«Έναν προς έναν»: Αυτός ο Carter δε σταματάει πουθενά…

Και πάνω που λες πόσο πιο κομμένη αναπνοή να σου φέρει βιβλίο του, όταν έχεις διαβάσει τα τέσσερα προηγούμενα, ο Chris Carter έρχεται να σε επιβεβαιώσει με το νέο του βιλίο «Έναν προς έναν» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Bell σε μετάφραση Βαγγέλη Γιαννίση.

Αυτή τη φορά οι αστυνομικοί της Δ/νσης Ληστειών & Ανθρωποκτονιών του Λος Άντζελες Ρόμπερτ Χάντερ και Κάρλος Γκαρσία έχουν να αντιμετωπίσουν ένα κατά συρρόην δολοφόνο (οι αγαπημένοι του Carter) που σκοτώνει σε ζωντανή σύνδεση (live) σε ιστοσελίδα του Διαδικτύου και μάλιστα με τη βοήθεια του κοινού: δίνει δυο επιλογές θανάτου στο κοινό και εκείνο ψηφίζει τί προτιμά.

«Πάντα έχουμε μια επιλογή, είτε το θέλουμε, είτε όχι. Και τί συμβαίνει με τις επιλογές άλλων που καταλήγουν ν’ αλλάξουν τη ζωή σου, αλλά όχι και τη δική τους; Πού είναι η επιλογή που έχεις τότε»;

Αρχικά θεωρείται κάποιου είδους αστείο, αλλά όταν αποδεικνύεται ότι πρόκειται για πραγματικές δολοφονίες τότε αρχίζει και ο πονοκέφαλος…

«Τα ριάλιτι είναι τόσο δημοφιλή επειδή είναι σχεδιασμένα ώστε να δίνουν στον κόσμο την ψευδαίσθηση της δύναμης. Της δύναμης να ελέγξουν τί θα συμβεί σε μία δεδομένη κατάσταση. Της δύναμης να επιλέξουν τη μοίρα κάποιου ατόμου, ας πούμε. Και αυτή η δύναμη είναι εθιστική. Γι’ αυτό και ο κόσμος τα βλέπει φανατικά».

Ευφυέστατο και γραμμένο στο ύφος που μάς έχει συνηθίσει ο Carter, πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή, σασπένς, γρήγορο και για ακόμα μία φορά το βιβλίο του ξαφνιάζει με το τέλος του. Αυτό είναι το ένα πράγμα που αγαπάμε στον Carter, το δεύτερο είναι πως τα έργα του έχουν (πάντα με τη λανθάνουσα αντίληψη του δολοφόνου) «ύβριν, τίσιν και κάθαρσιν».

«Πραγματικοί άνθρωποι έβλεπαν πραγματικούς ανθρώπους να πεθαίνουν μπροστά στις οθόνες τους για διασκέδαση. Δε νομίζεις πως όλο αυτό είναι αρρωστημένο, ντετέκτιβ»;

Ένα τηλεφώνημα στον Ρόμπερτ Χάντερ τον παραπέμπει σε μια ιστοσελίδα όπου ένας ημίγυμνος άντρας βρίσκεται δεμένος και παγιδευμένος σ’ ένα δωμάτιο. Ο άγνωστος συνομιλητής αναγκάζει τον ντετέκτιβ να διαλέξει με ποιον τρόπο θα δολοφονηθεί ο αιχμάλωτος. Γιατί διάλεξε τον Χάντερ και πώς βρήκε το προσωπικό του τηλέφωνο; Γιατί επέλεξε να βασανίσει το θύμα; Πώς θα καταφέρει να μετατρέψει την επόμενη δολοφονία σε διαδικτυακό σόου με δυνατότητα ψηφοφορίας από ευρύτερο κοινό; Γιατί του αρέσει να βασανίζει και να σκοτώνει τα θύματά του; Πόσο πολύ εθίζεται όσο περισσότεροι τον παρακολουθούν;

Αυτή είναι η πέμπτη υπόθεση που αναλαμβάνει ο Ρόμπερτ Χάντερ, ένας ιδιοφυής και χαρισματικός άνθρωπος, με υψηλό δείκτη ευφυίας και πολύ καλή γνώση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και ψυχολογίας, μερικούς μήνες μετά την επίλυση των φόνων του «Γλύπτη». Ο Χάντερ, πτυχιούχος Ψυχολογίας και με διδακτορικό στην Ανάλυση Εγκληματικής Συμπεριφοράς και στη Βιοψυχολογία, είδε τη ζωή του να ανατρέπεται οριστικά όταν ο πατέρας του έπεσε θύμα ληστείας από αγνώστους. Η μανία του για εκδίκηση και η αδυναμία των ερευνών να εντοπιστούν οι ένοχοι τον οδήγησαν να καταταγεί στους κόλπους της Αστυνομίας. Η αλματώδης καριέρα του τον ενσωμάτωσε στη Διεύθυνση Ληστειών και Ανθρωποκτονιών.

