Μια γυναίκα αυτοκτονεί, αφήνοντας πίσω της ένα σημείωμα με τη λέξη «Αθώος». Ο σύζυγός της, πρόσφυγας από τη Σομαλία, είναι στη φυλακή για τον εκ προμελέτης φόνο μιας έφηβης μαθήτριας και ο γιος της έχει εξαφανιστεί μετά τον θάνατό της. Θα ανοίξει λοιπόν ξανά μια υπόθεση που έχει μπει στο αρχείο εδώ και δώδεκα χρόνια; Ποιος είναι ο μυστηριώδης Αμαρόκ που γαλουχήθηκε σα λύκος από τον παππού του και βρίσκει παρηγορητική ζεστασιά στα σπλάχνα και τα σωθικά των ανθρώπων; Τι συνέβη δώδεκα χρόνια πριν στο σχολείο της νεκρής κοπέλας και πώς θα εκραγεί αυτή η βόμβα τώρα ανάμεσα σε όσους την είχαν γνωρίσει; Πώς θα αλλάξουν οι τωρινές τους σχέσεις;

Το νέο μυθιστόρημα με ήρωα τον Επιθεωρητή Άντερς Οικονομίδη είναι άλλο ένα δυνατό μίγμα αγωνίας και ανατροπών. Η βασική υπόθεση έχει πολλά παρακλάδια, διαρκείς εκπλήξεις και ένα ανατρεπτικότατο τέλος που με άφησε απόλυτα ικανοποιημένο, έστω κι αν η ιστορία έπαιξε με το μυαλό μου, τοποθετώντας μπροστά μου επαρκή στοιχεία, φωτισμένα όμως από διαφορετική οπτική γωνία! Ο συγγραφέας αυτήν τη φορά δε ρίχνει μεγάλο βάρος στις προσωπικές ιστορίες των αστυνομικών, η εξιχνίαση της υπόθεσης όμως δεν είναι στείρα. Μετουσιώνει τις γνώσεις, την πείρα και τις παρατηρήσεις του σε συναρπαστικά κομμάτια γύρω από τις συνήθειες, τη ρουτίνα και τις αντιλήψεις των Σουηδών για την καθημερινή τους ζωή, πώς αυτή αποτυπώνεται από τον δυτικό και κυρίως τον νότιο κόσμο και ποια είναι η πραγματικότητα. Οι αυτοκτονίες, η αστική καθημερινότητα, ο τρόπος εργασίας και διαβίωσης συνδέονται με λεπτομέρειες γύρω από τη θνητότητα του ανθρώπινου σώματος, τις ουσίες και τη χημική σύσταση του κορμιού μας, τον τρόπο που επηρεάζει ο χρόνος το μυαλό, τις αναμνήσεις και τις ελπίδες μας και πάρα πολλά άλλα που μόνο ένα εξασκημένο μάτι και ταυτόχρονα μια καλή πραγματικά πένα μπορεί να αποτυπώσει, να καταγράψει και να εντάξει σε μια αστυνομική, γεμάτη αγωνία και ανατροπές, ιστορία, χωρίς να δείχνει πως το κάνει για να γεμίσει σελίδες. Δε φτάνει δηλαδή η αγωνία για το αν ο επιστάτης είναι αθώος (άρα ποιος είναι ο πραγματικός δολοφόνος; ) ή ένοχος, έχουμε και άφθονα πραγματολογικά και πρωτότυπα στοιχεία που γαντζώνονται σωστά και συμπληρωματικά πάνω στον κορμό της υπόθεσης!

Μέσα από τις αναφορές, τις καταθέσεις και τα πρακτικά της δίκης ξεπηδούν ερωτηματικά, προχειρότητες και ουσιαστικά μια χειραγώγηση του μάρτυρα ενώ ο τότε μικρόκοσμος του σχολείου δέχεται ισχυρές ρωγμές. Ο συγγραφέας ενσκήπτει σ’ ένα περιβάλλον με μαθήματα, μαγκιές, σχολικό εκφοβισμό, ζήλεια και μίσος: «Έφηβοι με σκληρά καβούκια, μέσα στα οποία οι ορμόνες κάνουν πάρτι και βάζουν φωτιά στο σπίτι, ενώ η λογική λείπει μονίμως σε διακοπές» (σελ. 173). Από σελίδα σε σελίδα αρχίζουν να ενώνονται τα κομμάτια που συγκροτούν την περίοδο και τον χώρο τέλεσης του εγκλήματος, βγαίνουν μία προς μία οι μάσκες των συμμαθητών της νεκρής κοπέλας ενώ κάποιοι χαρακτήρες αντιδρούν εντελώς απρόσμενα! Παράλληλα υπάρχει και μια ανατριχιαστική περιγραφή επιβίωσης εν καιρώ πολέμου από τον ίδιο τον Αμαρόκ, όπου σχεδόν μύριζα την καμένη σάρκα, ένιωθα στο πετσί μου τον αγώνα της επιβίωσης είτε για να βρεις τροφή, ρούχα και όπλα είτε για να γλιτώσεις από τις ορδές των πλιατσικολόγων και των ανταρτών. Κι όσο φτάνουμε στο τέλος τόσο πλησιάζουμε στη μεγάλη αποκάλυψη!

