Ο Άρθουρ Κάλγκαρι είχε πάρει στο αμάξι του τον Τζακ Αρτζάιλ την ημέρα του φόνου της μητέρας του, Ρέιτσελ Αρτζάιλ, όμως ένα ταξίδι του στο εξωτερικό δεν κατέστη δυνατό να τον εντοπίσει η αστυνομία που δεν είχε πειστεί για το άλλοθι του νεαρού. Ο Τζακ φυλακίστηκε και πέθανε από πνευμονία. Ο Κάλγκαρι επιστρέφει στην Αγγλία κι όταν μαθαίνει τα γεγονότα επισκέπτεται την οικογένεια για να στηρίξει τον Τζακ, διαπιστώνει όμως πως δεν είναι ευπρόσδεκτος. Ποιος σκότωσε τη Ρέιτσελ και παγίδεψε τον γιο της; Τι συμβαίνει με τους Αρτζάιλ και ποιο μυστικό κρύβουν που δεν πρέπει να φανερωθεί; Ως πού μπορεί να φτάσει κάποιος για την τιμή και το όνομα της οικογένειας;

Η Ρέιτσελ και ο Λίο Αρτζάιλ υιοθέτησαν πέντε παιδιά, τη Μέρι (παντρεμένη με τον παρατηρητικό και κρυψίνου Φίλιπ Ντουράντ, πιστή και υπάκουη αλλά εγωίστρια), τον άνθρωπο της δράσης που παγιδεύτηκε μετά την υιοθεσία του σ’ ένα νεκρό μέρος Μάικλ, την ανασφαλή και ανισόρροπη Έστερ, την ήρεμη μιγάδα Κριστίνα και τον με εγκληματικές τάσεις Τζάκο (που ήταν παντρεμένος με τη Μορίν Κλεγκ). Η Ρέιτσελ αγκάλιασε και αγάπησε αυτά τα παιδιά, παίρνοντάς τα νομότυπα από τις οικογένειές τους με αφορμή τους βομβαρδισμούς του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Τους έδωσε τα πάντα, τους έστησε δικές τους ζωές με ελάχιστα περιθώρια επιβίωσης και ένιωθε γεμάτη και ευτυχισμένη. Ήταν όμως πραγματικά έτσι; Γιατί μιλάμε για πέντε ανθρώπους με άγνωστο παρελθόν και εντελώς διαφορετικές εμπειρίες και πρώτες εικόνες από τη ζωή. Μήπως κάποιοι δε θέλανε αυτήν την τρυφηλότητα; Μήπως σε κάποιους έλειπε η οικογένειά τους, όσο προβληματική κι αν ήταν; Ποιος μπορεί να έφτασε λοιπόν στο έγκλημα και γιατί παγίδεψε τον ιδανικό αποδιοπομπαίο τράγο, έναν προβληματικό νέο με τάση προς το έγκλημα; Γιατί λοιπόν η ξαφνική εμφάνιση του Άρθουρ Κάλγκαρι αλλάζει τα δεδομένα;

Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πειραματικά κείμενα της Agatha Christie. «Είναι από τα έργα που σηματοδοτούν μια αλλαγή στο στυλ της Κρίστι, καθώς σε αυτό την απασχολούν περισσότερο η ψυχολογική εμβάθυνση, ο διάλογος, ο ρόλος της μνήμης και ο τρόπος που ο καθένας συλλαμβάνει την πραγματικότητα διαφορετικά» λέει το προλογικό σημείωμα. Η μεν δράση είναι σχεδόν ανύπαρκτη και δίνει τα ηνία σε διαλόγους, συζητήσεις, ανακρίσεις, παγίδες, εξαπατήσεις, παιχνίδια του μυαλού, τα δε γεγονότα της βραδιάς του φόνου αναλύονται πολλές φορές και από διαφορετικές οπτικές γωνίες μέσω είτε των νέων ανακρίσεων του Επιθεωρητή Χιούις είτε των ερωτήσεων του Κάλγκαρι είτε των μελών της οικογένειας μεταξύ τους είτε των «πρακτικών» που κρατά ο Φίλι Ντουράντ κι όμως το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο λόγω της συναρπαστικής γραφής και της διεισδυτικότητας σε τόσους διαφορετικούς χαρακτήρες. Παρ’ όλ’ αυτά μέσα από τη σχετικά στατική αυτή αφήγηση ξεπηδάνε ενδιαφέροντα θέματα και συναισθήματα, όπως η δύσκολη και περίεργη θέση του να μην ανήκεις εκεί που είσαι, δηλαδή να αισθάνεσαι κομμάτι ενός συνόλου από το οποίο σε απέσπασαν με τη βία, όπως ο βαθμός μητρικής αφοσίωσης και πώς επηρεάζει αυτός τις ευαίσθητες οικογενειακές ισορροπίες (ήδη ο Λίο Αρτζάιλ είναι ένας άντρας και σύζυγος που έχει μπει στην άκρη χωρίς να το διαλέξει ο ίδιος, αφού η Ρέιτσελ αφοσιώθηκε πλήρως στα παιδιά που επέλεξε) και πολλά άλλα. Φυσικά όσο πλησιάζουμε προς το τέλος γίνονται κάποια αναπάντεχα γεγονότα που ανεβάζουν την ένταση ενώ ο Κάλγκαρι, σαν άλλος Ηρακλής Πουαρό, συγκεντρώνει γύρω του τους υπόπτους για να αποκαλύψει την αλήθεια.

«Η δοκιμασία της αθωότητας» κυκλοφόρησε σε Αμερική και Αγγλία το 1958 και στα ελληνικά υπήρξαν πολλές εκδόσεις του μυθιστορήματος ώσπου κυκλοφόρησε από το Λυχνάρι με τον ίδιο τίτλο και σήμερα (2019) επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μεγαλύτερο σχήμα, με προλογικό σημείωμα και με νέα μετάφραση (του Γιώργου Μπαρουξή). Ως προς το εξώφυλλο ακολουθούν την έκδοση Harper Collins (1993) ενώ έχουν ανακοινώσει πως στόχος τους είναι να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά όλα τα αστυνομικά έργα της Agatha Christie.