Μεταψυχολογία ονόμασε ο Φρόυντ την περιγραφή της ψυχικής διαδικασίας βάσει τοπικών, δυναμικών και οικονομικών σχημάτων. Αυτά είναι εποπτικά, θα λέγαμε, μέσα, ρητορικές συμβάσεις, που βοηθούν να παρασταθεί, να αναδειχθεί, να «ομιληθεί» ό,τι εξ ορισμού ήταν εκείνη την εποχή, και εξακολουθεί να είναι, σχεδόν ασύλληπτο, αδιανόητο και αδιατύπωτο, δηλαδή ο ανθρώπινος ψυχισμός και οι διεργασίες του, πολλώ μάλλον όταν αυτές είναι ασυνείδητες.

Έτσι, τα "Δοκίμια μεταψυχολογίας" επιχειρούν να θεμελιώσουν και να αποσαφηνίσουν σ\' ένα γενικότερο θεωρητικό και αναστοχαστικό επίπεδο τις βασικές έννοιες πάνω στις οποίες στηρίζεται η έρευνα και η θεραπευτική πρακτική του πατέρα της ψυχανάλυσης, πράγμα που μαρτυρεί τη βαθιά φιλοσοφική του φύση. Τέτοιες έννοιες είναι η ενόρμηση, το ασυνείδητο, η απώθηση, το όνειρο υπό το πρίσμα των μεταψυχολογικών σχημάτων, το πένθος και η μελαγχολία.