτι μόχθου. Τις φαντάζεσαι όμως και μάλιστα με έναν τρόπο ακατέργαστο και γνήσιο. Κάπως έτσι φανταζόμουν και επεξεργαζόμουν και εγώ όλο αυτό το μυστήριο που κρύβονταν πίσω από κάθε υλικό που έφτανε στο σπίτι μας και ειδικά στο τραπέζι μας.Ο Κώστας Κρομμύδας επιλέγει να μας φέρει κοντά στην αληθινή ιστορία ενός ανθρώπου που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, φέρνοντας επανάσταση στην αγορά Ζυμαρικών με τις καινοτόμες ιδέες του. Αλλά αλλάζοντας παράλληλα και τις διατροφικές αξίες των ανθρώπων της εποχής εκείνης. Το βιβλίο είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία που αγγίζει με ευαισθησία άγνωστες πτυχές της ζωής του Λευτέρη Μαντζίκα, που ήρθε στην Αθήνα με μια χαρισμένη χρυσή λύρα. Αλλά και με δίψα να δουλέψει, να αναδειχτεί και να πετύχει. Πάλεψε, αγωνίστηκε, πολέμησε και για τα όνειρα του και για την πατρίδα του και για τον έρωτα του. Και γενικά για όλα όσα θεώρησε σπουδαίες αξίες αυτής της ζωής. Πέτυχε το ακατόρθωτο κυρίως αποδεικνύοντας πως για να πετύχεις χρειάζονται στόχοι, αγώνας και κοντράρισμα κάθε αντιξοότητας και αθέμιτου ανταγωνισμού. Με καθαρά χαρτιά και καθαρή συνείδηση σε όλη την πορεία της ζωής του απέδειξε τί ακριβώς σημαίνει αγωνιστής και άνθρωπος. Για μένα είναι το καλύτερο βιβλίο του συγγραφέα, Όχι γιατί είναι εμπνευσμένο από αληθινή ιστορία. Αλλά γιατί έχει καταφέρει με την περιεκτικότητα της γραφής του και την ρεαλιστική αποτύπωση των εικόνων του να αποδώσει μια εποχή και να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα διάχυτη από συναίσθημα, δικαιοσύνη, εργατικότητα, μαχητικότητα, ελπίδα και καλοσύνη. Ευθύτητα και ταπεινότητα. Αλλά και να δώσει σε όλα τα εμπόδια της ζωής χαρακτήρα ενός μαθήματος ανόδου προς τον στόχο και την επιτυχία. Με μια ζωγραφιά παραμυθιού, αλλά και απότομου ρεαλισμού βιώνουμε μια εξαιρετική μίξη του συναισθηματικού κόσμου του κεντρικού ήρωα, αλλά και των γεγονότων και των βιωμάτων που τον περιβάλουν. Τα τραύματα απουσίας μιας και μεγαλώνει χωρίς μητέρα. Η πατρική δικαιοσύνη. Το θάρρος του να φύγει μόνος από το χωριό και να ταξιδέψει στην άγνωστη Αθήνα. Ο τρυφερός και άγουρος έρωτας που θα γίνει δυνατή και παντοτινή αγάπη. Συντροφικότητα και δοτικότητα. Η φιλία σε πρώτο πλάνο. Ο πόλεμος που θα σμιλέψει και θα δοκιμάσει την δύναμη του χαρακτήρα του και την ανθεκτικότητα της ψυχής του. Οι πρωτοπόρες ιδέες του. Το στοχευμένο όραμα του. Το πείσμα του και η διορατικότητα του. Πίστευε πως καμία ευκαιρία από αυτές που θα σου δοθούν δεν πρέπει να την αφήσεις να πάει χαμένη.

Ένα βιβλίο γοητευτικό, νοσταλγικό και ώριμο. Μια μυθιστορηματική βιογραφία αλήθειας και έμπνευσης που μας φέρνει κοντά στο άρωμα μιας άλλης Αθήνας, μιας άλλης εποχής, μιας άλλης νοοτροπίας και μιας άλλης αντίληψης. Με μια διάχυτη συγκίνηση και με μια αυθεντικότητα συναισθημάτων, λόγων και πράξεων. Από την αρχή ως το τέλος είναι ένας χείμαρρος αγωνιστικότητας, εμπειρίας και γνώσης. Βαθιά ανθρώπινο προσεγγίζει ευλαβικά μια προσωπικότητα που έδωσε τόσα πολλά και άφησε μια κληρονομία έργου αξιοζήλευτου και αξιομνημόνευτου που στιγμάτισε μοναδικά τα επιχειρηματικά δρώμενα της χώρας. Η κάθε λέξη, η κάθε φράση είναι πηγή ελπίδας αισιοδοξίας και διδαχής. Η κάθε εικόνα είναι δοσμένη με χρώμα, με ζωντάνια και με κινηματογραφική ακολουθία που τονίζει την κάθε στιγμή μοναδικά δίνοντας της κίνηση και ουσία. Η αλληλουχία των γεγονότων και η επιλογή των περιστατικών αληθινών ή μυθοπλαστικών φωτίζουν τα καίρια σημεία μιας πορείας και μιας ουσιαστικής προσέγγισης του πρωταγωνιστή σε όλα αυτά που ονειρεύτηκε που προβληματίστηκε, που αγωνίστηκε σκληρά και ανταγωνίστηκε τίμια. Όλα αυτά που κέρδισε ή έχασε αλλά κατάφερε να μετουσιώσει το κάθε τι στην ζωή του σε ένα απόσταγμα ευτυχίας και μάθησης μέχρι το τέλος της. Ο Λευτέρης μοιάζει να είναι το επίκεντρο της ιστορίας και όμως το επίκεντρο της είναι όλα εκείνα τα σημεία που έκτισαν τον χαρακτήρα του. Ο ανεπανάληπτος τρόπος ζωής του. Η επιμονή του στην διεκδίκηση των ονείρων του με καθαρότητα και τιμιότητα και η ταπεινοφροσύνη του απέναντι στα κεκτημένα του και στα επιτεύγματα του. Σαν αναγνώστρια ένιωσα μεγάλη χαρά που μέσα από αυτό το μυθιστόρημα έμαθα για την ζωή ενός ανθρώπου που αξίζει να γνωρίσουμε μέσα από τους σημαντικούς σταθμούς της ζωής του. Και χάρηκα που ο συγγραφέας μέσα από τους φανταστικούς επιπρόσθετους χαρακτήρες του ή τις δικές του πινελιές επάνω στην ζωή του Πρωταγωνιστή, άφησε το μυστήριο και την γοητεία να πλανάτε προς αναζήτηση και άλλων λεπτομερειών που έκρυβε μέσα της αυτή η φοβερή προσωπικότητα. Αυτός ο χαρισματικός χαρακτήρας. Συγκίνηση, δέος και προσήνεια για κάποιον άγνωστο άνθρωπο ως εχθές που είχα την τύχη να γνωρίσω μέσα από τις σελίδες του βιβλίου. Αλλά και έντονη περιέργεια να ψάξω και να βρω και άλλα κομμάτια του εαυτού του που θα φωτίσουν ακόμα περισσότερο τον εξαιρετικό χαρακτήρα του. "Χορταίνει καλοσύνη αυτός που την χαρίζει απλόχερα....."

