Τα περισσότερα κείμενα αυτού του βιβλίου συζητούν μια σκοτεινή πλευρά των τριών μονοθεϊσμών, εκείνη που αφορά τη μεταξύ τους σχέση, η οποία είχε για κύριο γνώρισμά της τη μισαλλοδοξία και σφραγίστηκε συχνά από το χυμένοαίμα, και ας αναγνωρίζουν και οι τρεις ως κοινό πατέρα της πίστης τους τον Αβραάμ. Το πρότυπο αυτού του μίσους είναι ο χριστιανικός αντιιουδαϊσμός. Εχθρότητα, συχνά μάλιστα σφοδρότερη, χώρισε και τους πιστούς της ίδιας θρησκείας μεταξύ τους: η Ευρώπη έχει πικρή πείρα αυτής της εχθρότητας με τους ομολογιακούς θρησκευτικούς πολέμους του 16ου αιώνα και σήμερα είμαστε μάρτυρες αιματηρής εχθρότητας στο εσωτερικό του Ισλάμ. Γίνεται ωστόσο λόγος στις σελίδες του βιβλίου και για ορισμένες φωτεινές περιπτώσεις ανθρώπων, χριστιανών περισσότερο, που άφησαν πίσω τους αιώνες μισαλλοδοξίας και έζησαν και πέθαναν για έναν κόσμο φιλοξενίας και ελευθερίας. Την ειρηνική συνύπαρξη των πιστών των διαφόρων θρησκειών, την οποία δεν μπόρεσαν να την εγγυηθούν οι ίδιες, την εγγυάται το δημοκρατικό, ουδετερόθρησκο κράτος, γι’ αυτό θα έπρεπε και οι ίδιες οι θρησκείες να το υπερασπίζονται παντού και χωρίς εξαιρέσεις.


Εκδοτικό σημείωμα:
Τα κείμενα δημοσιεύονται εδώ χωρίς ουσιώδεις αλλαγές από την πρώτη δημοσίευσή τους. Φράσεις που είχα περικόψει, όσον αφορά τα κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφ. Η Καθημερινή, για να μην ξεπερνούν αυτά τον ορισμένο αριθμό λέξεων, τις επαναφέρω. Ορισμένες απαραίτητες για την κατανόησητων κειμώνων προσθήκες σημειώνονται εντός αγκυλών. Δεν ήταν, τέλος, εύκολο να απαλειφθούν όλες οι επαναλήψεις από κείμενο σε κείμενο.