Ως προς την αξιόλογη ομάδα που έχει συγκεντρωθεί γύρω από τον Οικονομίδη, συναντάμε και πάλι τη Σέλμα Μοντίν, αρχηγό της αστυνομικής διεύθυνσης της περιφέρειας του Μπερσλάγκεν, τον Κρίστερ Μπγέρλινγκ, καθηγητή ψυχολογίας που τώρα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Έρεμπρο, με εκπαίδευση στο FBI και ειδίκευση στους κατά συρροή δολοφόνους, τον αρχιφύλακα Σεμπάστιαν Χολμ και την επιθεωρήτρια Άριελ Ριβέρα. Ο Κρίστερ Μπγέρλινγκ είναι και πάλι το επιστημονικό υπόβαθρο που απαιτείται για μια όσο το δυνατόν καλύτερη αναγνώριση των κινήτρων και του προφίλ του δράστη. Χάρη σε αυτόν τον ταλαντούχο επιστήμονα έμαθα τι σημαίνει πικεριστής (είναι ο σεξουαλικός σαδιστής που ικανοποιείται όταν μαχαιρώνει τα θύματά του, κάνοντας αυτήν την επίθεση ένα είδος βιασμού) ενώ οι απόψεις του Κρίστερ είναι ωμές και ρεαλιστικές: «Σκοτώνοντας μιας γυναίκα, ο δράστης από τη μια τη διώχνει, αφαιρώντας τη ζωή της, απ’ την άλλη την πλησιάζει μέσω της διείσδυσης, η οποία μπορεί να μεταφράζεται και σε πικερισμό» (σελ. 160). Ο Σεμπάστιαν Χολμ δεν έχει τόσο έντονη ρατσιστική στάση και συμπεριφορά όσο στο προηγούμενο βιβλίο της σειράς («Η σκιά») και για άλλη μια φορά οι σκηνές με τη μητέρα του που πάσχει από αλτσχάιμερ ξεχειλίζουν από ανθρωπιά. Η Άριελ Ριβέρα είναι μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, της οποίας ο τρόπος σκέψης και η εμφάνιση είναι αρκετά πρωτότυπα: «Ο θάνατος και η απώλεια δεν ήταν άγνωστα στην επιθεωρήτρια και είχε φροντίσει να μετατρέψει το σώμα της σε ένα μνημείο αναμνήσεων μέσα από τα πολυάριθμα τατουάζ με τα οποία το είχε στιγματίσει» (σελ. 45). Χαράζει τα ονόματα των θυμάτων για τα οποία απέδωσε δικαιοσύνη, έχει τατουάζ στην κοιλιά της για να θυμάται την κακοποίηση του πρώην συζύγου της που της στέρησε αμετάκλητα κάτι και πολλά άλλα!

Ο Βαγγέλης Γιαννίσης δεν ξεχνάει να ομορφύνει το κείμενό του με ενδιαφέρουσες παρομοιώσεις και μεταφορές: «Ο θυμωμένος ουρανός είχε κρυφτεί πίσω από βαμβακερά σύννεφα που επέμεναν σαν πεισματικοί έφηβοι να κρατήσουν μέσα τους ό,τι κουβαλούσαν» (σελ. 27). «Η γνώριμη οσμή ήταν παρούσα στα σπίτια όπου κυριαρχούσε η δυστυχία και η χαρά είχε πεταχτεί από το παράθυρο και αργοπέθαινε στην άσφαλτο, έξω» (σελ. 164). Κι έγραψε με ένα διακριτικό, χαριτωμένο, υποδόριο δείγμα χιούμορ κάτι που ενισχύει την απόφασή μου να ενσκήπτω κι εγώ στην ανάλυση του συνόλου του κειμένου κι όχι μόνο στον τρόπο επίλυσης της υπόθεσης: «-Και οι ήρωες των βιβλίων έχουν ζωή και μάλιστα ξέχωρη της υπόθεσης. Η υπόθεση δεν είναι η ζωή τους. Αν με ρωτάς εμένα, ως αναγνώστη, μου αρέσουν αυτές οι σκηνές. Με πείθουν ότι οι ήρωες δεν είναι χάρτινοι» (σελ. 188). Διατυπώνει κι ένα αισιόδοξο μήνυμα: «Η Βικτόρια Αλγκρέν συχνά παρομοίαζε τις Δευτέρες με τα ρολά κανέλας, ήταν απογοητευτικά άνοστες. Πάντα. Αυτή η απογοήτευση με την οποία η ύπαρξή τους ήταν συνυφασμένη, ωστόσο, αποτελούσε μια σταθερά» (σελ. 312). Τέλος, πρόσεξα και μια ενδιαφέρουσα άποψη για τους στερεοτυπικούς χαρακτήρες αστυνομικών στα βιβλία: «Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος να κοιτάζει περισσότερο το αύριο… Αν δεν το έκανε, θα κατέρρεε κάτω απ’ το ασήκωτο βάρος της πραγματικότητας… Οι αστυνομικοί δεν κοιτάζουν μπροστά αλλά πίσω, προσπαθώντας να βρουν το μονοπάτι που συνδέει δύο κουκίδες: μία στο παρελθόν και μία στο παρόν. Ίσως αυτή η σκόπιμη ανωμαλία στη φύση τους οδήγησε στη δημιουργία του στερεότυπου του απροσάρμοστου, αλκοολικού μπάτσου, το οποίο έβλεπε να αναπαράγεται ξανά και ξανά στις σελίδες των βιβλίων που διάβαζε» (σελ. 327).

Το «Αμαρόκ» είναι μια έξυπνα διατυπωμένη επίλυση υπόθεσης που είχε μπει στο αρχείο πριν δώδεκα χρόνια, η οποία εξιχνιάζεται με συναρπαστικό κι ανατρεπτικό τρόπο ενώ τα επιμέρους κομμάτια της φωτίζουν αποσπάσματα της κοινωνίας της Σουηδίας, καταγράφουν ρεαλιστικά και τεκμηριωμένα γνωρίσματα της εφηβείας και της διαστροφής του ανθρώπινου μυαλού και συγκροτούν μια κλιμακούμενη πλοκή που με άφησε με κομμένη ανάσα ως το λυτρωτικό και αναπάντεχο τέλος!