Από την άλλη, ο συνεργάτης του, Κάρλος Γκαρσία, ήταν ήδη δύο χρόνια ντετέκτιβ όταν επέλεξε να μεταβεί στο Ανθρωποκτονιών. Παντρεμένος με τη γλυκιά Άννα και γιος ομοσπονδιακού πράκτορα, αγνόησε τις προτροπές της μητέρας του, που ήξερε καλά τους κινδύνους και τα προβλήματα από ένα τέτοιο επάγγελμα, και ακολούθησε τα βήματα του ήρωά του, του πατέρα του! Ως προς τη συνεργασία μεταξύ Χάντερ και Γκαρσία έχουμε μια ιδανική εξισορρόπηση, μιας και οι δύο συμμετέχουν στις έρευνες, ακολουθούν παράλληλες ή διαφορετικές άκρες στο δύσκολο κουβάρι που έμπλεξαν και ταυτόχρονα η προσωπική τους ζωή είναι εντελώς αντίθετη: ο ένας ανύπαντρος, αφοσιωμένος στις υποθέσεις του, με τα δικά του ψυχολογικά προβλήματα και ο άλλος παντρεμένος με μια γυναίκα γεμάτη κατανόηση, υπομονή και εγκαρτέρηση. Μόνο που αυτήν τη φορά ο Γκαρσία θα καταλάβει πόσο πολύ επηρεάζει η δουλειά του την οικογενειακή αρμονία και γαλήνη, κάτι που θα τον οδηγήσει σε κάποιες αναθεωρητικές σκέψεις.

Αυτό το ντουέτο αναλαμβάνει μια φριχτή στη σύλληψή της υπόθεση: άγνωστος άντρας ανεβάζει στο internet σκηνές βασανισμού, τις οποίες έχει επιλογή το κοινό να ψηφίσει! Και σε αυτό το βιβλίο έχουμε το γνωστό μοτίβο: θύματα με ευρηματικούς, σοκαριστικούς και ανατριχιαστικούς τρόπους δολοφονίας και βασανισμών, αγώνας δρόμου ενάντια στον χρόνο να βρουν οι ντετέκτιβ τον δολοφόνο πριν σκοτώσει κι άλλους, συναρπαστικές λεπτομέρειες με τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για ταυτοποιήσεις, έρευνα αρχείων κλπ. Η αστυνόμος στην ίδια Διεύθυνση Μπάρμπαρα Μπλέικ, ο Ντένις Μπάξτερ, επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Αστυνομίας του Λος Άντζελες και η Μισέλ Κέλι, επικεφαλής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του FBI, πραγματική ιδιοφυία στη χρήση των υπολογιστών, ικανή να χακάρει σε δευτερόλεπτα διαδικτυακούς σέρβερ και on-line βάσεις δεδομένων, σπεύδουν προς βοήθεια, με τα θύματα και τους θεατές να αυξάνονται γεωμετρικά με κάθε νέα δολοφονία.

Η κεντρική ιδέα των φόνων είναι ευρηματική. Πρόκειται για μια κραυγή αγωνίας ως προς τον βαθμό αλληλεπίδρασης και εθισμού με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι ανατριχιαστικό το πόσο γρήγορα μπορεί να διαδοθεί κάτι όχι απλά διαφορετικό αλλά άρρωστα εθιστικό και στη συνέχεια να ανέβουν τα best of ξανά στα μέσα. Γιατί ο άνθρωπος συμμετέχει σε κάτι που θα οδηγήσει στον θάνατο; Πόσο σημαντικό για τις ζωές μας είναι να γίνει viral κάτι από αυτά που εμείς θα ανεβάσουμε; Με τις ανατριχιαστικές αυτές σκέψεις, ο συγγραφέας δείχνει τον βαθμό χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Μια λεζάντα αποτυπώνει εμμέσως το μήνυμα στον εγκέφαλο κι ο αναγνώστης δε χρειάζεται να διαβάσει το άρθρο ή να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες: η φήμη αρκεί και έχει μεγάλη ισχύ. Κι αυτό σε συνδυασμό με το ότι η κοινωνία σήμερα γουστάρει να καθορίζει τι θα συμβεί στις ζωές των άλλων (δείτε πόσο μεγάλη απήχηση έχει η ψηφοφορία σε παιχνίδια τύπου Big Brother) δίνει άφθονη τροφή στον ψυχοπαθή δολοφόνο και βασανιστή. «Το πρόβλημα είναι ο λόγος που τα ριάλιτι είναι τόσο δημοφιλή και υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία τους στην τηλεόραση. Είναι σχεδιασμένα ώστε να δίνουν στον κόσμο την ψευδαίσθηση της δύναμης. Της δύναμης να ελέγξουν τι θα συμβεί σε μια δεδομένη κατάσταση. Της δύναμης να επιλέξουν τη μοίρα κάποιου ατόμου, ας πούμε. Και αυτή η δύναμη είναι εθιστική» (σελ. 131). Επιπλέον, ο συγγραφέας κατάφερε με απλό τρόπο να μου δείξει πώς γίνεται να ανέβει κάτι στο Διαδίκτυο χωρίς να εντοπιστεί, μέσω διαδικασιών πολύπλοκων μεν, εύληπτων όμως μέσα από το κείμενο.

