Ανεπιθύμητος για τις βαυαρικές αρχές και μακριά από την πολιτική ζωή του τόπου, ο "πρωθυπουργός" του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Νικόλαος Σπηλιάδης, αφιέρωσε τον ύστερο βίο του στη συγγραφή των απομνημονευμάτων του. Στα 1838, ωστόσο, στη σκιά της απολυταρχίας του Όθωνα και στο απόγειο της εκστρατείας αποδόμησης της υστεροφημίας του Κυβερνήτη, ο Σπηλιάδης επιστράτευσε τη γραφίδα του για να αναιρέσει το αντικαποδιστριακό κατηγορητήριο που είχε εξαπολύσει ο επιφανέστερος ίσως πολέμιος της Ελληνικής Πολιτείας (1828-1832), ο Βαυαρός φιλέλληνας Friedrich Thiersch.

Πρωταρχική έγνοια του Σπηλιάδη ήταν να αποκαταστήσει την υπόληψη του "μπαρμπα-Γιάννη", απαντώντας, μεταξύ άλλων, στις συκοφαντίες γύρω από τη διπλωματική στρατηγική του η οποία συνδεόταν με το όραμα που είχε για τη μελλοντική εδραίωση της ελληνικής κυριαρχίας στην ευρύτερη περιοχή· την ανταπόκρισή του στο λαϊκό αίτημα περί διανομής της γης, το οποίο φαίνεται ότι συσχέτιζε με το φλέγον πολιτειακό ζήτημα· τις αντιλήψεις του αναφορικά με τη θέση της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς στη νεοελληνική ταυτότητα· τη στάση του απέναντι στην αντιπολίτευση και τα εγχώρια ολιγαρχικά συμφέροντα· καθώς και τις διαθέσεις του απέναντι στην προοπτική πολιτειακής συμβίωσης με τον Όθωνα.

Εκατόν ογδόντα χρόνια ύστερα από τη συγγραφή του στα γαλλικά, το μέχρι σήμερα ανέκδοτο πόνημα του Σπηλιάδη προσφέρεται για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό - μεταφρασμένο από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και με εκτενή ιστορικό σχολιασμό και πρόλογο.