Διαβάζοντας το «Μαύρο καλοκαίρι» μέσα στο καταχείμωνο…

Μετά τις «Μαριονέτες» περιμέναμε την επόμενη περιπέτεια του ντετέκτιβ Ουάσινγκτον Πόου με ανυπομονησία και ο συγγραφέας M.W. Craven, αλλά και οι εκδόσεις Bell φρόντισαν να μας ικανοποιήσουν άμεσα με το «Μαύρο Καλοκαίρι».

Η υπόθεση αυτή τη φορά αφορά ένα διάσημο σεφ που έχει καταδικαστεί για τη δολοφονία της κόρης του, της οποίας το πτώμα δε βρέθηκε ποτέ. Η καταδίκη του βασίστηκε κυρίως στην κατάθεση του ντετέκτιβ Πόου. Το πρόβλημα όμως ξεκινά όταν μια γυναίκα εμφανίζεται σε ένα απομονωμένο αστυνομικό τμήμα δηλώνοντας πως είναι η αγνοούμενη και είναι ζωντανή. Και όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «πώς μπορεί κάποιος να είναι νεκρός και ζωντανός ταυτόχρονα;»

Ιστορία για δυνατούς λύτες, ντετέκτιβ Πόου σε απόγνωση και ένα απολαυστικό βιβλίο στα χέρια μας… Και δεν είναι μόνο η δομή της ιστορίας που το κάνει απολαυστικό, αλλά και οι συνταγές και τα πιάτα που περιγράφονται στις σελίδες του (δεν ήταν λίγες οι φορές που μας άνοιξε η όρεξη κατά την ανάγνωση..)

«Οι ιατροδικαστές έχουν τους πιο κουλ ασθενείς».

Και ν΄αναφέρουμε πόσο επαρκή έρευνα πρέπει να έκανε ο συγγραφέας για θέματα ιατρικής και ιατροδικαστικής, για το τόσο άρτιο αποτέλεσμα.

«Μην αφήνεις το επείγον να παίρνει τη θέση του σημαντικού», για αυτό σπεύσετε άμεσα να το διαβάσετε…

Ο Ουάσιγκτον Πόου μαθαίνει πως η Ελίζαμπεθ Κίτον είναι ζωντανή κι έτσι συνάγεται πως άδικα έβαλε τον πατέρα της στη φυλακή. Επομένως, ο διάσημος σεφ που περίμενε έξι χρόνια τώρα τη δικαίωση, έχει κάθε λόγο να ζητήσει εκδίκηση, μόνο που δε θα ησυχάσει αν δεν καταστρέψει τελείως τη ζωή και την καριέρα του Πόου. Τι έχει σκεφτεί λοιπόν και πώς θα εκτελέσει το σχέδιό του; Θα καταλάβει ο αρχιφύλακας τι παίζεται ή θα καταστραφεί η ζωή του;

Η νέα περιπέτεια του ήρωα που δημιούργησε ο M. W. Craven είναι γεμάτη ένταση και αγωνία, καλά φυλαγμένα μυστικά και ένα αέναο παιχνίδι γάτας και ποντικού ενώ ο χρόνος τελειώνει και ο Πόου κατηγορείται για δολοφονία. Ποιον σκότωσε και γιατί; Είναι αλήθεια αυτό ή συμβαίνει κάτι άλλο, κάτι πιο σκοτεινό και απάνθρωπο; Η ιστορία ξεκινάει με μια ανατρεπτική σκηνή και αμέσως γυρίζουμε 14 μέρες πίσω ώστε να πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή. Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα σκέψη γιατί κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μου για να μάθω τι συνέβη αυτές τις δύο εβδομάδες και πώς φτάσαμε στην πρώτη σκηνή του βιβλίου με το συναρπαστικό cliffhanger.