Ο Chris Carter, με ειδίκευση σπουδών στην εγκληματική συμπεριφορά και μέλος της ομάδας Εγκληματολογικής Ψυχολογίας της Εισαγγελίας της Πολιτείας του Μίσιγκαν, συνεχίζει να μεταφέρει την εμπειρία του και τις απόψεις του στα κείμενά του, χαρίζοντάς μου ξανά μια ανατριχιαστική αληθοφάνεια στις πράξεις και το σκεπτικό ενός δολοφόνου. Πάντως, ο συγγραφέας, που για άλλη μια φορά δείχνει τις γνώσεις του και την εμπειρία του από τον χώρο της εγκληματολογικής ψυχολογίας (χάρη σε αυτόν έμαθα τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός ψυχοπαθούς, τη συμπεριφορά του, τις αντιλήψεις του, τη νοοτροπία του στην παρούσα υπόθεση, καθώς και κάποιες ψυχολογικές προεκτάσεις που δε γίνονται ευρύτερα αντιληπτές σε μια συζήτηση αν δεν είσαι γνώστης επ’ αυτού), δε γράφει επιφανειακά ή με σκοπό να προκαλέσει αλλά ξέρει να τοποθετεί και διακριτικά κοινωνικά μηνύματα στα γραπτά του και να φωτίζει διάφορες και διαφορετικές πλευρές της αμερικανικής κοινωνίας, δημιουργώντας έτσι μια ολοκληρωμένη τοιχογραφία του Λος Άντζελες. A propo, για άλλη μια φορά σηκώνει τα χέρια ψηλά με τον βαθμό παράνοιας που συναντάει κανείς στο υπέροχο και συναρπαστικό κατά τα άλλα αυτό μέρος, στο οποίο και πάλι μας ταξιδεύει με κινηματογραφική ματιά και μας ξεναγεί στα do’s and don’t’s της πόλης. «-Τούτη η πόλη δεν έχει συνείδηση. Δεν έχει έλεος» (σελ. 164).

Οι δολοφονίες είναι ανατριχιαστικές (ειδικά αυτή με τις ταραντούλες μου έφερε ναυτία), το περιβάλλον κλειστοφοβικό και γεμάτο σασπένς ενώ το κίνητρο και η σκέψη που κρύβονται πίσω από τις δολοφονίες και ο συνεκτικός δεσμός μεταξύ των θυμάτων συγκροτούν μια εικόνα απόλυτα λογική, βαθιά ανθρώπινη, που όμως χάνει την αξία της εφόσον ο δολοφόνος προχωράει σε τέτοιες ανούσιες πράξεις. Το δε γεγονός πως η λύση ήρθε σχεδόν ουρανοκατέβατη και τυχαία το προσπέρασα γιατί ο Chris Carter στα κείμενά του δημιουργεί ατμόσφαιρα που σε παρασέρνει και σε φέρνει αντιμέτωπο με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, δείχνοντάς σου πως ο καθένας μπορεί να γίνει θύμα κάποιου. Το «Έναν προς έναν» είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, γεμάτο ωμές περιγραφές, ένταση και σασπένς. Ρεαλισμός, κινηματογραφικοί διάλογοι και απανωτές εναλλαγές σκηνών προσφέρουν ταχύτητα και παλμό κατά την ανάγνωση του κειμένου. Η σειρά με τον Ρόμπερτ Χάντερ θέλει γερά νεύρα και άπλετο φως όσο κρατάει η ανάγνωση.