Η συναρπαστική ζωή του Λευτέρη Μαντζίκα γίνεται ακόμα συναρπαστικότερη και διεισδυτική μέσα από την εξαιρετική αναπαράσταση της στο χαρτί με βασικό χαρακτηριστικό το μέτρο των λέξεων και την απογείωση των πράξεων. Των πράξεων εκείνων που άφησαν το σημάδι τους σε μια ολόκληρη γενιά και διαχρονικά σε όλους εμάς που αξίζει να μαθαίνουμε τα πεπραγμένα σπουδαίων ανθρώπων.

https://vivlionerga.blogspot.com/2021/12/blog-post_25.html

ΜΕΣΟ ΤΕΧΝΗΣ!!! Λίτσα Κοντογιάννη

Και ποιος δεν θυμάται τη θρυλική τηλεοπτική διαφήμιση γνωστής μάρκας ζυμαρικών, όπου όλοι ακούγαμε το εξής: «Ακάκιε, μη ξεχάσεις τα μακαρόνια να είναι….». Μας έχει στοιχειώσει όλους. Ο ίδιος χαρακτήρας, είναι ακόμα, μέχρι και σήμερα, σήμα κατατεθέν πάνω στη συσκευασία αυτών των ζυμαρικών. Συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας να κρατά την κορυφή μέσα στις καρδιές μας. Και ναι, αυτό το βιβλίο βασίζεται στην πραγματική ιστορία του ιδρυτή της εταιρίας αυτής. Είναι θαυμάσιο το γεγονός πως ο συγγραφέας είχε την τύχη να γνωρίσει από κοντά αυτόν τον εκπληκτικό άνθρωπο, ο οποίος ήταν αυτοδημιούργητος, και παρ’ όλες τις δυσκολίες, τις στερήσεις και τις αντιξοότητες, με εργατικότητα, πείσμα, αξιοπρέπεια και ταπεινότητα κατάφερε να φτάσει ψηλά αλλά και να παραμείνει πάνω από όλα ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Ένα νοσταλγικό ταξίδι που διαρκεί σχεδόν έναν αιώνα και ξεκινά από τις αρχές του προηγούμενου, από το χωριό Λιγοψά των Ιωαννίνων της Ηπείρου, συνεχίζει στην Αθήνα και φτάνει μέχρι και την Πάτρα. Τη γενέτειρά του, ωστόσο, δεν την ξέχασε ποτέ, όσο ψηλά κι αν έφτασε. Ο συγγραφέας μας καταπιάνεται αυτή τη φορά με ένα πολύ πρωτότυπο θέμα, τη ζωή μιας, αναμφισβήτητα, πολύ σημαντικής προσωπικότητας του τόπου μας. Με πολύ σεβασμό και με την ευγένεια που τον διακρίνει την ανάγει, πολύ δίκαια, σε σύμβολο της σωστής και υγιούς ελληνικής επιχειρηματικότητας. Αποδεδειγμένα ο κύριος Λευτέρης Ματζίκας αφοσιώνεται σιωπηρά στον στόχο του, παρουσιάζει κατόπιν σωστής εμπορικής σκέψης ένα καινοτόμο προϊόν στην τότε αγορά και με τη σκληρή δουλειά και αθόρυβα, πετυχαίνει να το επιβάλλει. Δεν ξέχασε ποτέ από πού και πως ξεκίνησε, κι έτσι βοήθησε πολύ και τον τόπο του και πολλούς συνανθρώπους του, κι αυτό χωρίς ποτέ να αδικήσει κανέναν Ο κύριος Κρομμύδας αποδεικνύει πως έχει μελετήσει πολύ προσεχτικά κάθε πτυχή της ζωής του ήρωά μας. Αν και ένα μέρος της αφήγησης είναι προϊόν μυθοπλασίας, αυτό βοηθά απόλυτα στην πλοκή της ιστορίας. Την κάνει να είναι απόλυτα δεμένη, αληθοφανής, δεν χάνει στο ελάχιστο σε ενδιαφέρον και κάθε σελίδα του βιβλίου του είναι μια αποκάλυψη. Είναι απόλυτα ξεκάθαρος σε όλα τα γεγονότα και όσο προχωρά η αφήγηση, όλα αποκτούν νόημα. Όλοι οι χαρακτήρες είναι ολοζώντανοι, απόλυτα αληθοφανής και κατέχουν ένα σημαντικό ρόλο στην πλοκή της ιστορίας. Αυτό το βιβλίο δεν είναι ένα απλό μυθιστόρημα, είναι ένα πολύ σημαντικό μάθημα ζωής που έρχεται από τα παλιά, όπου υπήρχαν ακόμα αξίες όπως η ανθρωπιά, η εργατικότητα, η αξιοπρέπεια, η τιμιότητα, η ακεραιότητα του χαρακτήρα, οι σωστές και ηθικές αρχές. Διαβάστε το, κατ’ επέκταση αποτελεί κι αυτό ένα μάθημα ιστορίας, και πιστέψτε με, τελειώνοντάς το, θα βγείτε απόλυτα κερδισμένοι!

