"Ο κήπος μας στην άκρη της Ερήμου" που μας ταξιδεύει στη Μέση Ανατολή και στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια του μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής εποχής,είναι η κορύφωση μιιας εκπληκτικής " Αλεξανδρινής Τριλογίας". Οι εικόνες της Ανατολής,τα καταιγιστικά ιστορικά γεγονότα και οι ήρωες που ζουν ανατρεπτικά και έντονα μέσα από τις υπαρξιακές τους ανησυχίες,δημιουργουμ μια μοναδική ατμόσφαιρα λίγα χρόνια πριν το τέλος του κοσμοπολιτισμού.Το βιβλίο το προτείνω ανεπιφύλακτα.Ο τρόπος γραφής μαγεύει πραγματικά και καθηλώνει.Θεωρώ ότι αυτή η τριλογία θα είχε τεράστια επιτυχία αν γινόταν ταινία.

Μαρία Μανωλά,θεατρολόγος

Η Μαρώ Κάργα, για μια ακόμη φορά, μας μεταφέρει στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια του μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής περιόδου, όπου η ελληνική παροικία αρχίζει να ξεριζώνεται... Θέλουμε, δε θέλουμε ταυτιζόμαστε με κάποιον από τους ήρωές της και ζούμε κι εμείς ανατρεπτικά μέσα στη δίνη της πολυπολιτισμικής αλεξανδρινής κοινωνίας μακριά από στερεότυπα και υποκρισίες. Δεν πρόκειται απλά και μόνο για ένα μυθιστόρημα που κινείται γύρω από τους άξονες της ιστορίας, αλλά και για ένα εκπληκτικό ψυχογράφημα που μας καθιστά μετόχους στη λύτρωση των ηρώων του....

Μαρώ Κάργα-Ο κήπος μας στην άκρη της ερήμου-εκδόσεις Τόπος

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει». Καβάφης Κωνσταντίνος

Η Μαρώ Κάργα έρχεται με το βιβλίο της «Ο κήπος μας στην άκρη της ερήμου» να συμπληρώσει το ψηφιδωτό του μεγάλου συγγραφικού ταξιδιού της. Μετά τα δυο προηγούμενα βιβλία της, το «Αχγιάτ Ανχάρ» που σημαίνει Ζωές ποτάμια και το «Η Αλεξάνδρεια σε ακολουθεί», πιστεύω πως έχουμε πάρει τη γεύση της ζωής της Ελληνικής παροικίας της Αιγύπτου. Το Οράν, το Αλγέρι, η Βηρυτός, το Κάιρο, το Παρίσι και η γενναιόδωρη Αλεξάνδρεια γίνονται οι τόποι δράσης των ηρώων του μυθιστορήματος. Τα χρόνια που κυλούν σ’ αυτό το βιβλίο σαν νερό, παρ’ όλες τις ατυχίες που συνάντησαν αλλά και τις ευτυχίες που συνάντησαν, αρχίζουν από το 1936 έως το 1961, το καλοκαίρι των εθνικοποιήσεων και του ολοκληρωτικού ξεριζωµού της ελληνικής παροικίας από την Αίγυπτο, δύο αιώνες και πλέον µετά τη δημιουργία της. Οι ήρωες αναπνέουν μέσα από τις σελίδες του. Πολύ καλά δουλεμένοι σαν να τους σκάλισε στο μάρμαρο και τους έδωσε πνοή. Γιατί η συγγραφέας είναι ζωγράφος αλλά και γλύπτρια. Όλες οι Τέχνες λοιπόν, στα δικά μου τα μάτια, φανερώνονται μέσα στα βιβλία της. Δεν μπορώ να πω ποιος μου άρεσε περισσότερο γιατί όλοι κρύβουν στην ψυχή τους όμορφα χαρακτηριστικά. Πλέκονται όλοι τους τόσο αρμονικά σε τούτο το κολάζ. Της αξίζουν τα μπράβο γιατί κατάφερε να «ντύσει» τόσους πολλούς χαρακτήρες αν και είναι τα πρώτα της βιβλία. Δύσκολο τόλμημα.

Τα ιστορικά γεγονότα που συναντάμε μέσα στο βιβλίο, υπάρχουν αναλυτικά στο τέλος του ώστε να έχει μια σφαιρική άποψη ο αναγνώστης κι αυτό είναι στα θετικά γιατί κάποιοι ίσως δεν γνωρίζουν την ιστορία του κράτους που φιλοξένησε τόσες γενιές Ελλήνων. Ο αναγνώστης θα μάθει για την αραβική εξέγερση στην Παλαιστίνη, την κατάληψη της Αβησσυνίας, την ιταλική αποικιοκρατία, τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο όπου ήρωες της λαμβάνουν μέρος, την Αγγλοσαξονική συνθήκη, τις διομολογήσεις και την κατάργησή τους, για την τραγωδία της Λήμνου, το βορειοαφρικανικό μέτωπο του Β’ παγκοσμίου πολέμου, την ανταρσία στις ένοπλες ελληνικές δυνάμεις, στην Αλεξάνδρεια, την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, για τον Α’ Αραβοϊσραηλινό πόλεμο, τη σφαγή της Ισμαηλίας και το Μαύρο Σάββατο, τη Νασερική επανάσταση, την ανατροπή του Ναγκίμπ και τις δίκες της μουσουλμανικής αδελφότητας, την κρίση του Σουέζ, τα χρόνια της αστάθειας για τους Έλληνες της παροικίας, και τις μαζικές εθνικοποιήσεις. Όλα αυτά τα χρόνια η οικογένεια της Νινέτας Σάνδη κυνηγιέται, χάνει περιουσίες, μεταναστεύει, ζει την καθημερινότητά της μέσα από απώλειες αγαπημένων προσώπων. Βιώνει όμως και ανέμελες στιγμές σε μια Αλεξάνδρεια που κρατούσε τα σκήπτρα του Πολιτισμού. Συναντούμε τον Καβάφη, βλέπουμε πως γλεντούσαν οι Έλληνες της παροικίας τις εθνικές γιορτές αλλά κρατούμε και το παράπονο που εκδηλώνεται συχνά προς τη μητέρα πατρίδα.