Το πρώτο κεφάλαιο του μυθιστορήματος μας εισάγει στην υψηλή κουζίνα, την οποία ορκίζομαι να μην τιμήσω ποτέ μου. Μας συστήνει τον ορτολάνο (emberiza hortulana) ή βλάχο στα ελληνικά, ένα γλυκό, όμορφο ωδικό πτηνό που «χρησιμοποιείται ως το βασικό συστατικό στο πιο σαδιστικό πιάτο σε ολόκληρο τον κόσμο», δηλαδή, αφού το πιάσουν με δίχτυ γιατί τα σκάγια το καταστρέφουν, το τυφλώνουν μιας και τρέφεται μόνο νύχτα ώστε σε τέσσερις μήνες να παχύνει και στη συνέχεια… το πνίγουν στο μπράντι ώστε τα πνευμόνια του να γεμίσουν από αυτό και να αποτελέσουν ένα θεσπέσιο φινίρισμα γευσιγνωσίας. Ευτυχώς, αμέσως μετά συνελήφθη ο Ουάσιγκτον Πόου ως ύποπτος για ανθρωποκτονία κι έτσι αγνόησα την ανατριχιαστική αυτή εισαγωγή του βιβλίου. Πού να ήξερα πως στο τέλος με περίμενε κάτι χειρότερο και πιο απάνθρωπο.

Το γοητευτικά αξιοπερίεργο ντουέτο ερευνητών επιστρέφει. Ο Ουάσιγκτον Πόου είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα μετά την τραγική έκβαση μιας υπόθεσης στην οποία ήταν υπεύθυνος και τη χειρίστηκε λάθος, όταν όμως εμφανίστηκε ο Πυρπολητής στο πρώτο βιβλίο της σειράς ο διευθυντής του SCAS (Τομέα Ανάλυσης Σοβαρών Εγκλημάτων, που υπάγεται στην NCA, την Εθνική Υπηρεσία Δίωξης Εγκλήματος) βαν Ζάιλ τον ζήτησε πίσω ως υφιστάμενο της Φλιν. Ο Τομέας είναι πραγματικά ενδιαφέρων, μιας και ο ρόλος του είναι να αναγνωρίζει κατά συρροή βιαστές και δολοφόνους και να παρέχει αναλυτική υποστήριξη σε κάθε αστυνομική υπηρεσία που είχε να ερευνήσει περίπλοκους φόνους δίχως φανερό κίνητρο. Ο Πόου είναι ένας χαρακτήρας που ξεφεύγει αρκετά από τους ντετέκτιβ της σύγχρονης αστυνομικής λογοτεχνίας γιατί έχει και μια σκοτεινή πλευρά που φωτίζεται μέσα από ακραίες πράξεις. Στις «Μαριονέτες» είδαμε πως δεν είναι μόνο ο άνθρωπος που θέλει να αποδώσει δικαιοσύνη αλλά διακατέχεται και από έναν αέναο θυμό. Δεν έδειξε απλά το σήμα του σε μια παρέα από μεθύστακες που ενοχλούσαν την Τίλι αλλά τους προκάλεσε σε καβγά, δεν έκανε σύσταση σε συνάδελφο για το bullying αλλά του επιτέθηκε, επομένως τι πραγματικά ταράζει την ψυχή του; Αυτό το μάθαμε στην πρώτη περιπέτεια, μαζί με το τι συνέβη με τη μητέρα του και γιατί βαφτίστηκε Ουάσιγκτον.