Οι περισσότεροι άνθρωποι πορεύονται στη ζωή τους ακολουθώντας την ρήση: «Κανείς δεν προκόβει αν πάει με τον σταυρό στο χέρι». Για τον Λευτέρη Μαντζίκα αυτό δεν ίσχυε, καθώς ακολούθησε πιστά τα λόγια του πατέρα του και δεν βγήκε χαμένος: «Να θυμάσαι πως θα έχεις πολλές ευκαιρίες. Μην αφήσεις καμιά να πάει χαμένη και προπαντός μην αφήσεις τίποτα στην τύχη. Αυτό είναι το μυστικό. Άρπαξέ τες, βάλ’τες στον σάκο με τα όνειρα να μην ξεχάσεις… Να είσαι πάντα άνθρωπος». (σελίδα 318)

Και ο Λευτέρης δεν το ξέχασε ποτέ του. Δεν ξέχασε ποτέ να είναι άνθρωπος με Α κεφαλαίο. Μόνο με μια χρυσή λίρα στην τσέπη, πολλά όνειρα και όρεξη για δουλειά, έφυγε από το χωριό του, την Λιγοψά, για την Αθήνα. Οι δυσκολίες και τα εμπόδια και που αντιμετώπισε ήταν πολλά, όμως δεν τον λύγισαν, δεν τον άλλαξαν, απλά τον έκαναν πιο δυνατό. Αποφασιστικός, τολμηρός, προνοητικός, παρορμητικός, όμως πάντα ταπεινός, ηθικός, έντιμος, δίκαιος, ο Λευτέρης ήταν ένας άνθρωπος που δεν ξέχασε ποτέ από πού ξεκίνησε και μας παραδίδει μαθήματα ανθρωπιάς και καλοσύνης.

«Χορταίνει καλοσύνη αυτός που τη χαρίζει απλόχερα». (σελίδα 133)

Χρόνια αργότερα, το όνειρό του γίνεται πραγματικότητα, κατακτώντας την κορυφή. Τα προϊόντα ζυμαρικών του, αυτά με τα πέντε γράμματα και έχοντας ως σήμα κατατεθέν τον καλόγερο πάνω στον γάιδαρο, είναι τα νούμερο ένα και βρίσκονται καθημερινά σε κάθε ελληνικό σπίτι. Όσο ψηλά όμως κι αν έφτασε ο Λευτέρης, τα μάτια του κοιτούσαν χαμηλά και όπου υπήρχε ανάγκη, εκείνος ήταν ο πρώτος που έτρεχε να βοηθήσει.

«Είναι εύκολο να γίνεις πιο πλούσιος παίρνοντας, αλλά δεν θα γίνεις ποτέ πιο φτωχός δίνοντας». (σελίδα 251)

Το «Ακάκιε» είναι ένα βιβλίο διδακτικό και συγκινητικό, μια ιστορία που πρέπει να γίνει παράδειγμα προς μίμηση σε όλους μας. Τέτοιοι ΑΝΘΡΩΠΟΙ σπανίζουν. Άνθρωποι ταπεινοί, χαμογελαστοί που ξεχειλίζουν αγάπη, ζεστασιά και ανθρωπιά. Συγχαρητήρια κ. Κρομμύδα!!! Για ακόμη μια φορά δεν αφήσατε τα μάτια μας στεγνά.

ΥΓ. Όταν τελείωσα το βιβλίο με είδε η 7χρονη κόρη μου και ακολουθεί ο εξής διάλογος:

- - Μαμά, γιατί κλαις;

- - Συγκινήθηκα. Διάβασα ένα πάρα πολύ ωραίο βιβλίο.

- - Ποιο;

- - Κώστας Κρομμύδας, Ακάκιε.

- - Καλά βρε μαμά, δεν ήξερες πως τα κρεμμύδια σε κάνουν να κλαις;;

"Η ουσία στην ζωή είναι να παραμένεις άνρθωπος"Υπάρχουν βιβλία που εσκεμμένα καθυστερείς να τα τελειώσεις για να μην αποχωριστείς τους ήρωες και την ιστορία. Τέτοια περίπτωση ήταν το “Ακάκιε”.Για το συγκεκριμένο βιβλίο-δικαίως-έχουν γραφτεί πολλά και θα γραφτούν ακόμα περισσότερα, αλλά δε μπορώ να μην πω αυτό. Η ιστορία του Λευτέρη Μαντζίκα, που αποφάσισε να μας διηγηθεί ο Κώστας Κρομμύδας, δεν είναι μια ακόμη βιογραφία. Είναι μία βροντερή υπενθύμιση της δύναμής μας, είναι μία πατρική προτροπή να κοιτάξουμε την ζωή με θάρρος, πείσμα και υπομονή, είναι-παραπάνω- μία σαφής δήλωση πώς η ανθρωπιά είναι το μόνο "αγαθό" που θα μας μείνει στο τέλος της ημέρας, της κάθε ημέρας, μέχρι και την τελευταία.Η ιστορία δρασκελώντας όλα τα σημεία-σταθμούς της νεότερης Ελλάδας, μεταφέρει τους αναγνώστες σε χρόνους που ίσως θυμούνται οι παλιοί και σίγουρα φαντάζονται ρομαντικά και αφηρημένα οι νεότεροι. Είναι τέτοια η γραφή του Κώστα Κρομμύδα, που δεν είναι λίγες οι φορές που θα νιώσετε να βρίσκεστε οι ίδιοι πότε στο αλβανικό μέτωπο, πότε πίσω απ’ τον πάγκο ενός παντοπωλείου της πάλαι ποτέ Αθήνας, πότε σε ένα κάθισμα αυτοκινήτου με προορισμό την γενέθλια γη των Ιωαννίνων. Ο βίος του κεντρικού ήρωα τον οποίο ακολουθούμε διαβάζοντας, καταφέρνει και κάτι ακόμα. Καταφέρνει να δώσει "μαθήματα" ηθικής, χωρίς να κουνάει το δάχτυλο, παρά μόνο δίνοντας ένα λαμπρό και στιβαρό παράδειγμα, εκείνο μιας ξεχωριστής προσωπικότητας που κόντρα σε κάθε δυσκολία πίστεψε, δούλεψε και δεν ξέχασε ποτέ πως ο ατομικός δρόμος οδηγεί σε αδιέξοδο...

Εξαιρετικό, το προτείνω ανεπιφύλακτα!

