Γκασμέντ Καπλάνι-Η τελευταία σελίδα-Εκδόσεις Επίκεντρο

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Μέσα από τις 177 σελίδες του νέου βιβλίου του ο συγγραφέας μας συστήνει τον ήρωα του τον Μέλσι που τον βάφτισε ο πατέρας του με τα αρχικά των Μαρξ- Ένγκελς-Λένιν-Στάλιν. Μετανάστης ο Μέλσι όπως ο κρυπτοεβραίος πατέρας του, μας διηγείται μέσα από το καφετί τετράδιο που βρήκε τις είκοσι δυο ημέρες που περίμενε τη σωρό του από τη Σαγκάη, τη ζωή του πατέρα του, άγνωστη σ’ αυτόν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όλα αρχίζουν από τη μέρα που γύρισε στην Αλβανία κι έμαθε για τον θάνατο του πατέρα του στη Σαγκάη. Τα ερωτηματικά του πολλά για το πώς βρέθηκε στην Κίνα και ποιες οι σχέσεις του με τη χώρα. Μέσα από το βιβλίο ξεδιπλώνεται η ιστορία της χώρας όπου γεννήθηκε, η ζωή των πολιτών επί Εμβέρ Χότζα αλλά και για την Ελλάδα. Για τις περιπέτειες που έζησε σ’ αυτήν. Μπαίνοντας στη μηχανή του χρόνου γνωρίζουμε τη σκληρή ζωή στην κομμουνιστική Αλβανία, αλλά και στην Κίνα του Μάο αλλά και στην Ελλάδα της κρίσης. Αλλά μας γυρνά και πίσω στο 1943, στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής και αυτά που τράβηξαν οι Εβραίοι της πόλης ώστε να γλιτώσουν. Εκεί συνειδητοποιεί ότι και ο πατέρας του ήταν πρόσφυγας στην Αλβανία, κυνηγημένος από τους Γερμανούς. Ομολογώ ότι τα κεφάλαια που περιγράφει την Θεσσαλονίκη των Εβραίων αλλά και για την Αλβανία του Χότζα μου άρεσαν πιο πολύ γιατί γνώρισα και άγνωστα γεγονότα. Θα μελαγχολήσει τους αναγνώστες, αλλά η αστυνομική δράση θα τους επαναφέρει. Οι χαρακτήρες άλλοτε θα τον θυμώσουν κι άλλοτε θα τους συμπονέσει. Ταλαιπωρημένοι άνθρωποι στον ρου της ιστορίας.

Σε κάποια σημεία ενώ το βιβλίο έχει μυθοπλασία, εντόπισα βιογραφικά στοιχεία του ίδιου του συγγραφέα αφού γνωρίζουμε ότι τρία χρόνια περίμενε να κερδίσει την Ελληνική υπηκοότητα αλλά τελικά δεν του την έδωσαν εκφράζοντας φανερά το κατηγορώ του. Πόση μαεστρία μπορεί να έχει ένας συγγραφέας για να μπορεί να χωρέσει τόση μεγάλη ιστορία σε 177 σελίδες; Πιστεύω αρκετή. Ο Καπλάνι γράφει με τη ματιά του μετανάστη, τα συναισθήματα που μπορεί να έχει ένας ξένος στη χώρα μας και είναι δύσκολο να τα συμπυκνώσει σε τόσες σελίδες. Διαβάζοντας το διαπίστωσα πως είναι ένα βιβλίο που προβληματίζει τον αναγνώστη και του δημιουργεί σκέψεις σχετικά με την εθνική μας ταυτότητα και τη γλώσσα. Καλοτάξιδο να είναι κι ας προβληματίσει κι εσάς, όσο κι αν διαφωνείτε. Άλλωστε ένα βιβλίο ανοίγει την όποια σκέψη και δεν τη φυλακίζει.

«Οι άνθρωποι καταπιεσμένοι τόσα χρόνια από τον φόβο των πανταχού παρόντων χαφιέδων, παραμιλούσαν, μεταξύ τους και μόνοι τους»