«Και τα καθάρματα τα κάνει ήρωες ο τόπος, όλους τους δοσίλογους και τους προδότες».

«Ακολουθούμε τις κακοδαιμονίες της Ελλάδας, είμαστε βασιλικοί ή βενιζελικοί, μιλάμε και σκεφτόμαστε Ελληνικά γιατί ενδόμυχα νιώθουμε ξένοι στην Αίγυπτο. Αυτή η χώρα είναι εφήμερη για μας και μια μέρα είτε μόνοι μας, είτε διωγμένοι θα πρέπει να την εγκαταλείψουμε»

Ο αναγνώστης διαβάζοντάς το, νιώθει πως ταξιδεύει νοερά στην ιστορία μιας πόλης, στις μυρωδιές της, στις μνήμες της, σε μια πόλη-θρύλο. Εικόνες της Αλεξάνδρειας που νιώθεις πως ζεις σε παραμύθι. Όπως τις φωνές των παιδιών στα συνοικιακά μιντάν, τις πραμάτειες στο Ατταρίν, τους πλανόδιους πωλητές, τα γεμάτα καφέ της Κορνίς, τα μόνιππα, τα αμαξάκια του έρωτα, γεύεται τη μυρωδιά των μπαχαρικών, του γιασεμιού και της ψημένης ντούρας. Τέλος, μας γνωρίζει την εποχή που η Αίγυπτος αναζητούσε την ταυτότητά της. Που οι άνθρωποί της ήταν ταγμένοι και μοιρασμένοι με τους Αγγλογάλλους, με την αστική διανόηση αλλά και με τους θρησκευτικά φανατισμένους, τους σαλαφιγίν, αλλά και το ιταλικό φασιστικό μοντέλο του Μουσολίνι. Κοιτούμε από την κλειδαρότρυπα τις ερωτικές περιπτύξεις στους οίκους ανοχής της εποχής αλλά και τις αρρώστιες όπως η σύφιλη, όπως και τη ζωή στις κακόφημες συνοικίες, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα κατακλύζουν την πόλη. Από τις φτωχογειτονιές και την απόλυτη ένδεια στις επαύλεις. Στις δεξιώσεις και τις εθνικές επετείους. Όπως τη γιορτή για τα εκατό χρόνια της Ελληνικής παροικίας που μύριζε Ελλάδα, για την αρχαία Αλεξάνδρεια, για τους Πτολεμαίους, τον Μάρκο Αντώνιο, την Κλεοπάτρα και τον Μέγα Αλέξανδρο.

Τον Μάιο του 1967, η Νινέτα Σάνδη, σαραντατετράχρονη πια, επιστρέφει από το Παρίσι στην Αλεξάνδρεια. Εκεί επιδιώκει να πάρει πίσω την έπαυλη των γονιών της, της Ελπινίκης και του Ανδρέα, που «µόνο Αιγύπτιος θα μπορούσε να την ξαναγοράσει, µε την προϋπόθεση ότι δεν θα την πουλούσε σε κανένα µέλος της οικογένειάς της». Αυτός ήταν ο δεσμευτικός όρος που έθεσε ο Αιγύπτιος δικαστής Σαρίτ, όταν η έπαυλη είχε περάσει στην ιδιοκτησία του. Πάνω απ’ όλα, όµως, η Νινέτα ήθελε να βιώσει τον έρωτα µε την ίδια ένταση που την είχε κυριεύσει στη νεότητά της. Να εισπνεύσει τις ευωδιές του αρωματισμένου τσαγιού µε κανέλα και ν’ ανασύρει τις μνήμες της. «Ποτέ κανείς δεν φεύγει από την Αλεξάνδρεια»

Καλοτάξιδο να είναι και το τρίτο βιβλίο σου Μαρώ Κάργα και εύχομαι οι αναγνώστες να ταξιδέψουν μαζί σου! Στην Αλεξάνδρεια που μπορεί να μη τη ζήσαμε αλλά όσοι τα διάβασαν μέθυσαν με τις ομορφιές και τα αρώματα της.

«Ζούμε στην Αίγυπτο, αγαπάμε μια πόλη ξένων, ανήκουμε σε μειονότητες, βρισκόμαστε ανάμεσα σε δυο κόσμους αλλά ακόμη κι εδώ είμαστε παρείσακτοι παρότι Έλληνες».

«Η ζωή στην Αθήνα είναι δύσκολη για µας. Ο τόπος, οι άνθρωποι, όλα... Εδώ χαρακτηριζόμαστε άλλοτε ως «τα φαλιµέντα της Αλεξανδρείας» κι άλλοτε ως «αραπόσποροι. Τελικά η πρώτη και μοναδική πατρίδα µας είναι η Αίγυπτος».