Ο Λευτέρης Μαντζίκας γεννήθηκε το 1917 στη Λιγοψά Ιωαννίνων και έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Κατάφερε να βγάλει το γυμνάσιο στην Αθήνα, καθώς και την τριετή Εμπορική Ιδιωτική Σχολή «Φοίνιξ». Με πατέρα και θείο αρτοποιούς είχε καθημερινή επαφή με εμπόρους σιτηρών και αλεύρων, οπότε, σε συνδυασμό με το διορατικό του πνεύμα και τις γνώσεις του από τη Σχολή, ξεκίνησε το 1945 την επιχειρηματική του δραστηριότητα. «Ρεκόρ», «Θρίαμβος» και το 1953 ήρθε η ΜΙΣΚΟ, με πολλές καινοτομίες για την αγορά των ζυμαρικών και με τον πασίγνωστο καλόγερο για λογότυπο. Το 1992 η ιταλική Barilla SpA την εξαγόρασε και τελικά ο Λευτέρης Μαντζίκας, σημαντικός πλέον εθνικός ευεργέτης της Ηπείρου και θεμελιωτής της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος μεταξύ άλλων σωματείων, πέθανε πλήρης ημερών το 2008.

Ο Κώστας Κρομμύδας έγραψε ένα βιβλίο για τη ζωή και τον χαρακτήρα αυτού του σημαντικού ανθρώπου, μόνο που δεν πρόκειται για μια απλή μυθιστορηματική βιογραφία αλλά για ένα κείμενο που βρίθει ανθρωπιάς, φιλαλληλίας, δοτικότητας και αγάπης. Έχει γίνει σκληρή δουλειά από τον συγγραφέα για να επιλέξει και να αναπτύξει με τέχνη τις σημαντικότερες στιγμές του Λευτέρη Μαντζίκα, μέσα από τις οποίες ξεπηδάνε αξέχαστες σκηνές με συναισθήματα που βγαίνουν αυθόρμητα κατά την ανάγνωση και γεμίζουν όποιον αφεθεί να ταξιδέψει με αυτό το κείμενο, κάτι που μόνο τα πραγματικά καλά μυθιστορήματα το κάνουν. Επιπλέον, μέρος της πλοκής είναι προϊόν μυθοπλασίας και δεν ακολουθούνται πιστά τα πραγματικά γεγονότα κι αυτό αφήνει άπλετο χώρο στον συγγραφέα να δημιουργήσει ένα πραγματικά ενδιαφέρον βιβλίο. Καταγράφονται οι σταθμοί στη ζωή του ευεργέτη και τα βήματα που τον οδήγησαν στον χώρο των ζυμαρικών και της βιομηχανίας στα οποία διέπρεψε (φυσικά ποτέ δεν αναγράφεται στην πορεία του μυθιστορήματος η επωνυμία της εταιρείας)! Τα γεγονότα είναι ολοζώντανα και παραστατικά, τα κεφάλαια φωτίζουν συγκεκριμένα σημεία της ζωής του ευεργέτη, χωρίς πολλές λεπτομέρειες που ίσως να κούραζαν τη ροή της αφήγησης κι έτσι μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε καλά την προσωπικότητα του Λευτέρη Μαντζίκα έστω και κατά βάση μυθιστορηματικά. Η νοοτροπία του, ο τρόπος σκέψης του, η στάση ζωής, το επιχειρηματικό του μυαλό δίνονται σωστά και αποκρυσταλλωμένα.

Η ιστορία ξεκινάει το 1917 με τον θάνατο της μητέρας του Λευτέρη από την ισπανική γρίπη οπότε και αποτυπώνεται η στάση των χωριανών και της οικογένειας της εποχής όταν εισβάλλει στο σπίτι μια μυστηριώδης ασθένεια καθώς και ο θάνατος. Τα ήθη και έθιμα, η νοοτροπία, η καθημερινότητα των απλών ανθρώπων καταγράφονται ρεαλιστικά και όσο γίνεται πιο πιστά στην πραγματικότητα. Οι σκηνές στην απομονωμένη πόλη των Ιωαννίνων θυμίζουν τις καταστάσεις της καραντίνας που ζούμε αυτόν τον καιρό. Ακόμη και παρακάτω, τα σκηνικά με τα προξενιά φέρνουν κλαυσίγελο αν αναλογιστεί κανείς τις αναποδιές της τύχης αλλά και το γεγονός πως διακυβεύονται ζωές και συναισθήματα. Συνεχίζουμε στο 1929 και στην πρώτη γνωριμία με την Αθήνα, οπότε ξεκινάει και η πρωτοπρόσωπη αφήγηση από τον ίδιο τον Λευτέρη, που πλέον κουράστηκε να μεγαλώνει με τις γιαγιάδες του όσο ο πατέρας του φεύγει σε δουλειές και του λείπει η ανεμελιά της ηλικίας του, αφού συνέχεια έπρεπε να δουλεύει για κάτι. Έτσι το σκάει μέσω Πρέβεζας, όπου οι σκηνές στην αγορά με τις τιμές και τα παζάρια τον ενθουσιάζουν ενώ στην Αθήνα η απλότητα της καθημερινής ζωής των φτωχών ανθρώπων τον συγκινεί. Η εμπειρία του από τον φούρνο χαράχτηκε μέσα του: «-Να μια εξαιρετική δουλειά, σκέφτηκα. Κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς ψωμί» (σελ. 44).

Αρκετά ενδιαφέροντα κεφάλαια αργότερα, φτάνουμε στο 1933 ξανά στην Αθήνα, όπου το πρωί ο Λευτέρης Μαντζίκας δουλεύει στο παντοπωλείο του κυρίου Ανδρόνικου και το βράδυ πηγαίνει στη σχολή. Θέλει οικονομική ανεξαρτησία, δε φορτώνεται στην αδελφή του πατέρα του που τον προσέχει και σαν καταναλωτής λατρεύει τα μακαρόνια, τα οποία επιπλέον γίνονται περιζήτητα, μιας και το αφεντικό προμηθευόταν από την καλύτερη ποικιλία! Το παντοπωλείο με τις μυρωδιές του και τα είδη του, με τους πελάτες που φοράνε πάντα τα καλά τους όταν έρχονται να ψωνίσουν και το «σέρβις» είναι το καλύτερο σχολείο για τον Λευτέρη. «Έμποροι, πελάτες, μεσάζοντες, λωποδύτες κα ένα σωρό άλλοι έκαναν παρέλαση κάθε μέρα από το μαγαζί…» (σελ. 55). Κέρδη και ζημίες, έξυπνα αποδοτικά τρικ, επενδύσεις γεμίζουν το μυαλό του, με την εντιμότητα να έχει πάντα τον πρώτο ρόλο. «Κοίταζα τους περαστικούς και αναρωτιόμουν με τι τρόπο θα κατάφερνα να στήσω μια δουλειά που να μπορώ να κάνω πελάτες τους περισσότερους από αυτούς. Τι θα μπορούσα να τους προσφέρω ώστε να το ζητούν συνεχώς» (σελ. 78);

