Μαρία Κουγιουμτζή-Νύχτες Πυρετού-Εκδόσεις Καστανιώτη

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Μου φαίνεται πως ο κόσμος είναι ένα παιχνίδι σκάκι, όπου τα πιόνια θυσιάζονται εσαεί για τους ισχυρούς, αλλά με μόνο κερδισμένο τον αόρατο παίκτη»

Η συγγραφέας μέσα από την ηρωίδα της την ανώνυμη ΕΒ, μια νέα γυναίκα, αποκλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο αναμνήσεων, μέσα στον πυρετό της, μας γνωρίζει ένα άλλο κόσμο. Διασχίζουμε με την ηρωίδα τις ζωές των ανθρώπων με τους οποίους ήρθε ή νομίζει ότι ήρθε σε επαφή, θέτοντας τους δικούς της όρους, καθώς τα πάντα λειτουργούν χωρίς κανόνες. Αισθανόμαστε μέσα από το σώμα τους, διαμορφώνουμε τις σκέψεις τους, βλέπουμε πως τα αναποδογυρίζει όλα, πως τα ελευθερώνει εκ μέρους τους, τα αφήνουμε να εκφράσουν τον εαυτό τους μέσα από τον έρωτα του ανθρώπου για τον άνθρωπο και την ασίγαστη δίψα του σεξ. Το Εγώ, το είμαι το Υπάρχω, το Σώμα και προπάντων η Ψυχή εναλλάσσονται στις σελίδες του. «Το Καλό και το Κακό περπατούν πιασμένα χέρι-χέρι χτίζοντας και γκρεμίζοντας διαρκώς τον κόσμο», όπως γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.

«Οι νύχτες πυρετού» με γοήτευσαν, ρούφηξα τις σελίδες του, μη θέλοντας να το αφήσω λεπτό από το χέρι μου. Αν και είναι μεγάλο βιβλίο-540 σελίδες-, η συγγραφέας Μαρία Κουγιουμτζή με τη συγκλονιστική πένα της, από τα διηγήματα που την είχαμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, τόλμησε να ανοίξει την ψυχή της και τα κατάφερε άριστα. Μας ταξίδεψε σε αληθινούς και φανταστικούς τόπους με οδηγό τη σκέψη και τον στοχασμό της. Προσωπικά ήταν ο κατάλληλος χρόνος που ήρθε στα χέρια μου αυτό το ανάγνωσμα. Ο εγκλεισμός, ο εφιάλτης που βιώνει όλος ο πλανήτης, με βοήθησε να κάνω την αυτογνωσία μου, το βύθισμα στην ψυχή που τόσο το έχουμε ανάγκη. Να κολυμπήσω στα σκοτεινά μονοπάτια της και να βγω αλώβητη. Από μας εξαρτάται αν υπερισχύσει το καλό και το κακό, η δημιουργία και η καταστροφή του κόσμου μας. Οι τόσο ζωντανοί χαρακτήρες που δημιούργησε η συγγραφέας με κύκλωσαν με τη ανάσα τους, με προστάτευσαν και με προβλημάτισαν στο να γίνω πιο ανθεκτική. Υπάρχουν πολλοί χαρακτηρισμοί που αναγνώστης μπορεί να δώσει σ’ αυτό μυθιστόρημα γιατί είναι πολυεπίπεδο. Τρυφερό και αισθησιακό αλλά τραχύ και σκληρό όταν απαιτείται από τα γεγονότα της ζωής που βιώνουν οι ήρωες. Βουτηγμένες οι σελίδες μέσα στις μνήμες, στο ανέφικτο, στο σωστό και το λάθος, στον έρωτα και στον θάνατο, στον φασισμό σε όλες τις μορφές του, προσωποποιώντας τον μέσα από τους ήρωες της, με τις αδυναμίες και τα πάθη τους. Με σκέψεις μπολιασμένες πιθανόν από την ίδια τη συγγραφέα θέτουν στο τέλος την αξιοπρέπεια, την αλληλεγγύη ως τα μεγαλύτερα ιδανικά που πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος. Όλοι οι ήρωες κουβαλούν τα παιδικά τραυματικά βιώματα τους, που τους οδηγούν φτάνοντας στην ενηλικίωση τους σε παράξενους δρόμους. Ο Γεδεών προστατεύει την ΕΒ όταν τη χρειάζεται, νιώθει την αγωνία της αλλά η ίδια δεν γνωρίζει την ταυτότητα του. Τι κρύβεται πίσω από αυτό το αλληγορικό όνομα που χρησιμοποίησε η συγγραφέας για να πετύχει τον σκοπό της; Όλοι οι ήρωες ζουν στις παραισθήσεις της ΕΒ, που τους ζωντανεύει, όπως αυτή θέλει. Τους χρησιμοποιεί σαν μαριονέτες με το δικαίωμα της ελευθερίας που της χάρισε η συγγραφέας. Η Συλβί, είναι το άλλο της μισό της ΕΒ όπως φαίνεται μέσα στο βιβλίο. «Όλοι είμαστε σκλάβοι σήμερα, σε λίγο δεν θα έχουμε προσωπική ζωή, θα τρώμε, θα κοιμόμαστε στον χώρο εργασίας. Και το παράλογο είναι πως όσο περισσότερο δουλεύουμε, τόσο πιο γρήγορα ο τόπος γύρω μας καταστρέφεται, ενώ ένας καινούριος αναπτύσσεται αλλά όχι για εμάς». Ο φωτογράφος τη βοηθά να δει τον κόσμο μέσα από τη φωτογραφία, να βρει τι συμβαίνει με τον άνθρωπο και τη σχέση του με τα πράγματα και τα γεγονότα. Γνωρίζουμε τον ταγματάρχη, τον Σάκη που κουβαλά τις δικές του αμαρτίες, τον συγγραφέα και τον επιμελητή του που ενσαρκώνονται στις παραισθήσεις της, τον Μαρκίς, τον Σιμόν, τον Ηρακλή που ήταν το θύμα της αυταρχικής μητέρας του και έγινε θύτης για να δείξει όλο τον φασισμό στους αδύναμους ανθρώπους όπως ήταν άλλωστε κι αυτός. Ο Ηρακλής ήθελε να επιβάλλει στους ανθρώπους γύρω του αυτά που πίστευε αλλά και τον δικό τρόπο ζωής. Τον συνέδεσε η ΕΒ μέσα στον λήθαργο της με τους Γερμανούς Ναζί που όταν οπισθοχώρησαν έκαψαν μέσα στην εκκλησία όλους τους άντρες του χωριού.

