Χρύσα Νικολάκη με εικονογράφηση Αλεξίας Κωστή -Το αγόρι και ο δράκος-εκδόσεις Άπαρσις

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Έξω από του κάστρου την αυλή // η ζωή έγινε όμορφη και απλή».

Έφτασε στα χέρια μου ένα όμορφο παραμύθι «Το αγόρι και ο Δράκος» για πολύ μικρά παιδιά από τις εκδόσεις Άπαρσις. Της Χρύσας Νικολάκη με εικονογράφηση της Αλεξίας Κωστή. Φωτεινά χρώματα, ζωντανά που με προσέλκυσε να το διαβάσω πριν το χαρίσω στα μικρά μου ανίψια.

Καθώς το ξεφύλλιζα, μου ήρθαν παιδικές μνήμες όταν η μητέρα μού διάβαζε παραμύθια για να κοιμηθώ. Την άλλη μέρα όμως το ξεφύλλιζα από την αρχή και χανόμουν στις εικόνες, προσπαθώντας να συλλαβίσω το κείμενο. Φυσικά δεν είχαμε τόσο πολλά παραμύθια τότε όπως σήμερα, ούτε εικονογράφους μα ούτε και παραμυθάδες. Σήμερα είναι γεμάτες οι προθήκες των βιβλιοπωλείων με παραμύθια και έχουμε πολλές επιλογές όπως κι αυτή που σας μιλώ. Το παραμύθι ηρεμεί, οξύνει τη φαντασία αλλά περνά ενδόμυχα και τα μηνύματα που βοηθά το παιδί να «χτίσει» τον χαρακτήρα του. Άλλωστε μη ξεχνούμε ότι «ένα παιδί που διαβάζει γίνεται ένας ενήλικας που σκέφτεται. Κι εκεί πρέπει να ρίξουμε το βάρος μας. Η διήγηση ενός παραμυθιού σαν αυτό, με την όμορφη εικονογράφηση του μπορεί να απογειώσει τη φαντασία του και να του δώσει τα φτερά που χρειάζεται να πετάξει. Αλίμονο αν στερήσουμε αυτή τη δυνατότητα σε ένα παιδί.

Η συγγραφέας Χρύσα Νικολάκη, με ένα όμορφο ποιητικό λόγο, μας προσφέρει ένα πολύ όμορφο παραμύθι γεμάτο απλότητα, αγάπη και αυθορμητισμό, αφυπνίζοντας τη μεγάλη δύναμη της ψυχής, ενεργοποιώντας τα συναισθήματα μας και πιάνοντας το χέρι του παιδιού να το παρασύρει στα δικά της μονοπάτια. Να ταξιδέψει μαζί του στη ζωή. Μέσα από το παραμύθι της περνά όμορφα τα μηνύματα της και μπολιάζει το υποσυνείδητο του παιδιού με ηθικά διδάγματα. Άλλωστε πάντα ένα παραμύθι είναι διδακτικό αφού σκοπός του είναι να «χτίσει» μια προσωπικότητα στηριγμένη σε σταθερά πόδια κι όχι σαθρή. Μια προσωπικότητα έτοιμη να αγωνιστεί για το καλό και το κακό, για το δίκιο και το άδικο. Με τη πένα της δίνει εκείνα τα μηνύματα που θα του οξύνουν τη κρίση και θα του γεννήσουν ερωτηματικά που θα ζητούν απαντήσεις. Και η συγγραφέας του δίνει τις απαντήσεις, Και το οπλίζει ώστε να πάρει τις μικρές αποφάσεις του. Βοηθά ο ομοιοκατάληκτος λόγος για να γίνει το παραμύθι κτήμα του παιδιού; Ναι, κι αυτό είναι κάτι που ξεχωρίζει αυτό το παραμύθι. Όλοι γνωρίζουμε τη δύναμη της ποίησης και απόδειξη είναι πώς τα θυμόμαστε τα ποιήματα του σχολείου μέχρι να μεγαλώσουμε. Τα μαγεύει τα παιδιά αυτή η γραφή. Οι ήρωες της, το παιδί και ο δράκος μέσα από το λογοτεχνικό παιχνίδι της, βρίσκονται μπροστά σε διλήμματα, αξίες και ιδανικά. Με τη φαντασία της, το παιδί, που είναι ασθενέστερο σωματικά από τον δράκο, έρχεται στα μάτια του παιδιού ως ισχυρό. Μπορεί το σώμα να είναι μικρό αλλά η ψυχή του μπορεί να σπάσει κόκαλα, μεταφορικά, αν χρειαστεί.Χάρη της όμορφης και ζωντανής εικονογράφησης της Αλεξίας Κωστή, το παραμύθι παίρνει κίνηση χρησιμοποιώντας γιγάντια αντικείμενα, ζώα και στοιχεία της φύσης. Η αμεσότητα των χρωμάτων βοηθά το παιδί να ξεδιπλώσει τα συναισθήματα του.