Από κει και πέρα το μυθιστόρημα γεμίζει ιστορίες, γεγονότα, περιστατικά, εξελίξεις, ανατροπές που συγκροτούν τη ζωή και τη νοοτροπία του Λευτέρη Μαντζίκα. Οι ήρωες του βιβλίου, αληθινοί και φανταστικοί χαρακτήρες, συναναστρέφονται τον πρωταγωνιστή της ιστορίας, σμιλεύουν την ανθρωπιά του, γιγαντώνουν τη φήμη του, τον αγαπούν και τον νοιάζονται ή τον προδίδουν. Ο πατέρας, η κυρίαρχη φιγούρα για ένα παιδί, είναι τρομακτικός αλλά και σεβαστικός, συζητάει με τον γιο του, τον τιμωρεί για τις αταξίες του αλλά δεν τον απομακρύνει από τα όνειρά του, κάτι σπάνιο για την εποχή. Συζητάνε μαζί με ειλικρίνεια και χωρίς στεγανά: «-Τη μάνα σου την αγάπησα πιο πολύ τη μέρα που σε γέννησε, Λευτέρη, γιατί κατάλαβα τον πόνο της να σε βγάλει στον κόσμο» (σελ. 99). Επίσης, τι όμορφη και πόσο τρυφερή είναι η ιστορία γνωριμίας με τη Μαρίνα Ντίσκου και πόσο προδιαγεγραμμένα λες από τη μοίρα εξελίχτηκε αυτή ως τον γάμο τους και την κοινή πορεία που μόνο ο θάνατος χώρισε. Ακόμη και η Ήπειρος, με το κλαρίνο, το ντέφι, τα αργά χορευτικά βήματα μα πάνω απ’ όλα τους ανθρώπους της είναι εκεί. «Όσο τον άκουγα να παίζει, έβλεπα τον κύκλο της ζωής να περνά μπροστά από τα μάτια μου… Οι χαρές, ο πόνος, ο θρήνος, το ξεφάντωμα. Να νιώθεις πως μαζί με τη μελωδία ταξιδεύεις στις πιο μακρινές σου ρίζες… Εκείνες που σε έκαναν αυτό που είσαι σήμερα» (σελ. 218), παραδέχεται ο Λευτέρης Μαντζίκας. Άλλο αξέχαστο περιστατικό είναι και η επίσκεψη στα Μετέωρα, όπου γεννήθηκε η φιγούρα του πραγματικού Ακάκιου που ενέπνευσε το σλόγκαν-σταθμό της βιομηχανίας ΜΙΣΚΟ (η αυθεντική ιστορία είναι εξίσου ενδιαφέρουσα για όποιον θέλει να ψάξει περαιτέρω).

Κατοχή και Εμφύλιος, Δικτατορία και εισβολή στην Κύπρο, Τσερνόμπιλ, όλα έπαιξαν τον ρόλο τους στην πορεία της ζωής του σημαντικού επιχειρηματία. Κι όσο πλησίαζα στο τέλος, με τις απεργίες του 1989, την πώληση της εταιρείας το 1991-1992 μετά από 47 χρόνια επιτυχημένης πορείας, με τις αποφάσεις που στήριξαν οι συνεργάτες της εταιρείας, με το ένστικτό τους που έλεγε να φύγουν τώρα, πριν γιγαντώσει ο ανταγωνισμός, τόσο μεγάλωνε ο κόμπος που ένιωθα, η συγκίνηση που με κυρίευε για τον κύκλο μιας μεγάλης πορείας που αναπόφευκτα έκλεινε. Στο μυθιστόρημα έχουμε ενδιαφέρουσες εναλλαγές: λιτός ρομαντισμός που πηγάζει από τη σχέση με τη Μαρίνα (πόση τρυφερότητα αναβλύζει από τα γράμματα που αντάλλασσαν μεταξύ τους κατά τη διάρκεια των 178 ημερών του ελληνοϊταλικού πολέμου), αισιοδοξία για τα πρώτα επιχειρηματικά βήματα, φόβος και αγωνία για τον πόλεμο και τις μάχες στο μέτωπο («Η Ήπειρός μας κρατάει γερά. Να το πεις σε όλους», σελ. 115), τρυφερότητα και γλύκα από τις οικογενειακές στιγμές. Κι ο μέγας Ηπειρώτης να είναι πάντα προσγειωμένος, ταπεινός, χωρίς όμως τον φόβο της ρευστότητας των καταστάσεων να τον κυριεύει στις αποφάσεις του, με σύνεση και μέτρο, παρορμητική τόλμη, ένστικτο επιβίωσης και δημιουργικότητα.

Το »Ακάκιε» είναι ένα δυνατό, τρυφερό και γλυκόπικρο μυθιστόρημα για τον επιχειρηματία και το έργο του, για τον άντρα και την οικογένεια που δημιούργησε, μα πάνω απ’ όλα για την ηθική ανταπόδοση όταν έχεις αγάπη, δοτικότητα, ανθρωπιά, σεβασμό, εντιμότητα να σε κατευθύνουν. Το βιβλίο συνοδεύει επιλεγμένο φωτογραφικό υλικό, βιβλιογραφία κι ένα χρονολόγιο της ζωής του Λευτέρη Μαντζίκα.

Ακολουθούν φράσεις ζωής που δείχνουν το μέγεθος και την αξία της προσωπικότητας που ζωντάνεψε με αγάπη και σεβασμό ο Κώστας Κρομμύδας.

«Ένα καρβέλι ψωμί αχνιστό από τον φούρνο είχε αποκτήσει πλέον άλλη αξία, ειδικά για εκείνους που το είχαν στερηθεί» (σελ. 178).

«Το μόνο που μπορεί να πάρει κανείς μαζί του φεύγοντας από τούτο τον κόσμο είναι ένα καλό κοστούμι» (σελ. 335).

«Γιατί δημιουργώντας δεν καθορίζεις μόνο το δικό σου πεπρωμένο, αλλά και των ανθρώπων που στέκονται στο πλάι σου» (σελ. 231-232).

«…τι χαρά μας έδινε ένα φαγητό που ήταν φτιαγμένο απλώς με αλεύρι και νερό» (σελ. 189).