Ένα μεγάλο μυστικό αποκαλύφθηκε, κλονίζοντας τον κόσμο του και δείχνοντάς του πως όλη του η ζωή στηριζόταν σ’ ένα ψέμα. «Από τότε που ανακάλυψε την αλήθεια, ο θυμός και το μίσος του είχαν μεταμορφωθεί σε μια τρομακτική οργή, μια ζωτική ανάγκη για εκδίκηση… Κάτι μέσα του είχε καταρρεύσει» (σελ. 28). Επιπλέον, άλλαξε και η στάση του απέναντι στο γυναικείο φύλο. Πριν μάθει την αλήθεια, η εγκατάλειψη από τη μητέρα του είχε καταστρέψει όλες τις σχέσεις του, γιατί επικεντρωνόταν με εμμονή σε κάθε ψεγάδι της εκάστοτε συντρόφου του μέχρι να συμβεί το αναπόφευκτο. Τώρα όμως που έμαθε πως η μητέρα του είχε θυσιάσει τα πάντα για κείνον, άρχισε και πάλι να θέλει μια γυναικεία παρουσία στη ζωή του. Ταυτόχρονα, μετά την πύρρειο νίκη του στην υπόθεση του Πυρπολητή πέρσυ, οι ρόλοι στον SCAS έχουν αλλάξει: η Στέφανι Φλιν πήρε τα ηνία κι εκείνος επέστρεψε στη θέση του αρχιφύλακα: «Είχε την κατάλληλη αναλογία ανάμεσα σε εξουσία και ευθύνη. Ούτως ή άλλως, ποτέ δεν ένιωθε άνετα στη θέση του επιθεωρητή» (σελ. 29). Με τον ίδιο τρόπο επηρεάστηκαν οι βαθμοί, η συμπεριφορά και ο χαρακτήρας πολλών συναδέλφων του Πόου μετά το πρώτο μυθιστόρημα, αν κι εδώ η ιστορία επικεντρώνεται σε ελάχιστους από αυτούς, ανάμεσά τους όπως πάντα κι ένας τυφλωμένος από εξουσία που θα τινάξει τα πάντα στον αέρα από υπερφίαλο εγωισμό και μόνο.

Από την άλλη, έχουμε την Τίλι (Ματίλντα) Μπράντσο, με τις προβληματικές κοινωνικές δεξιότητες, που έχει μεγαλώσει αποκομμένη από τον κόσμο αλλά με πτυχίο από την Οξφόρδη στα 16 της, που «παίρνει τα πάντα τοις μετρητοίς και πιστεύει όλα όσα της λένε», που πέφτει θύμα συναδελφικού bullying, αλλά είναι τρομερή στον προγραμματισμό των υπολογιστών και στις τεχνολογίες. Αγαπημένη μου κακή της συνήθεια είναι το γεγονός πως λέει πάντα αυτό που σκέφτεται, χωρίς να έχει συναίσθηση πως έτσι ίσως προσβάλλει ή σοκάρει τον συνομιλητή της (κάποια περιστατικά όμως με έκαναν να γελάσω ηχηρά). Η εξήγηση είναι μία: «Και, καθώς τα μαθηματικά ήταν μια επιστήμη με ελάχιστο χώρο για επιλεκτική ερμηνεία, δεν είχε μάθει πώς να εκφράζεται… Τα μαθηματικά εξέφραζαν την αλήθεια, οπότε το ίδιο έκανε κι εκείνη. Δεν της είχε περάσει ποτέ απ’ το μυαλό να κάνει κάτι διαφορετικό» (σελ. 66). Θα μπορούσε να την πει κανείς και αυτιστική, μόνο που πολλές αντιδράσεις της δεν ανήκουν σ’ έναν τέτοιο χαρακτηρισμό. Μάλιστα, η συναναστροφή της με τον Πόου σταδιακά την έχει αλλάξει εσωτερικά και εξωτερικά, της έχει δώσει περισσότερο θάρρος και αυτοπεποίθηση, πλέον αρχίζει να νιώθει φιλικά απέναντί του και γενικότερα να συνειδητοποιεί πώς είναι να έχεις κάποιον να σε νοιάζεται και να σε βοηθάει. Μάλιστα, μετά την υπόθεση του Πυρπολητή έκανε αίτηση για προαγωγή και τώρα έχει υπό την επίβλεψή της ένα ολόκληρο σώμα αναλυτών, τη «Συμμορία Σκούμπι», με ήδη σημαντικές επιτυχίες στο ενεργητικό τους.

