Νίκολας Χόμιτς -Το μυστικό της σαρκοφάγου - Εκδόσεις Πνοή

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Το μυστικό της σαρκοφάγου» του Νίκολας Χόμιτς, είναι το πρώτο μεταφρασμένο μυθιστόρημα των Εκδόσεων Πνοή. Και η αρχή έγινε από την Ουκρανία. Άγνωστη λογοτεχνικά, σε μένα τουλάχιστον, με τράβηξε το ενδιαφέρον για να μάθω κάτι παραπάνω αλλά και να γνωρίσω ένα άλλο λογοτεχνικό κόσμο. Το τόλμησε η Πνοή και μπράβο της. Τι μπορούμε όμως να μάθουμε σε ένα βιβλίο 471 σελίδων για τη μακραίωνη ιστορία της Ουκρανίας;

Ο Χόμιτς ξετυλίγει το κουβάρι από τον 11ο αιώνα μέχρι τον 20ο Καθαρά ιστορικό το βιβλίο με λίγες μυθιστορηματικές πινελιές που δημιουργούν αγωνία μπλεγμένη με δράση για να γίνει προσιτό και ευκολοανάγνωστο σε κάθε αναγνώστη που αναζητά κάτι νέο στις αναγνώσεις του.

Μεταφρασμένο από τη μεταφράστρια κυρία Οκσάνα Τερεσένκο, που είναι η γλώσσα της και γνωρίζει τη κουλτούρα της ώστε να το αποδώσει με τον καλύτερο τρόπο. Πολιτική, θρησκεία, κοινωνία και ιστορία. Σ’ αυτά στάθηκα περισσότερο. Η γλώσσα βατή, προσεγμένο, με ωραίους δομημένους τους σύγχρονους ήρωες που περνούν μηνύματα και μας γνωρίζουν το σύγχρονο Κίεβο δίνοντας εικόνες και όμορφες περιγραφές..

Στις περισσότερες σελίδες του βιβλίου συναντούμε ονόματα, ημερομηνίες κι ένα άγνωστο κόσμο που το κάνει πολύ πιο ενδιαφέρον. Πώς τα καταφέρνουν οι τέσσερεις φίλοι, ο Όλαφ, ο Όλεγκ, η Ειρήνη και η Όλγα, να ανακαλύψουν τη σαρκοφάγο του Γιαροσλάβ του Σοφού, του Μεγάλου Πρίγκιπα του Κιέβου από το κράτος των Ρους; Πώς λύνουν το μυστήριο αλλά και ποιες είναι οι συνέπειες, τα εμπόδια που αντικρίζουν και αγνοούν; Πώς το Βυζάντιο, η Εκκλησία, έχουν τον καθοριστικό ρόλο στη πολιτική της χώρας; Τι μάχες δόθηκαν για την ανεξαρτησία της χώρας, πόσο πολύ επηρέασε ο κομμουνισμός της σοβιετικής Ένωσης και ο Στάλιν στον «εθνικισμό» της σημερινής Ουκρανίας; Τι συνδέει τον Μεγάλο Πρίγκιπα με την Άννα την Πορφυρογέννητη και τον Στάλιν; Και τελικά, πού βρίσκονται τα λείψανα του ηγέτη των Ρους του Κιέβου;

Ένα βαθιά θρησκευόμενο κράτος η Ουκρανία, με πολλές εκκλησίες και μοναστήρια, η απαγόρευση της θρησκείας από το κομμουνιστικό κράτος, ήταν ο σπινθήρας που σιγόκαιγε και ήθελε να απλωθεί σε λάβα. Η Ορθόδοξη εκκλησία, το Βατικανό, οι προστριβές μεταξύ τους, απλώνονται σε όλο σχεδόν το μυθιστόρημα. Αλλά υπήρχε απαγόρευση και της γλώσσας από τα σχολεία. «Ενώ στη Σοβιετική Ένωση κατέστειλαν την εθνική αυτογνωσία και τα μικρότερα βλαστάρια της με την ιδέα του διεθνισμού, στη Πολωνία από την άλλη πλευρά, σε κρατικό επίπεδο διεξαγόταν μια βίαιη πολωνοποίηση και καταστολή του εθνικού αισθήματος του ουκρανικού πληθυσμού». Μιλά για τον εθνικισμό και τον πατριωτισμό, για τον ναζισμό και τον σωβινισμό ξεχωρίζοντας τις μεταξύ τους έννοιες, Ακόμη για την Ουκρανική αυτοκέφαλη εκκλησία που είναι η φωλιά του εθνικισμού και για τα πολιτικά παιχνίδια που διαδραματίστηκαν. «Στη πραγματικότητα δεν είναι η γλώσσα που χωρίζει τους ανθρώπους αλλά οι θρησκείες», κι αυτό είναι σε όλους γνωστό κι ας μη το παραδέχονται οι αυτουργοί. Ποιοι ξεκίνησαν αλήθεια τους μεγαλύτερους πολέμους;

Μαθαίνουμε τη δράση της Οργάνωσης Ουκρανικών Εθνικιστών, τις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, το τι συνέβη πριν και μετά της Ουκρανικής Δημοκρατίας. Το παιχνίδι των Γερμανών και η απήχηση τους στη κυριαρχία του λαού. Δεν ήταν τυχαία η πρωτιά των ακροδεξιάς στις τελευταίες εκλογές της χώρας, αν κάποιος γνωρίζει όλη την ιστορία τους.

Υπάρχουν όμως παράγραφοι που περνούν το μήνυμα της μη μισαλλοδοξίας, του σεβασμού στον πλησίον χωρίς εθνικιστικές εξάρσεις αλλά και άγνωστα στοιχεία για τον Στάλιν και τη ρωσική επιβολή. Πρέπει ο αναγνώστης να είναι συγκεντρωμένος στο βιβλίο ώστε να μπορέσει να παρακολουθήσει βήμα-βήμα όλη την ιστορία του.

«Και τι με νοιάζει ποιος είστε και ποια θρησκεία πρεσβεύετε,τι χρώμα έχει το δέρμα σας ή ποιος είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός; Οποιαδήποτε μορφή μισαλλοδοξίας είναι ξένη για μένα και δεν έχει σημασία με ποια σάλτσα σερβίρεται!»

Μου άρεσε, είναι καλό να το διαβάσετε! Αρκεί να είστε υποψιασμένοι αναγνώστες και δεκτικοί σε άλλες απόψεις, αντίθετες ίσως από τις δικές σας. Για να έχετε μια σφαιρική εικόνα. Θα σας προβληματίσει και ίσως αναθεωρήσετε τις απόψεις σας. Πάντα πρέπει να γνωρίζουμε και τις δυο πλευρές ώστε να κατασταλάξουμε στη δική μας καθαρή άποψη. Η ιστορία ενός λαού μπορεί να εξηγήσει στους νεότερους αναγνώστες -μελετητές για τα νέα πράγματα που κυριαρχούν στη χώρα όπου εκτυλίσσεται το βιβλίο. Όσο για το αν βρουν τη σαρκοφάγο,θα το ανακαλύψετε μόνοι σας!

Καλοτάξιδο να είναι Πνοή και Νίκολας Χόμιτς!