«-Είναι εύκολο να γίνεις πλούσιος παίρνοντας, αλλά δεν θα γίνεις ποτέ πιο φτωχός δίνοντας», είπε ο ηγούμενος της μονής στα Μετέωρα κι αυτό επηρέασε βαθιά τον επιχειρηματία (σελ. 251).

Και τέλος για τις ίσες αποστάσεις που ακολουθούσε στη δημόσια ζωή και για την αποφυγή του να αναμιχθεί με την πολιτική:

«…δεν ήθελα να ενταχθώ σε καμία από τις δύο πλευρές και να έχω απέναντί μου την άλλη. Δεν άντεχα παραπάνω διχασμό και εκμετάλλευση» (σελ. 183).

«Ήταν ίσως η μόνη φορά στη ζωή μου που επέλεξα τη σιωπή. Όχι γιατί φοβόμουν αλλά γιατί κανείς δεν άκουγε τι έλεγες αν δεν ταυτιζόσουν με τα δικά του πιστεύω» (σελ. 194-195).

Έχοντας τα τελευταία χρόνια βιβλιοπωλείο, μου δίνεται η δυνατότητα να διαβάζω πολλά βιβλία. Έλληνες και ξένους συγγραφείς από πολλά είδη γραφής. Πριν λίγο καιρό, ακολουθώντας τη σελίδα Έλληνα συγγραφέα είδα ότι ο τίτλος του βιβλίου που θα κυκλοφορούσε μου ήταν ιδιαίτερα γνωστός. Σε όλους ήταν αλλά είχα ένα λόγο παραπάνω. "Ακάκιε...μη ξεχάσεις τα μακαρόνια..." έλεγε η διαφήμιση κι όλοι την ξέρουμε και τη γνωρίζουμε. Η επωνυμία που προέρχεται από τα αρχικά ΜΙχαηλίδης-ΚΩνσταντίνης. Ήταν μια φορά κι έναν καιρό κομμάτι της δικής μου οικογένειας. Ήξερα πως δόθηκε για έναν ιερό σκοπό. Γιατί όταν στη ζυγαριά έχεις από τη μια το επάγγελμα κι από την άλλη την οικογένεια, επιλέγεις σοφά. Μέσα από το βιβλίο έμαθα για τη ζωή του ανθρώπου που την ανέλαβε μετά από τους προαναφερθέντες και την έφτασε ως εκεί που την ξέρουμε όλοι. Μέσα από το συγκεκριμένο βιβλίο διάβασα πολλά στοιχεία που δεν γνώριζα. Συγκινήθηκα αφάνταστα και μέσα από τον πρωταγωνιστή είδα τον άνθρωπο και τον έμπορο παλιά κοπής. Δίπλα σε έναν τέτοιο μεγάλωσα και διδάχτηκα λίγη από τη νοοτροπία του σωστού εμπόρου σε ότι αφορά συμπεριφορά, τρόπο σκέψης και συνεργασίας. Ήταν σαν να διάβαζα την ιστορία του ανθρώπου που με μεγάλωσε. Γιατί έτσι πρέπει να πράττουν οι άνθρωποι,όπως ο ΛΜ του βιβλίου όπως ο ΑΚ της δικής μου ζωής.

Συνήθως ένα βιβλίο που μου κεντρίζει το ενδιαφέρον το διαβάζω σε 3-4 το πολύ ημέρες. Τον Ακάκιο τον κράτησα 15 μέρες. Όχι γιατί τον βαριόμουν ή δε με ενδιέφερε αλλά γιατί διάβαζα αργά και προσεχτικά την κάθε σελίδα, να μάθω την ιστορία αλλά και για να το χορτάσω. Μετά από πολλά χρόνια και πολλά-πάρα πολλά βιβλία- ένοιωσα την ανάγκη να σημειώσω στις πρώτες σελίδες εκφράσεις που με άγγιξαν. Κι ήταν πολλές και σοφές.

Ολοκλήρωσα μια υπέροχη ιστορία. Ένα βιβλίο που μπλέκει την πραγματικότητα και τη μυθοπλασία με άριστο τρόπο και με άφησε "γεμάτη" στις τελευταίες του σελίδες. Και πολύ πολύ δακρυσμένη.

Κώστας Κρομμύδας-«Ακάκιε»-εκδόσεις Διόπτρα

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Πέρασαν πενήντα περίπου χρόνια από τότε που πρωτοακούσαμε τη διαφήμιση «Ακάκιε τα μακαρόνια να είναι ΜΙΣΚΟ» στα θερινά σινεμά της πόλης μας, και την περιμέναμε με χαρά για να μιμηθούμε τη φωνή. Δεν θυμάμαι αν μιλούσαμε μετά για την ταινία ή τον συμπαθητικό καλόγερο πάνω στο γαϊδουράκι. Μετά από τόσα χρόνια είδαμε το όνομα Ακάκιε, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, γραμμένο από τον συγγραφέα Κώστα Κρομμύδα, από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Μια πραγματική ιστορία, μια βασανισμένη ζωή του Λευτέρη Μαντζίκα, του ιδιοκτήτη του μεγαλύτερου εργοστασίου ζυμαρικών ΜΙΣΚΟ εκείνων των χρόνων. Η αφετηρία του έγινε από το χωριό Λιγοψά των Ιωαννίνων και κατέληξε με πείσμα και αποφασιστικότητα να διοικεί τη γνωστή βιομηχανία. Με μια χρυσή λίρα στην τσέπη και μια σοφή συμβουλή ξεκίνησε ο νεαρός Λευτέρης από το χωριό του στην Ήπειρο για την Αθήνα. Ονειρεύτηκε να χτίσει και να δημιουργήσει, να χορτάσει την πείνα του σώματος και της ψυχής των ανθρώπων.

Το πρώτο πρόσωπο που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, το καθιστά πιο άμεσο και δυνατό. Δεν ξέρω πραγματικά που βρίσκεται η μυθοπλασία στο βιβλίο και που η πραγματικότητα, αφού η πραγματική ζωή του Μαντζίκα, βρίσκεται στο τέλος του βιβλίου και δεν έχει πολλές διαφορές από αυτό που διάβασα. Είναι συγκινητικό το βιβλίο αλλά ταυτόχρονα και πολύ δυνατό. Με όμορφες εικόνες, με μνήμες, που όσοι ζήσαμε στην ελληνική επαρχία, έρχονται αβίαστα στον νου μας. Κάθε περίοδος της ζωής του ήρωα, είναι ένα μάθημα για τη ζωή.

