« Η ανάγκη να μας αγαπούν» Τ.Ράικ Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2020 σελ.104

Ο Βιεννέζος ψυχαναλυτής Τίοντορ Ράικ υπήρξε αγαπημένος μαθητής, συνεργάτης και δια βίου φίλος του Σίγκμουντ Φρόυντ.

Σε αυτό το έργο του, κάνοντας μια σαφή διάκριση ανάμεσα στην επιθυμία να αγαπούμε και στην ανάγκη μας να μας αγαπούν, πραγματεύεται τα θεμελιώδη ζητήματα που προκύπτουν από αυτή την ανάγκη. Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας χαρακτηριστικά παραδείγματα από τις τέχνες, τα γράμματα αλλά και την καθημερινή ζωή απαντά (για την λαχτάρα για αγάπη, την ανάγκη να μας αγαπούν), κυρίως στα εξής ερωτήματα:

Πρόκειται για μια ανάγκη «φυσιολογική»;

Η ερωτομανία είναι μια παθολογική μορφή εκείνης της πρωταρχικής ανάγκης να μας αγαπούν;

Γιατί οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, θέλουν πολύ να τους αγαπούν;

Το ίδιο είναι και στις γυναίκες και στους άντρες να τους αγαπούν ή υπάρχει διαφοροποίηση;

Υπάρχει ελάχιστη και μέγιστη ικανοποίηση της οικουμενικής αγάπης να μας αγαπούν;

Γιατί οι Εβραίοι έχουν την πεποίθηση ότι είναι ο «περιούσιος λαός»;

Πότε αυτή η ανάγκη να μας αγαπούν, προσλαμβάνει παθολογικά χαρακτηριστικά νεύρωσης ή και ψύχωσης;

Τι σχέση έχει με τον ναρκισσισμό, τον μαζοχισμό και την ερωτομανία;

Πώς εκφράζεται στα παιδιά, στους άνδρες, στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους;

Με τι μορφές εμφανίζεται και πώς σχετίζεται με τις ενοχές, το άγχος, το σεξ ή τον έρωτα;

Το να σε αγαπούν και να μην αγαπάς είναι ευλογία;

Η διαρκής και αφύσικη λαχτάρα μας είναι να μας αγαπούν;

Μήπως μαθαίνουμε πώς να αγαπάμε μόνο όταν μας αγαπούν;

Η απαίτηση να μας αγαπούν είναι μεγαλύτερη από όλες τις αλαζονικές διεκδικήσεις;

Ένα παιδί που δεν το έχουν φιλήσει ποτέ, δεν θα φιλήσει κανέναν ποτέ;

Το παιδί που δεν παίρνει αγάπη πεθαίνει και αν δεν πεθάνει ίσως θα ήταν καλύτερα για εκείνο να πέθαινε;

Η προσμονή του επικείμενου θανάτου μετριάζεται από την αγάπη; Αυτό δεν σημαίνει πως ο θάνατος γίνεται πιο εύκολος για τους ασθενείς, σημαίνει όμως πως τον φοβούνται λιγότερο.

Ο μαζοχιστικός χαρακτήρας προσπαθεί να πάρει αγάπη «με κάθε κόστος»;

Υπάρχει Νίκη μέσω της Ήττας;

Υπάρχει μαζοχισμός στους μεγάλους άντρες ;

Υπάρχει νευρωτική επιθυμία για αγάπη ;

Οι γυναίκες έχουν μικρότερη προδιάθεση και ικανότητα να διαπράξουν βίαιες πράξεις σε σύγκριση με τους άντρες ;

Με το να αρνείται την αληθινή του φύση ο άνθρωπος έχει γίνει ένας χρόνιος ηθικός αναρριχητής;

Ο Παράδεισος είναι στόχος εφικτός ;

Ο Τίοντορ Ράικ ήταν ένας από τους τιτάνες της ψυχανάλυσης, ένας πραγματικός δάσκαλος τόσο της θεωρίας όσο και της θεραπευτικής πρακτικής, με κορυφαία συμβολή στην ανάπτυξη και των δύο. Ο Tίοντορ Ράικ σπούδασε Ψυχολογία και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, όπου και εκπόνησε την πρώτη αμιγώς ψυχαναλυτική διδακτορική διατριβή με αντικείμενο το έργο του Φλωμπέρ Οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου. Αγαπημένος μαθητής, συνεργάτης και φίλος του Σίγκμουντ Φρόυντ, υπήρξε αναλυόμενος του Καρλ Άμπραxαμ και διαδέχθηκε τον Όττο Ρανκ στη θέση του Γραμματέα της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της Βιέννης. Μετά από πολυετή παραμονή στο Βερολίνο και στη Χάγη, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου ίδρυσε, το 1948, τη National Psychological Association for Psychoanalysis, η οποία είναι σήμερα ένα από τα πιο γνωστά ψυχαναλυτικά κέντρα έρευνας και εκπαίδευσης. Το ψυχαναλυτικό συγγραφικό του έργο καλύπτει μια ευρεία θεματολογία, από την εγκληματολογία και τη λογοτεχνία μέχρι τη σεξουαλικότητα και τη θρησκεία.

Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς