Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς συνοψίζει την εκκλησιαστική αγιοπνευματική εμπειρία από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια μέχρι και την εποχή του, δείχνοντας τη σημασία της ενότητας της πίστης και της ζωής στην έκφραση της θεολογίας. Έχοντας ως εγγύηση του θεολογικού λόγου το κατά Χριστόν ζην και τις θείες εμπειρίες που του χάρισε ο Θεός έδωσε μια ολοκληρωμένη και σαφή εικόνα του ανθρώπου τόσο όσο προς τον σκοπό υπάρξεως του, όσο και του τρόπου επιτυχίας του κατά Θεόν ζην.

Ο ενάρετος και κατά Χριστόν βίος είναι τα γνωρίσματα που εκδηλούμενα μέσα στην ιστορική πραγματικότητα, αποτελούν την βάση του ορθώς και αληθώς θεολογείν. Η αγιοπνευματική εμπειρία διαφαίνεται μέσα από τους καρπούς της και γι’ αυτό η θεολογία θεμελιώνεται πάνω στα έργα και στον βίο, πράγματα αληθινά και ασφαλή. Η ταπείνωση και η αγάπη προς το Θεό και τον συνάνθρωπο, αποτελεί και την ασφαλή προϋπόθεση της υποδοχής της Χάρης και της εξ αυτής εκδήλωσης του αληθώς και ασφαλώς θεολογείν. Κάθε άγιος είναι ο αληθής θεολόγος μέσω της εμπειρίας και των δωρεών του Θεού, έχοντας άμεση απορροή στη θεολογία.

Ο αληθινός θεολόγος, ο κατεξοχήν Θεολόγος είναι ο ίδιος ο Λόγος, ο οποίος ενούμενος με τον κάθε άγιο εκδηλώνει και φανερώνει τις ιδιότητες του Θεού και τα αγαθά της Βασιλείας μέσα στο ιστορικό σώμα της Θεολογίας. Αυταπόδεικτη επιβεβαίωση αυτής της ενότητας είναι η εκδηλούμενη ενάρετη ζωή του αγίου, η οποία αναγνωρίζεται ως η φανέρωση της ζωής του Θεού μέσα στον κόσμο.