Γνωρίζει τη Μαρίνα, από το χωριό του και την ερωτεύεται, χωρίς την ανάγκη του προξενητή και την παντρεύεται. Μια γυναίκα που θα τον εμπνεύσει και θα του δώσει δύναμη για τα παρακάτω του βήματα. Ζουν μαζί σε δύσκολες περιόδους για τη χώρα, πόλεμοι, εμφύλιοι, μα με την αγάπη τα καταφέρνουν. Το οξυδερκές και επιχειρηματικό μυαλό του, η τόλμη του, οι συμπτώσεις που απαντά στη ζωή του και τα πρόσωπα που συναντά, στέκονται ως φάροι. Δεν χάνει τις ευκαιρίες, δοκιμάζεται, προσφέρει και αγωνίζεται. Βοηθά δείχνοντας την Ανθρωπιά του. Για τον Μαντζίκα πρώτα πρέπει να είσαι Άνθρωπος. Έτσι μεγάλωσε, έτσι έδρασε, έτσι γέρασε. Δεν υπήρχε στιγμή που το ξέχασε, κι αυτό θα το διαπιστώσουν οι αναγνώστες. Ένα γερό μάθημα αλληλεγγύης και προσφοράς, αγάπης στον συνάνθρωπο. Και πρώτιστα στο χωριό του. Αγωνίστηκε να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, χωρίς να αφήνει τίποτα να του σταθεί εμπόδιο στον δρόμο του. Εργάτης μαζί με τους εργάτες, που θεωρούσε παιδιά του. Η εργατικότητά του γίνεται πάθος και το πάθος του όραμα. Στην πορεία, διαβάζοντας το, μαθαίνουμε πως εμπνεύστηκε τον Ακάκιο, πώς έγιναν οι συνεργασίες, πως ξεπερνούσε τα εμπόδια ώστε να μπουν τα μακαρόνια του αλλά και ο Ακάκιος σε κάθε ελληνικό σπίτι. Δεν ξέχασε ποτέ του από πού ξεκίνησε, κι αυτό είναι ένα μάθημα ζωής σε όλους μας που λιγοψυχούμε εύκολα σήμερα. Το παρελθόν γίνεται μάθημα στο παρόν και στο μέλλον. Γιατί ο Μαντζίκας γνώριζε καλά πώς: «οι ρίζες είναι που κάνουν τα πιο δυνατά δέντρα».

Πόσοι από μας, όσοι το διαβάσαμε, που προλάβαμε εκείνη την εποχή, δεν φέραμε στη μνήμη μας συχνά τις μυρωδιές από τα παντοπωλεία και τους ήχους από τα πανηγύρια;

Το εξώφυλλο με τον σιτοβολώνα πιστεύω πως του ταιριάζει απόλυτα και δίνει τη δύναμη της γης που τόσο απομακρυνθήκαμε από κοντά της. Εμπνέει τον καθένα μας αυτή η ελευθερία του ανθρώπου που παράγει, που δημιουργεί, που αντιστέκεται και το εκλαμβάνω ως ένα μήνυμα του συγγραφέα, για επιστροφή στις ρίζες μας. Ότι και να κάνουμε η γη δεν θα μας προδώσει.

Ήταν πρόκληση για τον συγγραφέα. Και το κατάφερε πολύ όμορφα αφού είχε τόσο αξιόλογο υλικό στα χέρια του. Είναι κρίμα να χάνονται αυτές οι πραγματικές ιστορίες που μπορούν να μεταφέρουν στους αναγνώστες αυτή τη δύναμη της ζωντάνιας των ανθρώπων που μεγαλούργησαν αλλά και που ΄κρύβουν τη λαϊκή σοφία. «Να μην φοβόμαστε το αύριο και να ζούμε την κάθε στιγμή. Οι στιγμές είναι πολύτιμες και μοναδικές»

Ο αναγνώστης νομίζω πως δεν θα καταλάβει ποιοι ήρωες είναι αληθινοί και ποιοι δημιουργήματα της φαντασίας του, αφού έχουν ψυχογραφηθεί όλοι τους τόσο όμορφα και δεν απέχουν από την αλήθεια.

Συγκινητικά είναι τα γράμματα που ανταλλάζει με την αγαπημένη του Μαρίνα από το Αλβανικό Μέτωπο, οι εικόνες της πείνας στη γερμανική κατοχή, τα χρόνια του εμφύλιου όπου γνωρίζουμε τη Φρύνη, όπου το τέλος της είναι συγκλονιστικό και αποτυπώνεται στη μνήμη του ήρωα μας, μας μιλά για τους αυτοαποκαλούμενους πατριώτες, για την αξία της πραγματικής φιλίας, για τα γεγονότα του 55 στην Πόλη, για τις μεγάλες απεργίες που έγιναν στα εργοστάσια, για τα λουκέτα που μπήκαν, για την ανεργία που γιγαντώθηκε στην κρίση. Ψήγματα μηνυμάτων σας καταθέτω, από όλα όσα πίστευε και έπραξε ο Λευτέρης Μαντζίκας, ώστε να σας προκαλέσω να το διαβάσετε:

«Είτε με πόλεμο, είτε με καταστροφή η ζωή πρέπει να συνεχίζεται»

«Πάντα πίστευα πως είναι χρέος του καθενός να επιστρέφει στην κοινωνία, κάτι από αυτά που κερδίζει. Τα όποια κέρδη έχει ένας άνθρωπος ή μια εταιρεία, είναι καλό να τα χαίρονται πολύ κι όχι λίγοι»

Καλοτάξιδο να είναι Κώστα Κρομμύδα το νέο σου βιβλίο και εύχομαι τα μαθήματα ζωής, η λαϊκή σοφία, η τόλμη και η αποφασιστικότητα του Λευτέρη Μαντζίκα, που έκανε το όνειρο πραγματικότητα, το ανέφικτο που το έκανε εφικτό, να γίνουν οι δικοί μας φάροι στο σήμερα.

Έχοντας την τύχη να ανήκω στην ομάδα πρώτης ανάγνωσης του κυρίου Κρομμύδα και έχοντας διαβάσει το νέο του βιβλίο με τίτλο "Ακάκιε" πριν την έκδοσή του, θέλω να σας παρουσιάσω με λίγα λόγια τα όσα ένιωσα διαβάζοντάς το.