Διαβάζοντας το, ένιωσα την ελευθερία της ΕΒ, την ανυπακοή της, την ψυχική της δύναμη και τον ανυπότακτο ερωτισμό της. Η ΕΒ ενώ βρίσκεται σε κώμα, βιώνει τον κόσμο της σεξουαλικής ονειροπόλησης βάζοντας τον ερωτισμό στη θέση του έρωτα. «Κορμί, λέξη ερωτική, με φωλιές ηδονής, κρύπτες ονείρων, με σπασμούς και αναφιλητά νεογέννητου ή ετοιμοθάνατου».

Η αριστοτεχνική γραφή της, με τις μικρές σύντομες και ποιητικές φράσεις, σου κόβουν την ανάσα. Η αγωνία μεγαλώνει συνεχώς για την παρακάτω εξέλιξη της πρωταγωνίστριας αλλά και των άλλων ηρώων. Ρέει γρήγορα ο λόγος και η πλοκή σε συναρπάζει και σε καθηλώνει. Διεισδύεις στις παραισθήσεις της αλλά χαλαρώνεις με τους διαλόγους όπου υπάρχει η Ποίηση, ο στοχασμός, η φιλοσοφία. Δεν απουσιάζουν η επιστήμη και η τεχνητή νοημοσύνη, όπου η συγγραφέας δηλώνει ολοφάνερα την ανησυχία για το μέλλον αυτού του κόσμου, μέσα από τον ήρωα της τον Μιχάλη, που μας αναλύει για τα ανθρωποειδή ρομπότ που έρχονται να μας απειλήσουν. Χωρίς να υπάρχουν άστοχες πολυλογίες που να κουράζουν. Τα θέλουμε στη ζωή μας; Πώς μπορούμε να συμβιώσουμε με τα μηχανήματα που δεν έχουν συναισθήματα και κριτική σκέψη; Πως και γιατί η Μαρία Κουγιουμτζή χωρά τα ονόματα του Καβάφη, του Προυστ, του Ντοστογιέφσκι, του Μπέκετ, του Τόμας Μαν, του Ζολά, του Σαρτρ, του Τζόις, του Κάφκα μέσα στις «Μέρες πυρετού», ο αναγνώστης θα το μάθει στην ανάγνωση του. Καλοτάξιδο κυρία Κουγιουμτζή!

«Το τέλος της ανθρωπότητας πλησιάζει όχι απλώς καταστρέφοντας τον αληθινό πολιτισμό αλλά και τον ίδιο άνθρωπο».

«Γι αυτό το κράτος, το κάθε κράτος, ιερό και βέβηλο ταυτόχρονα, επιμένει Πατρίς Θρησκεία Οικογένεια. Το θέλει για σένα, τα ηνία αυτά να σε συγκροτούν αλλά και να σε συγκρατούν, αλλά κυρίως για τον εαυτό του. Χωρίς αυτά, δεν μπορεί να σε κατέχει, να σε περιορίσει. Χωρίς αυτά είσαι ελεύθερος και γι αυτό επικίνδυνος. Δεν μπορεί να σε εξουσιάσει. Να σε απειλήσει…»