Ως προς την πλοκή, η Ελίζαμπεθ Κίτον ήταν η τελευταία μεγάλη υπόθεση του Πόου πριν απομακρυνθεί από την Αστυνομία πέντε χρόνια πριν. Ήταν η κόρη του ιδιοκτήτη ενός σημαντικού για την Κάμπρια εστιατορίου, του Τζάρεντ Κίτον, διάσημου σεφ που έχει μαγειρέψει για πολλές επιφανείς προσωπικότητες, καθώς και για τη Βασίλισσα. Ο Πόου είχε αρκετές υποψίες ώστε να στρέψει την έρευνά του στην προσωπικότητα του πατέρα: «Το προσωπείο του χαρούμενου, παιχνιδιάρη και γοητευτικού σεφ ήταν απλώς μια φενάκη… Όταν έσβηναν οι κάμερες μετατρεπόταν σε έναν αποστασιοποιημένο, ανέκφραστο και χειριστικό άνθρωπο… Ήταν διαβολικός. Απολάμβανε σαδιστικά να προκαλεί πόνο» (σελ. 44). Τελικά κρίθηκε ύποπτος για δολοφονία και καταδικάστηκε σε φυλάκιση, παρ’ όλο που το πτώμα της κόρης του δε βρέθηκε ποτέ. Τώρα, έξι χρόνια αργότερα, μια κοπέλα εμφανίστηκε ως Ελίζαμπεθ Κίτον. Αν αυτό είναι αλήθεια, ο Πόου είναι υπεύθυνος για την επανειλημμένη κακοποίηση της Ελίζαμπεθ και για τις δύσκολες συνθήκες κράτησης ενός αθώου στη φυλακή. Θα καταφέρει να βγάλει άκρη από αυτό το μπέρδεμα; Θα πειστεί για την αλήθεια της Κίτον; Και γιατί η Ελίζαμπεθ εξαφανίστηκε σχεδόν αμέσως μόλις ανέτρεψε τα πάντα άμα τη εμφανίσει της; Ο Πόου φοβάται πως υπάρχει ένα καλά στρωμένο σχέδιο εκδίκησης εναντίον του και η προφάιλερ Τίλι είναι η καλύτερη βοήθεια που θα μπορούσε να έχει. Στο μυθιστόρημα παρακολουθούμε βήμα προς βήμα τις ατράνταχτες αποδείξεις της πραγματικής ταυτότητας της Κίτον και στη συνέχεια μια σειρά από εκπλήξεις που οδηγούν στην ενοχή του Πόου για τη δολοφονία της!

Ένας αγώνας δρόμου ενάντια στη στημένη σύλληψη του αρχιφύλακα είναι το μυθιστόρημα, δηλαδή μια συναρπαστική σειρά από γεγονότα που φωτίζονται λανθασμένα αλλά μια μικρή πληροφορία φέρνει τα μισά στη σωστή οπτική γωνία κι αγωνιούσα για τα άλλα μισά. Ίσως η λύση του βασικότερου προβλήματος πιστοποίησης ταυτότητας να φανεί επιστημονική φαντασία, είμαστε όμως στον 21ο αιώνα και τα πάντα πλέον μπορούν να συμβούν. Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως έχουμε να κάνουμε με τον M. W. Craven, επομένως μη νομίσετε ούτε στιγμή πως το αεροπλάνο της ανάγνωσης θα προσγειωθεί στον διάδρομο που βλέπετε μπροστά σας, μιας και η μεγάλη αποκάλυψη με έπιασε απροετοίμαστο και με έκανε να δώσω συγχαρητήρια στον συγγραφέα για τον σωστό χειρισμό της πλοκής και για τις υπέροχες εκπλήξεις που επιφυλάσσει σε μια ιστορία γεμάτη ενδιαφέρουσες πληροφορίες, ανατροπές και σασπένς. «Μαύρο καλοκαίρι» για τον Πόου, καθόλου μαύρη η εμπειρία της ανάγνωσης αυτού του βιβλίου. Και ξαναλέω, θα το βάζω πολύ ευχαρίστως στα πόδια όποτε βλέπω αστεράτο εστιατόριο και θα παρκάρω στην πρώτη βλαχοταβέρνα που θα συναντώ, όχι εξαιτίας της ατμόσφαιρας που επικρατεί στην κουζίνα του και για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίες αλλά και λόγω των εργαλείων που χρησιμοποιούν εκεί. Όταν φτάσετε στο τέλος, θα καταλάβετε τι εννοώ.