Ελάτε να κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στον χωροχρόνο φτάνοντας στο 1916. Η ζέστη και η μυρωδιά της θερισμέμης γης έφτανε στα ρουθούνια μου και, χρειάστηκαν μόνο λίγες στιγμές, για να μπω στον ρυθμό της ζωής των πρωταγωνιστών. Μιας ζωής δύσκολης αλλά συνάμα και όμορφης. Έχω θυθιστεί τις λέξεις του βιβλίου "Ακάκιε" και στα πραγματικά γεγονότα της πορείας ενός ανθρώπου που πολύ θα ήθελα να είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά. Είναι μία ιστορία βασισμένη στη ζωή του Λευτέρη Μάτζικα, του ανθρώπου που απογείωσε μία εταιρεία ζυμαρικών αλλάζοντας για πάντα το μέλλον της Ελληνικής αλλά και παγκόσμιας βιομηχανίας ζυμαρικών. Γεννημένος στη Λιγοψά των Ιωαννίνων, ταξίδεψε για την Αθήνα με εφόδια την πίστη αλλά και το πείσμα του. Μπορεί να μην εξελίχθηκαν όλα όπως τα ονειρεύτηκε, αλλά η ζωή είναι πιο ενδιαφέρουσα με τις εκπλήξεις της...

Τα εμπόδια που συνάντησε πολλά. Η εργατικότητα και η θέλησή του να πετύχει όμως, δικαίωσαν όλες τις στερήσεις που είχε βιώσει ως τότε. Πολέμησε για την πατρίδα του, για την αξιοπρέπεια αλλά και για την εντιμότητά του. Εργάστηκε σκληρά, ρισκάροντας, και παραμέρισε τον φόβο προς το άγνωστο μετατρέποντάς τον σε παραγωγικό καύσιμο που του έδινε δύναμη για να συνεχίσει.

Για τον Λευτέρη, η ηθική αποτελούσε τον σκοπό και όχι το μέσο για την επιτυχία. Γεννήθηκε με το ταλέντο της προσφοράς και της ευεργεσίας και με το όραμά του είχε ως σκοπό να ανοίξει νέους ορίζοντες. Διάλεξε προσεκτικά τους πιο εκλεκτούς συνεργάτες και στάθηκε στα δύσκολα και στα εύκολα σε φίλους αλλά και αγνώστους.

Το μυθιστόρημα "Ακάκιε" μας γεμίζει με εικόνες του περασμένου αιώνα. Μέσα από τις αλησμόνητες σελίδες του θα φυλακίζεται στη μνήμη σας κάτι από τους χρυσούς σιτοβολώνες του Θεσσαλικού κάμπου, την αρχοντιά και την αίγλη της παλιάς Αθήνας και την χαρακτηριστική μυρωδιά των εδωδιμοπωλείων, το έρεβος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα Ηπειρώτικα μοιρολόγια αλλά και τη διάχυτη φιλοξενία που προσφέρουν οι άνθρωποι του τόπου αυτού. Θα συγκινηθείτε όμως και από έναν αγνό, σχεδόν παιδικό, έρωτα που εξελίχθηκε σε βαθιά αγάπη και στήριξη, αλλά και από τις έννοιες της φιλίας και της συντροφικότητας που παίρνουν σάρκα και οστά.

Ο Κώστας Κρομμύδας, με πείσμα να μας προσφέρει ένα ακόμα διαφορετικό ανάγνωσμα, καταφέρνει με υπέρτατη δεξιοτεχνία και τα σταυροβελονιά τα γεγονότα του πρωταγωνιστή του βιβλίου αφηγώντας τα σε πρώτο πρόσωπο. Θαύμασα τη σεμνότητα με την οποία εμπλέκονται τα αληθινά γεγονότα με τις μυθοπλαστικές περιγραφές με αποτέλεσμα να κλείσω το βιβλίο διερωτώμενη, "Τι είναι τελικά αυτό που κάνει τη ζωή, καλή ζωή;".

Παραστατικό ανάγνωσμα, μεστό και με αρτιέπεια, που δίνει μια γοητευτική πρόζα σε χαρακτήρες, καταστάσεις και έννοιες. Είναι βέβαιο πως ο συγγραφέας ξέρει να αφηγείται μια ιστορία με τρόπο που να μην αφήνεις το βιβλίο από τα χέρια σου!

Είχα τη χαρά να διαβάσω το βιβλίο «Ακάκιε» πριν την έκδοση του, αφού ανήκω στην ομάδα πρώτης ανάγνωσης του κυρίου Κρομμύδα. Ξεκίνησα λοιπόν το αναγνωστικό μου ταξίδι απ’ τη Λιγοψα όπου γεννήθηκε ο Λευτέρης Μαντζίκας, πρωταγωνιστής του βιβλίου. Τον είδα να μεγαλώνει, να φεύγει για την Αθήνα γεμάτος όνειρα, θάρρος κι ελπίδα. Να γνωρίζει τον Έρωτα, ατόφιο και πανίσχυρο. Ο πόλεμος προσπάθησε να τους χωρίσει. Ο ίδιος ο άνθρωπος όμως είναι αυτός που ορίζει τη μοίρα του κι όταν η θέληση για ζωή υπερνικά τα πάντα, η μοίρα δεν μπορεί παρά να ακολουθήσει όσα ο άνθρωπος ορίζει! Μέσα από τη νοσταλγική πένα του Κώστα, είδα όνειρα να γίνονται πραγματικότητα. Είδα τη φιλία να γίνεται θεμέλιος λίθος. Μα πάνω απ’ όλα είδα την αγάπη για τον ίδιο τον άνθρωπο να κυριαρχεί μέχρι το τέλος του βιβλίου. Ο Λευτέρης Μαντζίκας, δεν είναι ο ήρωας ενός ακόμη βιβλίου. Είναι η φωνή, πίσω από τις λέξεις που μας προσκαλεί να τον γνωρίσουμε. Είναι η φωνή που μας συμβουλεύει να μην ξεχνάμε από που ξεκινήσαμε και να μη σταματήσουμε ποτέ να είμαστε Άνθρωποι.. Ένα βιβλίο στολισμένο με χρώμα χρυσό, απ’ τα στάχυα των σιτοβολώνων της Ηπείρου..με ήχους από μοιρολόγια.. με γεύσεις.. ένα βιβλίο γεμάτο όνειρα..