Το παιδί βλέπει και ακούει τον δράκο να μιλά, να σκέφτεται και να μεταμορφώνεται. Σε άλλη σελίδα βλέπει και ακούει τη φωνή του γίγαντα φρουρού του κάστρου που προειδοποιεί τους ήρωες μας για το τι θα κερδίσουν μα και το τι θα χάσουν αν θα μπουν μέσα σ’ αυτό. Το παιδί, καθώς ακούει το παραμύθι, βλέπει τον μικρό ήρωα που με την αθωότητα του εμπιστεύεται τον δράκο. Αλλά νιώθει ότι το παλάτι είναι παγίδα. Φαντάζεται τον εαυτό του βουτηγμένο σε φλουριά αλλά ξαφνικά συνέρχεται. Το τρομάζει που θα χάσει άλλα σημαντικά πράγματα αν δεχθεί να μπει μέσα σ’ αυτό το κάστρο. Καταλαβαίνει πώς μέσα σ’ αυτό τον ψεύτικο κόσμο μπορεί να χορτάσουν υλικές απολαύσεις, να τρώνε με χρυσά κουτάλια, να κοιμάται σε παπλώματα απαλά, να χαρεί όλα όσα μπορεί να φανταστεί ένας άνθρωπος αλλά θα χάσει την οικογένεια, τους φίλους, την αθωότητα και την ελευθερία. Και αρνείται. Θέλει να πετάξει μακριά από το παλάτι. Αξίζουν αλήθεια όλα τα πλούτη μπροστά σ’ αυτά που προανέφερα; Όχι!

Δίνει λοιπόν στον μικρό αναγνώστη αμέσως την αίσθηση της ελευθερίας, της απλότητας και της φιλίας. Του περνά το μήνυμα ότι αυτός ο κόσμος μπορεί να γκρεμιστεί από τη μια στιγμή στην άλλη αν υπάρχει αλαζονεία και ασυδοσία και δεν μπορεί να χτίσει τη ζωή του βασισμένη στον εφήμερο πλούτο παρά μόνο της ψυχής. Δεν στέκονται τα παλάτια χτισμένα στην άμμο. Του δίνει να καταλάβει ότι πρέπει να βασίζεται στις δικές του εσωτερικές αντοχές αφού τις μπολιάσει πρώτα με αξιοπρέπεια, τιμιότητα και αγάπη. Ότι κάποτε ο υλικός πλούτος τελειώνει και ο άνθρωπος μένει ξεκρέμαστος στη ζωή. Το ζήσαμε όλοι μας τα προηγούμενα χρόνια αλλά δεν είναι καθόλου εύκολο να το μεταφέρουμε σωστά σε ένα παιδί. Μόνο ένα παραμύθι αλλά και η εικονογράφηση του μπορούν να τα μεταφέρουν όμορφα στον ψυχικό του κόσμο. Κι αφού βρει τις απαντήσεις μέσα από το κείμενο, έρχεται η δική μας ευθύνη να του δώσουμε τα απαραίτητα εφόδια ώστε πετάξει με τα φτερά της ελευθερίας και να νιώσει στη ψυχή του μια τεράστια δύναμη. Να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη ζωή που το περιμένει. Να λύσει τα όποια προβλήματα με τα δικά του εφόδια που έχει κερδίσει μέσα στην οικογένεια και τη φιλία.

Τι να το κάνω να είμαι φυλακή

σ’ ένα κάστρο

για όλη μου τη ζωή;

Και εσύ τι να τα κάνεις

τα φτερά

χωρίς να τα απλώνεις

στου κόσμου την ουράνια αγκαλιά;

Καλοτάξιδο να είναι το όμορφο αυτό παραμύθι σας Χρύσα Νικολάκη και Αλεξία Κωστή !