Ό,τι γράφτηκε απ’ τους προφήτες ήταν εκ Θεού. Ό,τι κακό έγινε οφείλεται στους ανθρώπους. Παντού σχεδόν υπάρχουν τα ζεύγη. Υπήρχαν από την αρχή του κόσμου και μ’ αυτά θα κλείσουν τον κύκλο του. Από τη μια μεριά η δολοφονική δυναστεία των δυνατών, η οποία από αλλού ξεκίνησε και αλλού έφθασε. Ξεκίνησε από τα οράματα ενός καλύτερου κόσμου και κατέληξε να κρατά τη στραταρχική ράβδο μιας εξουσίας βουτηγμένης στο μίσος, στη μνησικακία, στην κατάθλιψη και στη νευρωτική υστερία της εκδίκησης και της εκτέλεσης όποιου νόμιζε ότι σήκωσε κεφάλι, ότι δεν συμφωνούσε σε όσα έπρατταν ή έγινε αστέρι στη δουλειά του· είτε στρατηγοί ήταν αυτοί είτε καλλιτέχνες, σαν κι εσένα, είτε μεγάλοι επιστήμονες, και από την άλλη οι αιώνιοι αντίπαλοι, για να δημιουργηθεί το ζεύγος, η συμμορία των αδυνάτων, γιατί συμμορία καθαρμάτων την κατάντησαν όσοι τους πήραν στον λαιμό τους, και ήταν όλοι αυτοί οι οποίοι πραγματικά πίστεψαν και πολέμησαν και φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν και έδωσαν το αίμα της καρδιάς τους για τη λύτρωση της πατρίδας τους, της έρμης πατρίδας που αναστέναζε, και αν ήταν δυνατό τη λύτρωση της ανθρωπότητας, τέτοιο όραμα και τέτοια ελπίδα, που αλλιώς ξεκίνησαν κι αυτοί και αλλού έφθασαν, αφού χρησιμοποίησαν το μαχαίρι και το αίμα κι αφού το ένα μαχαίρι ζητάει κι άλλα μαχαίρια και το λίγο αίμα ζητάει ποταμούς αιμάτων. Όλοι τους, τελικά, είναι άνδρες του αίματος.


Ένα δυνατό αλληγορικό μυθιστόρημα, το κύκνειο άσμα ενός μεγάλου δημιουργού.